Τους τελευταίους μήνες, αρκετές φαρμακευτικές εταιρίες έχουν αναπτύξει θεραπείες μονοκλωνικών αντισωμάτων για την COVID-19, οι οποίες χορηγούνται συνήθως εντός μίας εβδομάδας από την έκθεση στον SARS-CoV-2. Οι θεραπείες αυτές κυκλοφορούν ήδη σε άλλες χώρες, ενώ αναμένεται τις επόμενες ημέρες να φτάσουν και στην Ελλάδα.
Καθώς η διαθεσιμότητα των θεραπειών με μονοκλωνικά αντισώματα είναι πολύ περιορισμένη, είναι προφανές ότι η χορήγηση των διαθέσιμων δόσεων θα πρέπει να γίνει αποκλειστικά στους ασθενείς που τις χρειάζονται περισσότερο. Γνωρίζοντας ότι οι ασθενείς που έχουν εμβολιαστεί είναι ήδη προστατευμένοι σε κάποιο βαθμό από τον ιό, αρκετές χώρες έχουν αποφασίσει ότι οι θεραπείες μονοκλωνικών αντισωμάτων θα χορηγηθούν κατά προτεραιότητα σε ανεμβολίαστους ασθενείς, με σκοπό να διασφαλιστεί ότι τα φάρμακα θα προσφέρουν τα μέγιστα δυνατά οφέλη.
Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, πριν από λίγες ημέρες το NIH αποφάσισε ότι σε περιόδους όπου υπάρχει έλλειψη στις παραπάνω θεραπείες, αυτές θα χορηγούνται αποκλειστικά σε ανεμβολίαστους ασθενείς ή σε εμβολιασμένους ασθενείς που βρίσκονται σε ανοσοκαταστολή ή είναι άνω των 65 ετών.
Η ίδια επιτροπή των ΗΠΑ υποστήριξε ότι τα μονοκλωνικά αντισώματα θα πρέπει να χορηγούνται μόνο ως θεραπεία για την COVID-19 και όχι ως προφυλακτική αγωγή μετά την έκθεση στον ιό, όταν υπάρχουν ελλείψεις.
Το σκεπτικό της παραπάνω απόφασης ήταν ότι με τον τρόπο αυτό διασφαλίζονται τα μέγιστα οφέλη από τη χορήγηση των θεραπειών με μονοκλωνικά αντισώματα.
Ο H. Clifford Lane, MD, επικεφαλής της παραπάνω επιτροπής του NIH, είπε ότι η απόφαση αυτή έγινε για ηθικούς λίγους. Συγκεκριμένα, όπως υποστήριξε, «ο γιατρός χορηγεί ένα φάρμακο στον ασθενή που θα ωφεληθεί περισσότερο. Στην παρούσα φάση, δεν μας ενδιαφέρουν οι αποφάσεις που έχει λάβει ο ασθενής στο παρελθόν του (σ.σ. αν εμβολιάστηκε ή όχι)».
Ο Lane εξήγησε επίσης ότι αυτή η οδηγία εφαρμόζεται μόνο όταν υπάρχει έλλειψη στις θεραπείες μονοκλωνικών αντισωμάτων. Τυπικά, οι θεραπείες αυτές χορηγούνται μόνο σε ασθενείς που ανήκον σε ευπαθείς ομάδες για την COVID-19.
Στις 13 Σεπτεμβρίου το υπουργείο υγείας των ΗΠΑ ανακοίνωσε ότι οι περιορισμένες θεραπείες μονοκλωνικών αντισωμάτων θα διατεθούν στις πολιτείες των ΗΠΑ που πλήττονται περισσότερο από τον ιό.
Ορισμένοι κυβερνήτες έχουν ήδη ξεκινήσει να οργανώνουν κέντρα χορήγησης μονοκλωνικών αντισωμάτων με σκοπό να αποφύγουν την υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού, μία προσέγγιση που ωστόσο δεν χαίρει ευρείας αποδοχής από την επιστημονική κοινότητα των ΗΠΑ. Ο Peter Hotez, MD, PhD, από το Baylor College of Medicine για παράδειγμα, υποστήριξε ότι η προσέγγιση αυτή είναι αντιεπιστημονική.
Όταν ρωτήθηκε τι πιστεύει για την οδηγία που εξέδωσε το NIH, ο επιστήμονας υποστήριξε ότι η απόφαση αυτή στέλνει ένα λάθος μήνυμα. «Ουσιαστικά λέμε στους ασθενείς ότι έχουν την επιλογή είτε να εμβολιαστούν είτε να λάβουν μονοκλωνικά αντισώματα όταν νοσήσουν».
Η πολιτεία του Tennessee, για παράδειγμα, έχει ήδη αποφασίσει ότι τα μονοκλωνικά αντισώματα που θα λάβει θα χορηγηθούν αποκλειστικά σε ανεμβολίαστους ή ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς.
Ο Lane υποστήριξε ότι η επιτροπή δεν μπορεί να αποτρέψει τη χρησιμοποίηση της οδηγίας για πολιτικούς σκοπούς και υποστήριξε ότι ηθικά, αυτή είναι σίγουρα η σωστή απόφαση για τη χορήγηση της θεραπείας.
Όταν ρωτήθηκε αν η νέα οδηγία θα επηρεάσει αρνητικά τα ποσοστά εμβολιασμών, ο Lane εκτίμησε ότι μάλλον αυτό δεν θα συμβεί.
«Προφανώς η απόφασή μας δεν υποτιμά τη σημαντικότητα του εμβολιασμού», κατέληξε.
Φωτογραφία: Hospital CLÍNIC