Εμβόλιο Pfizer: Ποια Ουσία των Νανοσωματιδίων Ενοχοποιείται για τις Αλλεργικές Αντιδράσεις;

Οι σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις που εμφανίστηκαν σε τουλάχιστον 8 εθελοντές που έκαναν το εμβόλιο της Pfizer/BioNTech για την COVID-19 αποδίδονται κατά πάσα πιθανότητα σε μία ουσία που βρίσκεται στο λιπιδικό περίβλημα μέσα στο οποίο περικλείεται το mRNA. Η ουσία αυτή λέγεται PEG (polyethylene glycol) και περιλαμβάνεται επίσης στο εμβόλιο της Moderna.

Το PEG δεν έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν σε άλλα εμβόλια, ωστόσο βρίσκεται σε αρκετά φάρμακα που έχουν συνδεθεί με περιστατικά αναφυλαξίας, μίας δυνητικά απειλητικής για τη ζωή αντίδρασης η οποία προκαλεί εξανθήματα, μείωση της αρτηριακής πίεσης, δύσπνοια και ταχυκαρδία. Ορισμένοι αλλεργιολόγοι και ανοσολόγοι πιστεύουν ότι ένας μικρός αριθμός ασθενών που έχει εκτεθεί στο παρελθόν στο PEG έχει αναπτύξει υψηλά επίπεδα αντισωμάτων για την ουσία, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο να παρουσιάσουν αναφυλακτική αντίδραση κατά τη λήψη του εμβολίου.

Ωστόσο, η σύνδεση αυτή δεν έχει ακόμα αποδειχθεί. Παρ’ όλ’ αυτά το NIAID των ΗΠΑ έκρινε σκόπιμο να εξετάσει περισσότερο την παραπάνω ανεπιθύμητη ενέργεια σε μία συνάντηση που έκανε με επιστήμονες της Pfizer, της Moderna, καθώς και του FDA.

Το NIAID έχει ξεκινήσει επίσης μία μελέτη σε συνεργασία με το FDA προκειμένου να εξετάσει πως ανταποκρίνονται στο εμβόλιο οι ασθενείς με υψηλά επίπεδα αντι-PEG αντισωμάτων ή ιστορικό αλλεργικής αντίδρασης σε φάρμακα και εμβόλια. Μέχρι την ολοκλήρωση της παραπάνω μελέτης, κάθε ασθενής θα πρέπει να λαμβάνει το εμβόλιο σε περιβάλλον όπου υπάρχει η δυνατότητα αντιμετώπισης μίας αλλεργικής αντίδρασης.

Η Pfizer υποστήριξε ότι θα διερευνήσει επίσης τα περιστατικά αλλεργικών αντιδράσεων.

Γνωρίζουμε σήμερα ότι όλα τα εμβόλια μπορεί να προκαλέσουν αναφυλακτική αντίδραση, ωστόσο αυτό συμβαίνει εξαιρετικά σπάνια (1 στις 1 εκατομμύριο δόσεις). Μέχρι τις 19 Δεκεμβρίου καταγράφηκαν συνολικά 6 περιστατικά αναφυλακτικής αντίδρασης σε 272.001 ασθενείς που έλαβαν το εμβόλιο της COVID-19, σύμφωνα με το CDC των ΗΠΑ. Στη Μεγάλη Βρετανία εμφανίστηκαν συνολικά 2 περιστατικά αναφυλακτικής αντίδρασης. Καθώς τα εμβόλια της Pfizer και της Moderna χρησιμοποιούν μία νέα τεχνολογία, είναι σημαντικό να παρακολουθήσουμε προσεκτικά τα περιστατικά υπερευαισθησίας, υποστήριξαν οι επιστήμονες του NIAID.

Καθώς οι ειδήσεις σχετικά με τις αλλεργικές αντιδράσεις στα εμβόλια έχουν διαδοθεί αρκετά, αρκετοί ασθενείς με ιστορικό αλλεργιών ανησυχούν ότι υπάρχει κίνδυνος να εξαιρεθούν από το εμβόλιο.

Ωστόσο, όσοι επιστήμονες πιστεύουν ότι πράγματι αυτή είναι η ουσία που ενοχοποιείται για τις αλλεργικές αντιδράσεις, υποστηρίζουν ότι οι εμβολιασμοί θα πρέπει να συνεχιστούν κανονικά και σε αυτό τον πληθυσμό μέχρι να έχουμε νέα δεδομένα.

Οδοντόκρεμες και Σαμπουάν

Οι κλινικές δοκιμές των εμβολίων της Pfizer και της Moderna εξέτασαν δεκάδες χιλιάδες εθελοντές και δεν παρατήρησαν αλλεργικές αντιδράσεις από το εμβόλιο. Ωστόσο, και στις δύο έρευνες είχαν εξαιρεθεί από τις κλινικές δοκιμές οι ασθενείς με αλλεργία στα συστατικά του εμβολίου. Η κλινική δοκιμή της Pfizer είχε εξαιρέσει μάλιστα και τους εθελοντές με ιστορικό αλλεργικής αντίδρασης σε οποιοδήποτε εμβόλιο. Οι εθελοντές με ιστορικό αλλεργικών αντιδράσεων σε τρόφιμα ή φάρμακα δεν εξαιρέθηκαν, αλλά πιθανώς είχαν μειωμένη εκπροσώπηση στο δείγμα που εξετάστηκε.

Τα δύο εμβόλια περιέχουν mRNA το οποίο περικλείεται σε λιπιδικά νανοσωματίδια (LNPs) τα οποία βοηθούν το mRNA να φτάσει στα κύτταρα του ανθρώπου, ενώ δρουν και σαν ενισχυτικά, επάγοντας την ανοσιακή απόκριση. Τα LNPs είναι «PEGυλιωμένα», δηλαδή έχουν προσκολληθεί σε μόρια PEG τα οποία καλύπτουν την εξωτερική τους επιφάνεια, αυξάνοντας παράλληλα τη σταθερότητα και τη διάρκεια ζωής τους.

Τα PEGs χρησιμοποιούνται επίσης σε αρκετά προϊόντα που χρησιμοποιούμε καθημερινά, όπως η οδοντόκρεμα και το σαμπουάν, αλλά και σε ορισμένα καθαρτικά. Αρκετά βιοφαρμακευτικά προϊόντα περιέχουν επίσης PEGs.

Για αρκετά χρόνια πιστεύαμε ότι τα PEGs είναι βιολογικά αδρανή, ωστόσο τελευταία δεδομένα δείχνουν ότι αυτό δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Σύμφωνα με μία έρευνα του 2016, το 72% του πληθυσμού έχει κάποια ποσότητα αντισωμάτων για τα PEGs, πιθανώς λόγω προηγούμενης έκθεσης σε καλλυντικά ή φάρμακα. Περίπου το 7% του πληθυσμού έχει αρκετά υψηλά επίπεδα τα οποία μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο μίας αναφυλακτικής αντίδρασης.

Ως αποτέλεσμα αρκετές εταιρίες έχουν περιορίσει τη χρήση των PEGs στα προϊόντα τους. Ωστόσο, το προφίλ ασφάλειας των φαρμάκων που περιέχουν τις παραπάνω ουσίες δείχνει ότι οι ανησυχίες σχετικά με τον κίνδυνο αλλεργικών αντιδράσεων είναι πιθανώς αδικαιολόγητες.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο μηχανισμός της αναφυλαξίας από τα PEGs δεν έχει αποσαφηνιστεί πλήρως, καθώς δεν συνδέεται με τα IgE, τις ανοσοσφαιρίνες που εμπλέκονται στις τυπικές αλλεργικές αντιδράσεις. Τα PEGs ενεργοποιούν δύο άλλα είδη αντισωμάτων, τα IgM και IgG, τα οποία εμπλέκονται στο σύστημα του συμπληρώματος της έμφυτης ανοσίας.

Το 1999, ανακαλύφθηκε ένα νέο είδος προκαλούμενης από φάρμακα αλλεργίας, το οποίο ονομάστηκε ψευδοαλλεργία σχετιζόμενη με ενεργοποίηση του συμπληρώματος (CARPA), μία μη ειδική ανοσιακή απόκριση στα νανοσωματίδια (με PEGs), τα οποία αναγνωρίζονται λανθασμένα από το ανοσοποιητικό σύστημα ως ιοί.

Η CARPA μπορεί να εξηγήσει την αναφυλακτοειδή αντίδραση που εμφανίζεται μετά τη χορήγηση ορισμένων PEGυλιωμένων φαρμάκων, μεταξύ των οποίων και το αντικαρκινικό φάρμακο Doxil. Παρόμοιες αντιδράσεις είχαν εμφανιστεί και στις κλινικές δοκιμές ενός πειραματικού αντιπηκτικού φαρμάκου που περιείχε PEGυλιωμένο RNA. Οι κλινικές δοκιμές φάσης 3 του φαρμάκου διακόπηκαν το 2014 όταν το 0.6% των 1600 εθελοντών παρουσίασε σοβαρή αλλεργική αντίδραση, με 1 ασθενή να καταλήγει. Όπως διαπιστώθηκε μετά τον τερματισμό της έρευνας, οι ασθενείς που παρουσίασαν αναφυλαξία είχαν υψηλά επίπεδα αντι-PEG IgG αντισωμάτων. Ωστόσο, ορισμένοι εθελοντές που επίσης είχαν υψηλά επίπεδα δεν παρουσίασαν αλλεργική αντίδραση, επομένως υπάρχουν κι άλλοι παράγοντες που ενοχοποιούνται για την αντίδραση αυτή.

Στη συνάντηση του NIAID, αρκετοί επιστήμονες υποστήριξαν ότι τα PEGυλιωμένα νανοσωματίδια μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα και μέσω άλλων μηχανισμών (εκτός της CARPA). Το Νοέμβριο, δημοσιεύτηκε μία νέα έρευνα η οποία έδειξε ότι οι ασθενείς που παρουσιάζουν αναφυλακτική αντίδραση στα PEGυλιωμένα φάρμακα έχουν IgE αντισώματα για το PEG, γεγονός που δείχνει ότι πιθανώς δεν ενοχοποιούνται τα IgG και τα IgM.

Εν τω μεταξύ, άλλοι επιστήμονες δεν αποδέχονται ότι το PEG είναι η ουσία που ευθύνεται για τις αλλεργικές αντιδράσεις. Μία άλλη θεωρία υποστηρίζει ότι, καθώς τα εμβόλια περιέχουν ενισχυτικές ουσίες, οι τελευταίες μπορεί να προκαλέσουν υπερβολική ενεργοποίηση των ανοσιακών κυττάρων που βρίσκονται στο σημείο της έγχυσης με αποτέλεσμα να εμφανιστεί αλλεργική αντίδραση.

Ωστόσο, η ποσότητα του PEG στα εμβόλια mRNA είναι πολύ χαμηλότερη σε σχέση με τα περισσότερα PEGυλιωμένα φάρμακα. Τα φάρμακα αυτά χορηγούνται επίσης ενδοφλεβίως, σε αντίθεση με τα εμβόλια που χορηγούνται ενδομυϊκά. Η ενδομυϊκή χορήγηση περιορίζει ακόμα περισσότερο την ποσότητα των PEGs που φτάνει στο αίμα, όπου και βρίσκονται τα αντι-PEG αντισώματα.

Τόσο η Moderna όσο και η BioNTech γνώριζαν εκ των προτέρων τον κίνδυνο από τη χρησιμοποίηση του PEG. Η Moderna στις 6 Δεκεμβρίου είχε αναγνωρίσει ότι «υπάρχει πιθανότητα να εμφανιστούν αντιδράσεις στα PEG από ορισμένα λιπίδια των LNP». Ομοίως, επιστήμονες της BioNTech είχαν υποστηρίξει σε μία δημοσίευσή τους το Σεπτέμβριο ότι «η PEGυλίωση των νανοσωματιδίων μπορεί να επηρεάσει την ασφάλεια και αποτελεσματικότητα του εμβολίου».

Η Katalin Karikó, αντιπρόεδρος της BioNTech, μία από τους πρωτοπόρους της τεχνολογίας του mRNA που χρησιμοποιούν τα νέα εμβόλια είχε συζητήσει σχετικά με το χρησιμοποίηση των PEGs με τον Janos Szebeni, έναν ανοσολόγο από την Ουγγαρία που είχε λάβει μέρος στη συνεδρίαση της 16ης Δεκεμβρίου. Οι επιστήμονες είχαν αποφανθεί ότι καθώς η ποσότητα που χορηγείται είναι εξαιρετικά χαμηλή και τα εμβόλια χορηγούνται ενδομυϊκά, ο κίνδυνος μίας αλλεργικής αντίδρασης είναι εξαιρετικά χαμηλός.

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα σήμερα, η Karikó υποστήριξε ότι αν και υπάρχει κίνδυνος να εμφανιστούν αλλεργικές αντιδράσεις, ο κίνδυνος αυτός είναι εξαιρετικά χαμηλός και σε καμία περίπτωση δεν αντισταθμίζει τα οφέλη του εμβολίου.

Ο Szebeni συμφώνησε, ωστόσο τόνισε ότι αυτό θα πρέπει να επιβεβαιωθεί μακροπρόθεσμα. Ο ίδιος υποστήριξε ότι καθώς τα εμβόλια χρειάζονται 2 δόσεις, υπάρχει πιθανότητα η πρώτη δόση να προκαλέσει αντι-PEG αντισώματα, με αποτέλεσμα να αυξηθεί ο κίνδυνος αλλεργικής αντίδρασης κατά τη χορήγηση της 2ης δόσης.

Παραμείνετε για 30 Λεπτά

Προκειμένου να κατανοήσουμε ποια είναι η πιθανότητα να εμφανιστεί η παραπάνω ανεπιθύμητη ενέργεια θα πρέπει να κατανοήσουμε πλήρως την ανοσιακή απόκριση που προκαλείται από το εμβόλιο και τα συστατικά του. Τα περιστατικά αναφυλαξίας στις ΗΠΑ έχουν αναλυθεί σήμερα σε μεγάλο βαθμό, ωστόσο υπάρχουν αρκετά δεδομένα που δεν εξετάστηκαν. Οι αναφυλακτικές αντιδράσεις παράγουν συγκεκριμένους βιοδείκτες οι οποίοι παραμένουν στο αίμα για λίγες ώρες. Ως αποτέλεσμα, στη συνάντηση του NIAID, οι επιστήμονες υποστήριξαν ότι πρέπει να λαμβάνεται άμεσα δείγμα αίματος από τα περιστατικά αναφυλαξίας στο μέλλον, έτσι ώστε να εξετάζονται οι παραπάνω βιοδείκτες.

Αν αποδειχθεί ότι το PEG είναι πράγματι η ουσία που ενοχοποιείται, θα πρέπει να αναζητήσουμε λύσεις για το παραπάνω πρόβλημα. Προφανώς δεν είναι δυνατό να εξετάζεται η παρουσία αντι-PEG αντισωμάτων σε κάθε άτομο πριν εμβολιαστεί. Προς το παρόν, σύμφωνα με τις οδηγίες του CDC, τα εμβόλια της Pfizer και της Moderna δεν πρέπει να χορηγούνται σε ασθενείς με σοβαρή αλλεργική αντίδραση σε κάποιο από τα συστατικά τους. Οι ασθενείς που έχουν παρουσιάσει αλλεργική αντίδραση σε άλλο εμβόλιο θα πρέπει να εμβολιάζονται κανονικά. Κάθε άτομο που κάνει το εμβόλιο θα πρέπει να παραμένει στο χώρο που έγινε ο εμβολιασμός για τουλάχιστον 30 λεπτά έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί άμεσα η αναφυλακτική αντίδραση (αν τελικά εμφανιστεί).

Το θετικό είναι ότι η αναφυλακτική αντίδραση εμφανίζεται άμεσα, επομένως όταν έχουν παρέλθει τα 30 λεπτά γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι ο ασθενής δεν διατρέχει πλέον τον παραπάνω κίνδυνο.

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα