Η ανοσιακή απόκριση για τα νεότερα στελέχη της πανδημίας, μεταξύ των οποίων και το στέλεχος Όμικρον, ήταν ισχυρότερη μετά τη χορήγηση των mRNA εμβολίων συγκριτικά με τα εμβόλια που βασίζονται στην τεχνολογία του αδενοϊού-φορέα.
Στο παραπάνω συμπέρασμα κατέληξε μία νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ η οποία εξέτασε συνολικά 165 εθελοντές χωρίς ιστορικό COVID-19. Όπως διαπίστωσε, η απόκριση των εξουδετερωτικών αντισωμάτων ήταν υψηλότερη 1 μήνα μετά τον εμβολιασμό σε όσους είχαν κάνει τα εμβόλια της Pfizer (Comirnaty) ή της Moderna (Spikevax).
Μάλιστα, η χορήγηση της τρίτης δόσης με το εμβόλιο της Pfizer βελτίωσε τα επίπεδα των αντισωμάτων σε όλους τους εθελοντές, ανεξαρτήτως του εμβολίου που είχαν κάνει στις δύο προηγούμενες δόσεις, όπως αναφέρουν οι συγγραφείς στο επιστημονικό περιοδικό PLOS Medicine.
«Αν και διάφορες προηγούμενες μελέτες είχαν προσφέρει σημαντικά δεδομένα σχετικά με την ευαισθησία των νέων στελεχών στην εξουδετέρωση από τα αντισώματα της λοίμωξης ή του εμβολιασμού, ελάχιστες μελέτες είχαν συγκρίνει την αποτελεσματικότητα καθενός από τα 4 εμβόλια που κυκλοφορούν σήμερα στην αντιμετώπιση των παραπάνω στελεχών», τόνισαν οι συγγραφείς.
Στις ΗΠΑ, το FDA περιόρισε προσφάτως την κυκλοφορία του εμβολίου της Johnson & Johnson, ενώ το CDC είχε δημοσιεύσει μία οδηγία το Δεκέμβριο του 2021 με την οποία υποστήριζε ότι όταν υπάρχει επιλογή θα πρέπει να προτιμώνται τα εμβόλια της Pfizer ή της Moderna.
Οι επιστήμονες της παρούσας μελέτης συνέκριναν ειδικά τα εμβόλια της Pfizer/BioNTech, της Moderna, της Johnson & Johnson και της AstraZeneca ως προς την ικανότητά του να αντιμετωπίζουν τα στελέχη Άλφα, Βήτα, Γάμμα, Δέλτα και Όμικρον.
Όλοι οι εθελοντές που εξετάστηκαν δεν είχαν ιστορικό COVID-19 και εμβολιάστηκαν από τον Ιανουάριο μέχρι το Μάιο του 2021 με ένα από τα 4 παραπάνω εμβόλια. Οι επιστήμονες της μελέτης έλαβαν δείγματα αίματος από τους εθελοντές 3 εβδομάδες μετά την 1η δόση και 4 εβδομάδες μετά τη 2η δόση για τα εμβόλια της Pfizer, της Moderna και της AstraZeneca. Σε αυτούς που είχαν κάνει το μονοδοσικό εμβόλιο της Johnson & Johnson, οι επιστήμονες έλαβαν δείγμα αίματος 4-5 εβδομάδες μετά τη χορήγηση της δόσης.
Οι εθελοντές έκαναν αναμνηστικές δόσεις με το εμβόλιο της Pfizer από τον Οκτώβριο του 2021 μέχρι τον Ιανουάριο του 2022.
Στο δείγμα που εξετάστηκε 54 εθελοντές έκαναν το εμβόλιο της Pfizer, 43 το εμβόλιο της Moderna, 42 το εμβόλιο της AstraZeneca και 26 το εμβόλιο της Johnson & Johnson. Η πλειοψηφία των ασθενών (65-86%) ήταν γυναίκες. Το ηλικιακό εύρος των ασθενών ήταν τα 35-60 χρόνια. Είναι σημαντικό να σημειωθεί στο σημείο αυτό ότι το εμβόλιο της AstraZeneca χορηγήθηκε μόνο σε άτομα άνω των 60 ετών, καθώς η κυβέρνηση της Ολλανδίας απαγόρευσε τη χορήγηση του εμβολίου σε άτομα νεαρότερης ηλικίας.
Όλοι όσοι έκαναν τα εμβόλια της Pfizer και της Moderna είχαν ανιχνεύσιμα αντισώματα για την πρωτεΐνη ακίδα μετά τη χορήγηση της 1ης δόσης. 5 από τους 42 εθελοντές που έκαναν το εμβόλιο της AstraZeneca και ένας από τους 13 που έκαναν το εμβόλιο της Johnson & Johnson δεν παρουσίασαν απόκριση αντισωμάτων.
Εξετάζοντας ξεχωριστά καθένα από τα νεότερα στελέχη της πανδημίας οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι αυτοί που έκαναν τα mRNA εμβόλια είχαν καλύτερη ανοσία σε σχέση με αυτούς που έκαναν εμβόλια με αδενοϊό-φορέα. Όπως ήταν αναμενόμενο, όλα τα εμβόλια είχαν πολύ χαμηλότερη αποτελεσματικότητα για το στέλεχος Όμικρον συγκριτικά με προηγούμενα στελέχη της πανδημίας.
Μία ενδιαφέρουσα παρατήρηση της μελέτης ήταν ότι ένα σημαντικό ποσοστό των εθελοντών που έκαναν τα εμβόλια της AstraZeneca ή της Johnson & Johnson δεν είχαν ανιχνεύσιμα αντισώματα ικανά να αναγνωρίσουν τα νεότερα στελέχη της πανδημίας μετά τη χορήγηση των αρχικών δόσεων. Ωστόσο, η χορήγηση μίας αναμνηστικής δόσης με το εμβόλιο της Pfizer δημιούργησε επαρκή ανοσία και σε αυτούς τους ασθενείς.
Σύμφωνα με την επιστημονική ομάδα, τα αποτελέσματα της μελέτης πρακτικά επιβεβαιώνουν τα δεδομένα για την αποτελεσματικότητα του κάθε εμβολίου ενάντια στα νεότερα στελέχη της πανδημίας.
Ένας περιορισμός της έρευνας ήταν ότι το ποσοστό των γυναικών ήταν σχετικά υψηλό, ενώ και η ηλικιακή κατανομή δεν ήταν ιδανική για το κάθε εμβόλιο. Τέλος, δεν εξετάστηκε η απόκριση των αντισωμάτων μακροπρόθεσμα.