Το περιστατικό ενός 19χρονου άνδρα που παρουσίασε εκτεταμένο εξάνθημα και σημαντική μείωση στα επίπεδα του οξυγόνου μετά την κατανάλωση μολυσμένου κοτόπουλου με αποτέλεσμα να χρειαστεί νοσηλεία στο νοσοκομείο, αποτελεί ένα ακόμα παράδειγμα των κινδύνων από μία τροφική δηλητηρίαση.
Το περιστατικό αυτό παρουσιάστηκε πέρσι στο επιστημονικό περιοδικό New England Journal of Medicine, ωστόσο αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που αναφέρεται ένα περιστατικό νοσηλείας για τροφική δηλητηρίαση.
Σύμφωνα με τελευταία επιδημιολογικά δεδομένα, σχεδόν 1 στους 6 ανθρώπους θα πάθει τροφική δηλητηρίαση τουλάχιστον μία φορά ετησίως.
Στο παρόν άρθρο θα εξετάσουμε τα συχνότερα αίτια τροφικής δηλητηρίασης και θα αναλύσουμε τις πρακτικές που θα πρέπει να εφαρμόζουμε για την αποφύγουμε.
Ποια Μικρόβια Ενοχοποιούνται για την Τροφική Δηλητηρίαση;
Στο περιστατικό του 19χρονου άνδρα, αλλά και στα περισσότερα περιστατικά τροφικής δηλητηρίασης, ενοχοποιούνται συνήθως βακτήρια.
Τα είδη βακτηρίων που συνδέονται συχνότερα με τροφικές δηλητηριάσεις είναι:
- Clostridium perfringens
- Campylobacter
- Salmonella
- Listeria monocytogenes
- Staphylococcus aureus
- Escherichia coli (E. coli)
- Clostridium botulinum
Ωστόσο, τα τρόφιμα είναι δυνατό να μολυνθούν και από άλλα παθογόνα που δεν είναι βακτήρια. Για παράδειγμα, τόσο ιοί όσο και μύκητες έχουν ενοχοποιηθεί στο παρελθόν για περιστατικά τροφικής δηλητηρίασης. Σε αυτά περιλαμβάνονται:
- Νοροϊοί
- Ηπατίτιδα Α
- Ροταϊοί
- Ασπεργίλλωση
Όλα τα παραπάνω μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά συμπτώματα στον άνθρωπο, επομένως είναι σημαντικό να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί κατά την προετοιμασία του φαγητού μας.
Ο Ρόλος της Θερμοκρασίας
Το πρώτο βήμα για την πρόληψη της τροφικής δηλητηρίασης είναι η τοποθέτηση του εναπομείναντος φαγητού στο ψυγείο αμέσως μόλις τελειώσουμε το γεύμα μας.
Σήμερα, γνωρίζουμε ότι τα περισσότερα βακτήρια πολλαπλασιάζονται ταχέως σε θερμοκρασία δωματίου. Τα περισσότερο βακτήρια μπορούν να επιβιώσουν σε θερμοκρασίες από 4 μέχρι 60 βαθμού κελσίου.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, το φαγητό θα πρέπει να μπαίνει στο ψυγείο εντός 2 ωρών από την ώρα που μαγειρεύτηκε ή εντός 1 ώρας, αν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος είναι πάνω από 32 °C.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε επίσης ότι η μόλυνση με παθογόνα μικρόβια δεν συμβαίνει στον ίδιο χρόνο για όλα τα τρόφιμα. Για παράδειγμα, τα γαλακτοκομικά και το κρέας μολύνονται ταχύτερα σε σχέση με τα λαχανικά και τα φρούτα.
Με ποιο τρόπο όμως θα πρέπει να προετοιμάζουμε τα φαγητά πριν τα βάλουμε στο ψυγείο; Ιδανικά, θα πρέπει να τυλίγουμε τα τρόφιμα με σελοφάν ή αλουμινόχαρτο, εκτός αν τα βάλουμε σε πλαστικά ή γυάλινα σκεύη. Γενικά, η μόλυνση των τροφίμων γίνεται από την έκθεσή τους στον αέρα, επομένως αν είναι καλυμμένα ο κίνδυνος αυτός ελαχιστοποιείται.
Τα περισσότερα τρόφιμα, αφού έχουν μαγειρευτεί, μπορεί να διατηρηθούν στο ψυγείο για 3-4 ημέρες ή για μεγαλύτερη διάστημα (μέχρι 4 μήνες) στην κατάψυξη.
Προετοιμασία πριν την Κατανάλωση
Προφανώς, κάποια στιγμή θα χρειαστεί να βγάλουμε τα τρόφιμα από το ψυγείο για να φάμε. Συνήθως θα χρησιμοποιήσουμε φούρνο μικροκυμμάτων για να ζεστάνουμε το φαγητό πριν το καταναλώσουμε.
Τοποθετώντας το φαγητό στο φούρνο είναι σημαντικό να διασφαλίσουμε ότι θα ζεσταθεί όσο το δυνατόν ομοιόμορφα και δεν θα υπάρχουν κομμάτια με χαμηλή θερμοκρασία. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η θέρμανση του φαγητού στο φούρνο μικροκυμμάτων ξεκινά απ’ έξω προς τα μέσα επομένως δεν είναι σπάνιο οι «άκρες» του πιάτου να έχουν ζεσταθεί και το φαγητό στο κέντρο να είανι κρύο.
Στις τελευταίες περιοχές μπορεί να υπάρχουν βακτήρια. Ιδανικά, το φαγητό θα πρέπει να ζεσταίνεται στους 74 °C. Προκειμένου να πετύχουμε το στόχο αυτό μπορούμε να θέλουμε να προσθέσουμε νερό πριν την τοποθέτηση του φαγητού στο φούρνο μικροκυμμάτων, καθώς ο ατμός που θα δημιουργηθεί βοηθά στην απομάκρυνση των μικροβίων.
Σε κάθε περίπτωση, αν έχετε αμφιβολίες σχετικά με την ποιότητα του φαγητού, η ασφαλής επιλογή είναι να το πετάξετε.