Η φλεγμονώδης απόκριση που προκαλεί η COVID-19 στον εγκέφαλο ομοιάζει αρκετά με αυτή που παρατηρείται στους ασθενείς με νόσο του Parkinson, όπως υποστηρίζει μία νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε πριν από λίγες ημέρες στο επιστημονικό περιοδικό Nature.
Η έρευνα προέρχεται από το πανεπιστήμιο του Queensland της Αυστραλίας και πρακτικά υποστηρίζει ότι οι ασθενείς που νόσησαν από COVID-19 πιθανώς διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν διάφορες νευροεκφυλιστικές νόσους.
«Εξερευνήσαμε τις επιδράσεις του SARS-CoV-2 στα ανοσιακά κύτταρα του εγκεφάλου και συγκεκριμένα στα μικρογλοία, τα οποία εμπλέκονται στην εμφάνιση διαφόρων νόσων, όπως η νόσος του Parkinson και η νόσος Alzheimer», αναφέρουν οι συγγραφείς.
«Η ομάδα μας καλλιέργησε ανθρώπινα μικρογλοία στο εργαστήριο και ακολούθως εξέθεσε τα κύτταρα αυτά στον SARS-CoV-2, τον ιό που ευθύνεται δηλαδή για την COVID-19. Όπως διαπιστώσαμε, τα κύτταρα αντέδρασαν στον ιό ενεργοποιώντας το μηχανισμό του φλεγμονοσώματος, ο οποίος γνωρίζουμε ότι ενεργοποιείται και από πρωτεΐνες της νόσου Alzheimer ή της νόσου του Parkinson», εξήγησαν.
Η ενεργοποίηση της οδού του φλεγμονοσώματος ανάβει μία «σπίθα» στον εγκέφαλο, εκκινώντας έτσι μία χρόνια διαδικασία που καταστρέφει σταδιακά όλο και περισσότερους νευρώνες.
«Οι παρατηρήσεις μας εξηγούν σε κάποιο βαθμό γιατί ορισμένοι ασθενείς με ιστορικό COVID-19 παρουσιάζουν διάφορα νευρολογικά συμπτώματα που ομοιάζουν αυτά της νόσου του Parkinson μακροπρόθεσμα», πρόσθεσαν οι συγγραφείς.
Σε περαιτέρω πειράματα που έκαναν, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι η παρουσία της πρωτεΐνης ακίδας ήταν αρκετή για να εκκινήσει τον παραπάνω μηχανισμό, ενώ όταν οι ασθενείς είχαν ήδη πρωτεΐνες που συνδέονται με τη νόσο του Parkinson στον εγκέφαλο, η COVID-19 επιδείνωνε ακόμα περισσότερο τη νόσο.
«Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι αν ένας ασθενής έχει ήδη προδιάθεση για τη νόσο του Parkinson, η COVID-19 λοίμωξη μπορεί να επιταχύνει την εμφάνιση της νόσου. Το ίδιο ισχύει και για τη νόσο Alzheimer, καθώς και άλλες παθήσεις που έχουν συνδεθεί με τα φλεγμονοσώματα», εξηγούν οι συγγραφείς.
Ωστόσο, η έρευνα κατάφερε να ανακαλύψει και ένα μηχανισμό πρόληψης για το παραπάνω φαινόμενο.
Συγκεκριμένα, σε πειράματα που έκαναν, οι επιστήμονες εξέτασαν μία κατηγορία φαρμάκων που έχουν αναπτύξει τα οποία βρίσκονται αυτή τη στιγμή στο στάδιο των κλινικών δοκιμών για ασθενείς με νόσο του Parkinson.
«Παρατηρήσαμε ότι τα φάρμακα αυτά έχουν την ικανότητα να αποκλείουν τις οδούς του φλεγμονοσώματος που ενεργοποιεί η COVID-19, αποτρέποντας έτσι τις σχετικές βλάβες. Τα φάρμακα περιόρισαν τη φλεγμονή τόσο σε μοντέλα ποντικών με COVID-19, όσο και σε καλλιέργειες μικρογλοίων από ανθρώπους εθελοντές, γεγονός που δείχνει ότι η προσέγγιση αυτή έχει πιθανώς χρησιμότητα για την πρόληψη του νευροεκφυλισμού», υποστήριξαν οι επιστήμονες της μελέτης.
Καταλήγοντας, η ομάδα υποστήριξε ότι παρά τις ομοιότητες ανάμεσα στην άνοια και τις βλάβες που προκαλεί η COVID-19 στον εγκέφαλο, η παρούσα μελέτη δείχνει ότι η θεραπεία και για τις δύο νόσους πιθανώς ήδη κυκλοφορεί σήμερα στην αγορά. Η προσέγγιση που χρησιμοποίησε η επιστημονική ομάδα της έρευνας θα μπορεί ίσως να αποτρέψει τις μακροπρόθεσμες επιπλοκές της COVID-19 λοίμωξης στον εγκέφαλο.
Φωτογραφία: Usman Yousaf