Παρά το γεγονός ότι η εκστρατεία του εμβολιασμού συνεχίζεται με γοργό ρυθμό στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι που δεν έχουν εμβολιαστεί, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν ακόμα από τον SARS-CoV-2.
Μία νέα μελέτη από μία διεθνή ομάδα ερευνητών, η οποία δημοσιεύτηκε πριν λίγες ημέρες διαπίστωσε ότι ορισμένα συμπληρώματα βιταμινών μπορεί να περιορίσουν τον κίνδυνο COVID-19 στις γυναίκες. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να τρέξουμε άμεσα στο φαρμακείο για να προμηθευτούμε τα συγκεκριμένα συμπληρώματα.
Αρχικά, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι τα δυνητικά οφέλη των πολυβιταμινών είναι πολύ περιορισμένα. Οι γιατροί συνιστούν συνήθως στους ασθενείς τους να λαμβάνουν τις θρεπτικές ουσίες που χρειάζονται από τη διατροφή. Αντίστοιχα, προηγούμενες μελέτες που εξέτασαν τα οφέλη των συμπληρωμάτων με πολυβιταμίνες σε ασθενείς χωρίς ανεπάρκειες, δεν είχαν καταλήξει σε πολύ θετικά αποτελέσματα.
Παρά το παραπάνω γεγονός, τους πρώτους μήνες της πανδημίας, τα συμπληρώματα βιταμινών εξαφανίστηκαν από τα ράφια των φαρμακείων.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες της παρούσας μελέτης, η αγορά συμπληρωμάτων παρουσίασε αύξηση 19.5% το Μάρτιο του 2020 στη Μεγάλη Βρετανία. Τα συμπληρώματα βιταμίνης C παρουσίασαν αύξηση 110%, ενώ τα συμπληρώματα πολυβιταμινών 93%, όπως ανέφεραν στη μελέτη τους.
Σε άλλες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, η αγορά συμπληρωμάτων ψευδαργύρου παρουσίασε αύξηση 415% τον ίδιο μήνα.
Είναι γνωστό σήμερα ότι τα συμπληρώματα διατροφής έχουν επιδράσεις στην υγεία μας. Ο ψευδάργυρος, για παράδειγμα, είναι μία από τις λίγες μικροθρεπτικές ουσίες που μπορεί να περιορίσει τη διάρκεια νόσησης από το κοινό κρυολόγημα. Οι άνθρωποι που κάνουν χορτοφαγική διατροφή θα πρέπει να παίρνουν επίσης βιταμίνη Β12, καθώς μπορεί να παρουσιάσουν ανεπάρκεια. Ωστόσο, οι επιδράσεις των συμπληρωμάτων διατροφής στην πρόληψη των λοιμώξεων δεν είναι εξίσου σαφείς.
Οι επιστήμονες της παρούσας μελέτης χρησιμοποίησαν δεδομένα από την εφαρμογή COVID-19 Symptom Study app, η οποία αναπτύχθηκε από την εταιρία Zoe στις αρχές του 2020. Η εφαρμογή αυτή έχει μία σειρά ερωτήματα για τους χρήστες, όπως για παράδειγμα αν παίρνουν προβιοτικά, σκόρδο, ιχθυέλαια, πολυβιταμίνες, βιταμίνη D, βιταμίνη C ή ψευδάργυρο. Οι χρήστες μπορούν επίσης να δηλώσουν πότε κάνουν έκαναν εξετάσεις για τον SARS-CoV-2, καθώς και τι αποτελέσματα έλαβαν.
Τα ερωτηματολόγια της εφαρμογής συμπληρώθηκαν από 445.850 άτομα στη Μεγάλη Βρετανία, τις ΗΠΑ και τη Σουηδία μέχρι τις 31 Ιουλίου του 2020, επομένως οι επιστήμονες της παρούσας μελέτης είχαν επαρκή δεδομένα για να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους.
Στη Μεγάλη Βρετανία, απ’ όπου προέρχονται οι περισσότεροι χρήστες της εφαρμογής, λιγότερο από το 50% έπαιρνε τουλάχιστον 1 συμπλήρωμα. Το 6% των χρηστών που έπαιρνε τουλάχιστον 1 συμπλήρωμα μολύνθηκε τελικά με τον SARS-CoV-2, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στην ομάδα που δεν έπαιρνε συμπληρώματα ήταν 6.6%.
