Η κατακόρυφη αύξηση των περιστατικών της COVID-19 αποτελεί προάγγελο ενός δύσκολου χειμώνα για την Ευρώπη. Ωστόσο, ένα θετικό γεγονός στην εποχή της πανδημίας είναι ότι προς το παρόν τα περιστατικά της γρίπης βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα.
Αντίστοιχα με το χειμώνα στο Νότιο Ημισφαίριο, τα δεδομένα για την Ευρώπη από την αρχή του Οκτώβρη, περίοδο κατά την οποία τα περιστατικά της γρίπης αρχίζουν συνήθως να αυξάνονται, δείχνουν ότι η γρίπη θα περιοριστεί σε πολύ χαμηλά νούμερα φέτος.
Όπως φαίνεται, ο συνδυασμός των lockdown, της καθολικής χρήσης μάσκας και του πλυσίματος των χεριών, έχουν καταφέρει να περιορίσουν τη μετάδοση της γρίπης, ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η κύρια κυκλοφορία της λοίμωξης γίνεται συνήθως μερικές εβδομάδες ή μήνες αργότερα.
Σύμφωνα με το Flu News Europe, μία πλατφόρμα παρακολούθησης της κυκλοφορίας του ιού από το European CDC και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η οποία συλλέγει δεδομένα από 54 ευρωπαϊκές χώρες, μόλις 1 ασθενής διαγνώστηκε με γρίπη σε 4.433 εξετάσεις για τον ιό που έγιναν από τις 28 Σεπτεμβρίου μέχρι τις 22 Νοεμβρίου.
Οι παραπάνω εξετάσεις έγιναν κυρίως σε γιατρούς και ιατρονοσηλευτικό προσωπικό και ουσιαστικά μεταφράζονται σε 0.02% ποσοστό θετικότητας για τη γρίπη. Το ποσοστό αυτό είναι εξαιρετικά χαμηλό και απέχει πολύ από το 10% που έχει ορίσει ο WHO ως όριο για να θεωρηθεί η γρίπη «επιδημία».
Το ποσοστό θετικών εξετάσεων την ίδια εποχή το 2019 ήταν 15%.
Αντίστοιχα είναι και τα δεδομένα σε άλλες χώρες του Βορείου Ημισφαιρίου, όπως οι ΗΠΑ, στην οποία έχουν παρατηρηθεί λιγότερα από 500 περιστατικά γρίπης και κανένας θάνατος από τις 27 Σεπτεμβρίου σύμφωνα με το CDC.
Αν και οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η πανδημία της COVID-19 έχει περιορίσει τις εξετάσεις για τη γρίπη, τα χαμηλά ποσοστά του ιού στην Ευρώπη έχουν καθησυχάσει τους φορείς υγείας, καθώς υπήρχε μεγάλη ανησυχία για μία διπλή επιδημία γρίπης και COVID-19, η οποία θα μπορούσε να κατακλύσει τα συστήματα υγείας το χειμώνα.
Είναι προφανές ότι τα μέτρα που εφαρμόστηκαν για τον περιορισμό της πανδημίας της COVID-19 έχουν καταφέρει να περιορίσουν σε μεγάλο βαθμό και την εξάπλωση άλλων παθογόνων.
Ένας μηχανισμός ο οποίος επίσης έχει αναδειχθεί τις τελευταίες ημέρες είναι αυτός της «ανθεκτικότητας σε υπερλοιμώξεις» (superinfection resistance), μέσω του οποίου η έκθεση σε έναν ιό μπορεί να προκαλέσει ανοσιακή απόκριση που προστατεύει και από άλλα παθογόνα.
Φαίνεται επίσης ότι ο SARS-CoV-2 έχει εκτοπίσει όλους τους άλλους ιούς, μεταξύ των οποίων και η γρίπη.
Οι εποχικές λοιμώξεις προκαλούν 4-50 εκατομμύρια λοιμώξεις ετησίως και 70.000 θανάτους στην Ευρώπη, η πλειοψηφία των οποίων αποδίδεται στη γρίπη.
Η COVID-19 έχει προκαλέσει ήδη περισσότερους από 370.000 θανάτους στην Ευρώπη φέτος.
Αστάθμιστοι Παράγοντες
Ορισμένοι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι η επιτυχής αντιμετώπιση της COVID-19 μπορεί να περιορίσει το φαινόμενο της ανθεκτικότητας σε υπερλοιμώξεις, η οποία ευθύνεται σε κάποιο βαθμό για τον περιορισμό των περιστατικών γρίπης. Τα περιστατικά της γρίπης κορυφώνονται συνήθως στην Ευρώπη τις πρώτες εβδομάδες του νέου έτους.
Καθώς οι Ευρωπαϊκές χώρες αναμένεται να χαλαρώσουν τα lockdown τις γιορτινές ημέρες των Χριστουγέννων, αρκετοί ειδικοί φοβούνται ότι θα παρατηρηθεί νέα αύξηση των περιστατικών.
Μία άλλη ανησυχία είναι τα ποσοστά εμβολιασμών για τη γρίπη. Φέτος, ο αριθμός των ατόμων που έχουν εμβολιαστεί είναι σχετικά χαμηλός, παρά τις προσπάθειες που γίνονται από τους φορείς υγείας.
Ο χαμηλός αριθμός περιστατικών γρίπης δημιουργεί επίσης προκλήσεις για την ανάπτυξη του εμβολίου για το χειμώνα του 2021/2022.
Κάθε χρόνο, στα τέλη Φεβρουαρίου, μία επιτροπή του WHO ενημερώνει τους παρασκευαστές εμβολίων σχετικά με τα στελέχη που πρέπει να περιέχει το εμβόλιο του επομένου έτους.
Καθώς τα περιστατικά της γρίπης φέτος είναι ιδιαίτερα χαμηλά, η επιτροπή του WHO μπορεί να δυσκολευτεί να ξεχωρίσει τα πιο επικρατή στελέχη για την ανάπτυξη του εμβολίου της γρίπης για το 2021/2022. Κατά συνέπεια, η επιλογή των στελεχών μπορεί να καθυστερήσει, γεγονός που θα δημιουργήσει επιπλέον δυσκολίες στις παρασκευάστριες εταιρίες.