Τι Συμβαίνει στον Εγκέφαλο κατά τη Διάρκεια μίας Ψευδαίσθησης;

Ένας ασθενής μπορεί να παρουσιάσει οπτικές ψευδαισθήσεις για διάφορους λόγους. Αποτελούν συνήθως σύμπτωμα της σχιζοφρένειας, ωστόσο μπορεί να εμφανιστούν και μετά την κατανάλωση ψευδαισθησιογόνων ή παραισθησιογόνων ουσιών. Ποιοι είναι όμως οι μηχανισμοί του εγκεφάλου που εξηγούν την εμφάνισή τους;

Το DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) ορίζει τις ψαυδαισθήσεις ως «εμπειρίες αντίληψης που συμβαίνουν χωρίς εξωτερικά ερεθίσματα» και οι οποίες είναι «ζωντανές και καθαρές, με αντίστοιχη επίδραση με τις φυσιολογικές εμπειρίες, χωρίς ωστόσο να υποπίπτουν στον συνειδητό έλεγχο του ασθενούς».

Αν και κατανοούμε ορισμένες από τις περιστάσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε ψευδαισθήσεις (συνήθως μετά από καταχρήσεις ουσιών, ψυχικές ή νευρολογικές παθήσεις), δεν γνωρίζουμε ακόμα πώς εκδηλώνονται τα φαινόμενα αυτά στον εγκέφαλο.

Προσφάτως, μία ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο του Όρεγκον προσπάθησε να αποκαλύψει περισσότερα σχετικά με τον τρόπο που οι ψευδαισθήσεις επηρεάζουν τη δραστηριότητα του εγκεφάλου.

Η νέα τους έρευνα, που έγινε σε ποντίκια, κατέληξε σε ορισμένα αναπάντεχα ευρήματα, τα οποία οι ερευνητές παρουσίασαν στο επιστημονικό περιοδικό Cell Reports.

Ενδιαφέροντα Ευρήματα

Οι ερευνητές εργάστηκαν με ποντίκια στα οποία είχαν χορηγήσει μία ουσία που λέγεται 4-ιωδο-2,5-διμεθοξυφαινυλισοπροπυλαμίνη (DOI), ένα ψευδαισθησιογόνο φάρμακο που χρησιμοποιείται συχνά σε έρευνες με πειραματόζωα.

Αντίστοιχα με τα άλλα ψευδαιθησιογόνα, όπως το LSD, το DOI δρα στους υποδοχείς σεροτονίνης 2Α, οι οποίοι εμπλέκονται στην επαναπρόσληψη της σεροτονίνης. Μπορεί, ωστόσο, να έχουν και άλλους ρόλους στον εγκέφαλο οι οποίοι δεν είναι τόσο εύκολο να γίνουν κατανοητοί. Οι ερευνητές χορήγησαν το φάρμακο αυτό στα ποντίκια και στη συνέχεια τους έδειξαν διάφορες εικόνες σε μία οθόνη. Χρησιμοποίησαν παράλληλα ειδικές μεθόδους για να καταγράψουν την εγκεφαλική τους δραστηριότητα.

Αντίθετα με αυτό που περίμεναν, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι τα ποντίκια παρουσίασαν μειωμένη σηματοδότηση μεταξύ των νευρώνων του οπτικού φλοιού, δηλαδή την περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με την επεξεργασία των οπτικών ερεθισμάτων. Η χρονική στιγμή ενεργοποίησης των νευρώνων επίσης διαφοροποιήθηκε.

«Μέχρι σήμερα πιστεύαμε ότι οι οπτικές ψευδαισθήσεις είναι αποτέλεσμα υπερβολικής ενεργοποίησης των νευρώνων του εγκεφάλου ή λανθασμένης σηματοδότησης», είπε ο επικεφαλής της έρευνας, Κρις Νιλ, βοηθός καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Όρεγκον.

«Μας προκάλεσε έκπληξη το γεγονός ότι ένα ψευδαισθησιογόνο φάρμακο οδηγεί σε μείωση της δραστηριότητας των νευρώνων στον οπτικό φλοιό», πρόσθεσε. Ωστόσο, «αν αναλογιστούμε την επεξεργασία των οπτικών εικόνων, η παραπάνω παρατήρηση έχει λογική».

Οι ερευνητές παρατήρησαν επίσης ότι τα οπτικά σήματα που φτάνουν στον οπτικό φλοιό ήταν παρόμοια με αυτά που έφταναν επί απουσίας του φαρμάκου, γεγονός που δείχνει ότι ο εγκέφαλος λάμβανε τις ίδιες πληροφορίες απλά δεν μπορούσε να τις επεξεργαστεί σωστά.

«Η αντίληψη που έχουμε για τον κόσμο είναι μία ισορροπία ανάμεσα στις πληροφορίες που λαμβάνουμε και την ερμηνεία τους από τον εγκέφαλο. Αν δίνεται λιγότερο βάρος σε αυτά που συμβαίνουν γύρω μας αλλά στη συνέχεια ο εγκέφαλος υπεραναλύει τα δεδομένα, μπορεί να εμφανιστούν ψευδαισθήσεις», είπε ο Νιλ.

Ένα Mέρος Mόνο της Aπάντησης

Οι επιστήμονες δήλωσαν ότι η μελέτη των ψευδαισθήσεων σε πειραματόζωα σίγουρα δεν είναι ιδανική, καθώς προφανώς, τα ποντίκια δεν μπορούν να επικοινωνήσουν τις εμπειρίες που βιώνουν. Σημειώνουν, ωστόσο ότι τα ίδια είδη φαρμάκων που προκαλούν ψευδαισθήσεις στους ανθρώπους προκαλούν επίσης εμφανείς κινητικές και συμπεριφορικές αλλαγές στα ποντίκια.

Το γεγονός αυτό, σύμφωνα με τους ερευνητές, δείχνει ότι τα ίδια φάρμακα επηρεάζουν τη δραστηριότητα του εγκεφάλου τόσο στα ζώα όσο και στους ανθρώπους. Ωστόσο, οι μελλοντικές έρευνες πρέπει να εξετάσουν καλύτερα τις αντιδράσεις των πειραματοζώων στα οπτικά ερεθίσματα επί παρουσίας αλλά και επί απουσίας των φαρμάκων.

«Δεν πιστεύω ότι ανακαλύψαμε όλες τις πληροφορίες για τα υποκείμενα αίτια των ψευδαισθήσεων, ωστόσο έχουμε πλέον ένα μεγάλο κομμάτι από αυτές», είπε ο Νιλ.

«Τα δεδομένα που συλλέξαμε θα αποτελέσουν τη βάση για τις μελλοντικές έρευνες. Σκοπεύουμε στη συνέχεια να χρησιμοποιήσουμε γενετική τροποποίηση για να μελετήσουμε συγκεκριμένα κομμάτια του τμήματος αυτού με μεγαλύτερη λεπτομέρεια», πρόσθεσε.

Καθώς οι προηγούμενες έρευνες έδειξαν ότι οι υποδοχείς σεροτονίνης 2Α εμπλέκονται στη σχιζοφρένεια, ο Νιλ και η ομάδα του ελπίζουν ότι τα ευρήματά τους θα οδηγήσουν σε νέες θεραπείες γι’αυτή αλλά και για πολλές ακόμα ψυχικές νόσους.

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα