Για αρκετούς ανθρώπους, η άνοιξη είναι μία εποχή που συνδέεται με την αλλεργική ρινίτιδα και τα ενοχλητικά συμπτώματα που προκαλεί η τελευταία. Η νόσος, η οποία επηρεάζει περίπου το 42% του πληθυσμού, εμφανίζεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά υπερβολικά σε διάφορα αλλεργιογόνα, μεταξύ των οποίων και η γύρη.
Διάφορες έρευνες έχουν δείξει ότι η αλλεργική ρινίτιδα συνδέεται με το μικροβίωμα του ανθρώπου, δηλαδή με τα δισεκατομμύρια μικρόβια που ζουν στον οργανισμό μας. Μάλιστα, οι έρευνες αυτές έχουν δείξει ότι η νόσος συνδέεται τόσο με το εντερικό όσο και με το ρινικό μικροβίωμα.
Αλλεργική Ρινίτιδα και Μικροβίωμα
Έρευνες έχουν δείξει ότι οι ασθενείς που πάσχουν από αλλεργική ρινίτιδα έχουν μειωμένη ποικιλομορφία του εντερικού μικροβιώματος σε σχέση με αυτούς που δεν πάσχουν από τη νόσο. Σήμερα γνωρίζουμε ότι όσο περιορίζεται η ποικιλομορφία του μικροβιώματος, τόσο αυξάνεται η φλεγμονή.
Κατά συνέπεια, το γεγονός ότι η μειωμένη ποικιλομορφία του εντερικού μικροβιώματος συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο αλλεργικής ρινίτιδας είναι λογικό, καθώς το εντερικό μικροβίωμα παίζει κεντρικό ρόλο στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος, το οποίο με τη σειρά του συνδέεται με τα συμπτώματα των αλλεργιών.
Ένας από τους μηχανισμούς μέσω των οποίων το εντερικό μικροβίωμα επηρεάζει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού είναι η παραγωγή των λιπαρών οξέων βραχείας αλύσου. Τα τελευταία, παράγονται από τα βακτήρια του εντέρου κατά τη διάρκεια της ζύμωσης των φυτικών ινών.
Σήμερα είναι γνωστό ότι τα λιπαρά οξέα βραχείας αλύσου έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Έρευνες έχουν δείξει ότι η μείωση στα επίπεδα των βακτηρίων που παράγουν λιπαρά οξέα βραχείας αλύσου (Bifidobacterium και Lactobacillus) συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο αλλεργικής ρινίτιδας.
Εκτός από το εντερικό μικροβίωμα, η αλλεργική ρινίτιδα φαίνεται ότι συνδέεται και με το ρινικό, δηλαδή με την κοινότητα των μικροβίων που βρίσκονται στη ρίνα.
Το ρινικό μικροβίωμα είναι ιδιαίτερα σημαντικό καθώς ρυθμίζει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος στην περιοχή αυτή προστατεύοντας παράλληλα από επιβλαβή παθογόνα που εισέρχονται στον οργανισμό μέσω της ρινός.
Η διαταραχή της ισορροπίας και η μειωμένη ποικολομορφία του ρινικού μικροβιώματος μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο λοιμώξεων του αναπνευστικού και να αυξήσει τον κίνδυνο αλλεργικής ρινίτιδας.
Έρευνες έχουν δείξει ότι οι ασθενείς με αλλεργική ρινίτιδα έχουν διαφορετική σύνθεση του ρινικού μικροβιώματος σε σχέση με αυτούς που δεν πάσχουν από τη νόσο. Συγκεκριμένα, σε αρκετούς ασθενείς έχουν παρατηρηθεί υψηλότερα επίπεδα βακτηρίων, όπως το Staphylococcus aureus.
Η διαταραχή της ισορροπίας του ρινικού μικροβιώματος μπορεί να ενισχύσει τη φλεγμονή και να αυξήσει τον κίνδυνο για συγκεκριμένα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας.
Ο Ρόλος των Προβιοτικών και των Πρεβιοτικών
Τα προβιοτικά είναι ζωντανοί μικροοργανισμοί που ενισχύουν τον πληθυσμό των ωφελίμων βακτηρίων στον οργανισμό. Τα πρεβιοτικά, αντίστοιχα, είναι φυτικές ίνες που επάγουν τον πολλαπλασιασμό των ωφελίμων βακτηρίων.
Σήμερα, διάφορες έρευνες έχουν εξετάσει τη σύνδεση ανάμεσα σε συγκεκριμένα προβιοτικά και τον κίνδυνο αλλεργικής ρινίτιδας. Μία έρευνα για παράδειγμα έδειξε ότι το βακτήριο Lactobacillus acidophilus μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας, όπως για παράδειγμα τη ρινική συμφόρηση, τον κνησμό και το φτέρνισμα.
Άλλα βακτήρια, όπως τα Bifidobacterium lactis, Bifidomacterium bifidum και Lactobacillus casei έχουν δείξει επίσης θετικά δείγματα στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της αλλεργικής ρινίτιδας, ωστόσο θα πρέπει να εξεταστούν περισσότερο σε μελλοντικές μελέτες.
Μέσω Ποιου Μηχανισμού Προσφέρουν Οφέλη τα Προβιοτικά;
Τα οφέλη από τα προβιοτικά στην αντιμετώπιση της αλλεργική ρινίτιδας φαίνεται ότι συνδέονται με τον περιορισμό της παραγωγής των φλεγμονωδών κυτταροκινών. Οι τελευταίες είναι μόρια που παράγονται από το ανοσοποιητικό σύστημα και έχουν ως στόχο να ενισχύσουν τη φλεγμονή.
Το βακτήριο Lactobacillus acidophilus γνωρίζουμε σήμερα ότι μπορεί να περιορίσει την έκφραση των φλεγμονωδών κυτταροκινών που συνδέονται με την αλλεργική φλεγμονή στις βλεννογόνους μεμβράνες της ρινικής κοιλότητας.
Αντίστοιχα, το Lactobacillus rhamnosus GG μπορεί να περιορίσει την υπερευαισθησία στους αεραγωγούς, μειώνοντας παράλληλα τόσο τα επίπεδα των φλεγμονωδών κυττάρων στους πνεύμονες όσο και τα επίπεδα των κυτταροκινών.
Τα πρεβιοτικά με τη σειρά τους, αυξάνουν τα επίπεδα των ωφελίμων βακτηρίων, όπως για παράδειγμα τα Bifidobacterium και Lactobacillus. Μία έρευνα έδειξε μάλιστα ότι η χορήγηση φρουτο-ολογοσακχαριτών (μίας κατηγορίας πρεβιοτικών) σε βρέφη μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο αλλεργικής ρινίτιδας αργότερα.
Φωτογραφία: cottonbro studio