«Εξετάζοντας αποκλειστικά τα δεδομένα για τη Μεγάλη Βρετανία διαπιστώσαμε ότι οι ασθενείς που έπαιρναν πολυβιταμίνες είχαν 13% μειωμένο κίνδυνο μόλυνσης με τον SARS-CoV-2, αυτοί που έπαιρναν βιταμίνη D είχαν 9%, αυτοί που έπαιρναν προβιοτικά 14%, ενώ αυτοί που έπαιρναν ωμέγα-3 λιπαρά οξέα 14%», έγραψαν στη μελέτη τους.
«Ο ψευδάργυρος, η βιταμίνη C και το σκόρδο δεν συνδέθηκαν με μειωμένο κίνδυνο», πρόσθεσαν.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί στο σημείο αυτό ότι η μελέτη είχε μία σειρά περιορισμούς. Αρχικά αποτελεί μία μελέτη παρατήρησης που βασίστηκε σε αναφορές ασθενών, γεγονός που σημαίνει ότι δεν μπορεί να στοιχειοθετηθεί σχέση αιτίας-αποτελέσματος ανάμεσα στα συμπληρώματα και τον κίνδυνο COVID-19.
Η επιστημονική ομάδα έκανε προσαρμογή για την ηλικία, το φύλο, το ΔΜΣ, καθώς και μία σειρά άλλους παράγοντες, όπως για παράδειγμα τον «υγιεινό τρόπο ζωής», δηλαδή το γεγονός ότι οι ασθενείς που παίρνουν συμπληρώματα κάνουν γενικά πιο υγιεινή διατροφή. Οι παραπάνω παράγοντες στο σύνολό τους μπορεί να επηρέασαν τα αποτελέσματα.
Ωστόσο, ακόμα και με την παραπάνω προσαρμογή, τα ποσοστά της έρευνας διατηρήθηκαν. Μία ενδιαφέρουσα παρατήρηση που αναδείχτηκε μετά την προσαρμογή των αποτελεσμάτων ήταν ότι υπήρχε διαφορά στις επιδράσεις των συμπληρωμάτων ανάμεσα στα 2 φύλα. Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε ότι τα συμπληρώματα διατροφής δεν προσφέρουν οφέλη στους άνδρες. Αντίθετα, στις γυναίκες υπήρχαν οφέλη στον περιορισμό του κινδύνου COVID-19 σε όλες τις ηλικιακές ομάδες.
«Στη μεγαλύτερη έρευνα παρατήρησης για τον SARS-CoV-2 και τα συμπληρώματα διατροφής μέχρι σήμερα καταφέραμε να δείξουμε ισχυρή σύνδεση ανάμεσα στα συμπληρώματα ωμέγα-3, λιπαρών οξέων, προβιοτικών, πολυβιταμινών ή βιταμίνης D και τον μειωμένο κίνδυνο μόλυνσης με τον SARS-CoV-2», έγραψαν οι επιστήμονες.
«Οι γυναίκες που παίρνουν βιταμίνες πιθανώς είναι επίσης περισσότερο προσεκτικές με την υγεία τους σε σχέση με τους άνδρες. Όπως διαπιστώσαμε από τα δεδομένα μας, φορούν συχνότερα μάσκα και πλένουν τα χέρια τους περισσότερο σε σχέση με τους άνδρες».
Μετά την προσαρμογή για τους παράγοντες που προαναφέρθηκαν διαπιστώθηκε ότι οι βιταμίνες μπορούν να μειώσουν τον απόλυτο κίνδυνο COVID-19 κατά λιγότερο από 1%.
Ωστόσο, σε πληθυσμιακό επίπεδο, ακόμα και ένα μικρό ποσοστό μείωσης μπορεί να σώσει χιλιάδες ζωές, γεγονός που δείχνει ότι θα πρέπει να εξερευνήσουμε περισσότερο αυτή την προσέγγιση.
Οι ερευνητές υποστήριξαν ότι θα πρέπει να γίνει άμεσα μία μεγάλη τυχαιοποιημένη μελέτη που θα επιβεβαιώσει ή θα απορρίψει τα αποτελέσματα της έρευνάς τους.
Μέχρι τότε, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι τα εμβόλια, οι μάσκες, το πλύσιμο των χεριών και η κοινωνική αποστασιοποίηση μπορούν να μας προστατεύσουν καλύτερα από τον ιό σε σχέση με τα συμπληρώματα βιταμινών και μετάλλων.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό BMJ Nutrition Prevention & Health.