Το Στρες Αυξάνει τον Κίνδυνο Μεταβολικών Νόσων μέσω των Επιδράσεών του στον Κιρκαδικό Ρυθμό

Το στρες αποτελεί φυσιολογικό κομμάτι της καθημερινότητας για τους περισσότερους από εμάς, ωστόσο η υπερβολική έκθεση σε αυτό είναι απειλητική για την υγεία. Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις μίας νέας έρευνας, το στρες μπορεί να προκαλέσει διαταραχή του κιρκαδικού ρυθμού με αποτέλεσμα να αυξάνει τον κίνδυνο μεταβολικών νόσων.

Η έρευνα προέρχεται από μία ομάδα επιστημόνων στο Πανεπιστήμιο του Lubeck στη Γερμανία. Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, όταν το στρες επηρεάζει τη λειτουργία του βιολογικού ρολογιού, αυξάνεται σημαντικά ο κίνδυνος μεταβολικών νόσων, μεταξύ των οποίων ο διαβήτης τύπου 2 και η παχυσαρκία. Η έρευνα παρουσιάστηκε στο ετήσιο συνέδριο του Society of Endocrinology που διεξήχθη στο Brighton και ανέδειξε τις επιδράσεις του στρες στον οργανισμό καθώς και το ρόλο του σε διάφορες παθήσεις.

Το Στρες και οι Διαταραχές του Κιρκαδικού Ρυθμού Επηρεάζουν το Μεταβολισμό

Οι επιστήμονες εξέτασαν μοντέλα ποντικών στο εργαστήριο στα οποία είχαν προκαλέσει γενετικές μεταλλάξεις σε διάφορα τμήματα των μηχανισμών του κιρκαδικού ρυθμού. Εξέθεσαν επίσης τα πειραματόζωα σε κοινωνικό στρες εισάγοντας ένα άγνωστο και κυρίαρχο αρσενικό ποντίκι στο περιβάλλον κάθε αρσενικού ποντικού. Τα ποντίκια που εκτέθηκαν στο κυρίαρχο αρσενικό ποντίκι παρουσίασαν αυξημένη απόκριση στο στρες.

Μετά από μία σειρά πειραμάτων, οι επιστήμονες διαπίστωσαν επίσης ότι η απόκριση στο στρες σχετιζόταν με το εσωτερικό βιολογικό ρολόι. Συγκεκριμένα, το σωματικό βάρος και η κατανάλωση τροφής είχε επηρεαστεί αρνητικά όταν το στρες εμφανιζόταν στην ανενεργό φάση, δηλαδή κατά τη διάρκεια της ημέρας στα ποντίκια ή της νύχτας στον άνθρωπο. Επομένως, συμπέραναν ότι η επανειλημμένη έκθεση στο στρες επηρεάζει αρνητικά το μεταβολισμό, λόγω των μακροπρόθεσμων επιδράσεων στην απόκριση στο στρες.

Τα πειράματα έδειξαν επίσης ότι οι άνθρωποι που εργάζονται σε βάρδιες, αυτοί που αντιμετωπίζουν χρόνιο στρες ή jet lag, καθώς και αυτοί που δεν κοιμούνται επαρκώς, διατρέχουν πιθανώς αυξημένο κίνδυνο μεταβολικών παθήσεων. Σήμερα, ο αριθμός των ασθενών που πάσχουν από μεταβολικά νοσήματα, μεταξύ των οποίων και η παχυσαρκία, αυξάνεται συνεχώς. Αρκετοί ασθενείς που εργάζονται σε νυχτερινή βάρδια, καθώς και αυτοί που εκτίθενται συνεχώς στο στρες, υποφέρουν από διαταραχές του κιρκαδικού ρυθμού. Παρουσιάζουν επίσης αύξηση του σωματικού βάρους και άλλες διαταραχές του μεταβολισμού.

Κιρκαδικός Ρυθμός και Απόκριση στο Στρες

Ο κιρκαδικός ρυθμός ή βιολογικό ρολόι αντιπροσωπεύει έναν 24ωρο κύκλο που έχει ιδιαίτερη σημασία για τη ρύθμιση και παραγωγή των ορμονών, την υγεία, τον ύπνο και τη διατροφή. Όταν οι άνθρωποι εκτίθενται σε εξωτερικό στρες, ο οργανισμός παράγει μία ορμόνη, την κορτιζόλη, η οποία βοηθά τον οργανισμό να προσαρμόσει τον ενεργειακό μεταβολισμό σε μία κατάσταση fight-or-flight. Η σύνδεση της απόκρισης στο στρες με τον κιρκαδικό ρυθμό δεν είχε αποσαφηνιστεί πλήρως μέχρι σήμερα.

«Δείξαμε ότι η απόκριση στο στρες εξαρτάται από την ώρα της ημέρας, επηρεάζεται από το βιολογικό ρολόι και μπορεί να αλληλεπιδράσει αρνητικά με το σωματικό βάρος, αυξάνοντας τον κίνδυνο μεταβολικών νόσων. Τα δεδομένα αυτά δείχνουν ότι ο κιρκαδικός ρυθμός μπορεί να αποτελεί ένα παράγοντα που έχει υποτιμηθεί ως προς την επίδρασή του στην υγεία του πληθυσμού», είπε ο καθηγητής Henrik Oster από το Πανεπιστήμιο του Lubeck στη Γερμανία.

Οι επιστήμονες θέλουν να κάνουν περισσότερα πειράματα με σκοπό να εξετάσουν τους μοριακούς στόχους στο βιολογικό ρολόι και την αλληλεπίδραση με το στρες. Θέλουν επίσης να ταυτοποιήσουν τους διάφορους μηχανισμούς που επηρεάζουν το μεταβολισμό. Παράλληλα, αναζητούν τρόπους να περιοριστούν οι αρνητικές επιδράσεις του στρες στον οργανισμό.

«Περαιτέρω έρευνες στο σύστημα αυτό μπορεί να οδηγήσουν σε νέες οδηγίες σχετικά με το ιδανικό ωράριο εργασίας και το χρόνο ξεκούρασης, αυξάνοντας την παραγωγικότητα και ενισχύοντας την ποιότητα ζωής», πρόσθεσε ο Oster.

Τι είναι το Μεταβολικό Σύνδρομο;

Το μεταβολικό σύνδρομο αποτελεί μία ομάδα μεταβολικών διαταραχών. Όταν οι ασθενείς έχουν αρκετές από τις διαταραχές αυτές διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών συμβαμάτων, όπως η καρδιαγγειακή νόσος και το εγκεφαλικό επεισόδιο. Οι διαταραχές αυτές αυξάνουν επίσης τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2. Οι διαταραχές του μεταβολικού συνδρόμου περιλαμβάνουν τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, την υπέρταση και τα υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων και χοληστερόλης.

Σύμφωνα με το American Health Association (AHA) το μεταβολικό σύνδρομο αποτελεί ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας και επηρεάζει σχεδόν 1 στους 4 ενήλικες στο δυτικό κόσμο. Οι παράγοντες κινδύνου για τα μεταβολικά νοσήματα είναι η καθιστική ζωή, η παχυσαρκία, η προχωρημένη ηλικία και η κληρονομικότητα.

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα