Η διάγνωση της COVID-19 γίνεται συνήθως με την εξέταση PCR σε ένα ρινοφαρυγγικό δείγμα. Η εξέταση αυτή έχει υψηλή ευαισθησία στη διάγνωση της λοίμωξης, ωστόσο δεν μπορεί να δείξει αν ο ασθενής είναι μολυσματικός ή όχι, δηλαδή αν μπορεί να μεταδώσει τον ιό σε άλλα άτομα. Προφανώς, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε αν ένας ασθενής είναι μολυσματικός ή όχι, καθώς έτσι θα μπορούμε να αποφασίσουμε ευκολότερα ποια θα πρέπει να είναι η διάρκεια της καραντίνας ή αν θα πρέπει να χρησιμοποιεί άλλα μέτρα πρόληψης για τον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού.
Αν και η εξέταση PCR ανιχνεύει την παρουσία ιικού RNA δεν μπορεί να αποδείξει αν ο ιός είναι ενεργός και επομένως αν μπορεί να μεταδοθεί σε άλλα άτομα. Ένας δείκτης που μπορεί να δείξει αν ο ασθενής είναι μολυσματικός είναι το ιικό φορτίο. Προκειμένου, ωστόσο, να εκτιμήσουμε με ακρίβεια το ιικό φορτίο χρειάζεται να γίνει καλλιέργεια του ιού για αρκετές ημέρες στο εργαστήριο. Καταλαβαίνουμε, άρα, ότι αυτό δεν μπορεί να γίνεται σε κάθε ασθενή που έχει θετική διάγνωση για την COVID-19.
Χαμηλότερο το Ιικό Φορτίο στους Εμβολιασμένους
Από την αρχή της πανδημίας, μία επιστημονική ομάδα από το Πανεπιστήμιο της Γενεύης συλλέγει δείγματα για ερευνητικούς σκοπούς. Στα πλαίσια μίας νέας μελέτης, οι επιστήμονες της ομάδας αυτής ανέλυσαν ξανά αρκετά δείγματα που είχαν λάβει σε διάφορες φάσεις της πανδημίας. Οι ασθενείς είχαν δώσει τα δείγματα αυτά κατά τις 5 πρώτες ημέρες των συμπτωμάτων της COVID-19. Οι επιστήμονες είχαν πρόσβαση σε 118 δείγματα από την άνοιξη του 2020 (αρχικό στέλεχος της πανδημίας), 293 δείγματα από το φθινόπωρο του 2021 (στέλεχος Δέλτα) και 154 δείγματα από το χειμώνα του 2022 (παραλλαγή ΒΑ.1 του στελέχους Όμικρον). Ο σκοπός της μελέτης ήταν να εξετάσει αν υπάρχει σημαντική διαφορά στο ιικό φορτίο ανάμεσα στους ασθενείς που είχαν και αυτούς που δεν είχαν εμβολιαστεί.
Συνολικά, το ιικό φορτίο στην ομάδα του στελέχους Δέλτα ήταν σημαντική υψηλότερο σε σχέση με αυτό των ασθενών που είχαν μολυνθεί με το αρχικό στέλεχος της πανδημίας. Ωστόσο, όπως διαπίστωσε η επιστημονική ομάδα, οι ασθενείς που είχαν κάνει δύο δόσεις των εμβολίων είχαν πάντοτε χαμηλότερο ιικό φορτίο από το στέλεχος Δέλτα συγκριτικά με αυτούς που δεν είχαν εμβολιαστεί. Αναφορικά με το στέλεχος Όμικρον, μόνο αυτοί που είχαν κάνει και την αναμνηστική δόση των εμβολίων είχαν χαμηλότερο ιικό φορτίο σε σχέση με τους ανεμβολίαστους.
«Το φαινόμενο αυτό δεν μας προκαλεί έκπληξη καθώς σε αρκετά εμβόλια χρειάζονται 3 δόσεις προκειμένου να επιτευχθεί επαρκής ανοσίας, όπως για παράδειγμα το εμβόλιο της ηπατίτιδας Β», αναφέρουν οι συγγραφείς.
Όμικρον: Ένα Διαφορετικό Στέλεχος
Σήμερα γνωρίζουμε ότι το στέλεχος Όμικρον έχει αυξημένη μολυσματικότητα σε σχέση με τα προηγούμενα στελέχη της πανδημίας, παρά το γεγονός ότι οι ασθενείς έχουν χαμηλότερο ιικό φορτίο. Προς το παρόν δεν γνωρίζουμε ακόμα σε ποιους παράγοντες αποδίδεται το παραπάνω φαινόμενο, ωστόσο από πρώιμα δεδομένα φαίνεται ότι οι μεταλλάξεις του συγκεκριμένου στελέχους τού επιτρέπουν να αποφύγει την εξουδετέρωση από τα αντισώματα των εμβολίων ή της προηγούμενης νόσησης. Παρ’ όλ’ αυτά, τα εμβόλια γνωρίζουμε σήμερα ότι μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο σοβαρών συμπτωμάτων, ενώ μπορεί να περιορίσουν και τη μετάδοση του ιού. Στις χώρες όπου τα ποσοστά εμβολιασμών είναι χαμηλά, το στέλεχος Όμικρον έχει προκαλέσει εξίσου υψηλό αριθμό θανάτων με το στέλεχος Δέλτα, γεγονός που επιβεβαιώνει την παραπάνω θεωρία.
Καταλήγοντας, οι επιστήμονες της παρούσας μελέτης υποστήριξαν ότι κάθε φορά που ανιχνεύουμε ένα νέο στέλεχος, θα πρέπει να εξετάζουμε πως συγκρίνεται με τα προηγούμενα στελέχη, έτσι ώστε να προσαρμόσουμε κατάλληλα την απόκρισή μας.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Medicine.