Τα τεχνητά γλυκαντικά χρησιμοποιούνται σήμερα σε διάφορα τρόφιμα με σκοπό να περιοριστεί η περιεκτικότητα των τελευταίων σε ζάχαρη, αλλά και ο αριθμός των θερμίδων. Ωστόσο, παρά την ευρεία χρήση τους, οι ουσίες αυτές δεν είναι απόλυτα ασφαλείς. Σύμφωνα με μία νέα έρευνα από τη Γαλλία που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό PLOS Medicine, ορισμένα τεχνητά γλυκαντικά μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου.
Σήμερα, εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως καταναλώνουν καθημερινά τρόφιμα ή ποτά που περιέχουν τεχνητά γλυκαντικά. Ωστόσο, η ασφάλεια των παραπάνω ουσιών έχει αποτελέσει αντικείμενο εντόνων αντιπαραθέσεων.
Θέλοντας να εξετάσουν την πιθανή καρκινογόνο δράση των τεχνητών γλυκαντικών, οι επιστήμονες της παρούσας μελέτης ανέλυσαν δεδομένα για 102.865 ενήλικες που είχαν λάβει μέρος στη μελέτη NutriNet-Santé. Η μελέτη αυτή ξεκίνησε το 2009 από τη Nutritional Epidemiology Research Team (EREN).
Όλοι οι εθελοντές που συμμετέχουν στη μελέτη προσφέρουν δεδομένα σχετικά με το ιατρικό τους ιστορικό, τη διατροφή, τον τρόπο ζωής, καθώς και μία σειρά άλλα κοινωνικά ή δημογραφικά στοιχεία. Στα πλαίσια της παρούσας μελέτης οι επιστήμονες επικεντρώθηκαν περισσότερο στα δεδομένα για την κατανάλωση τεχνητών γλυκαντικών εξετάζοντας τη διατροφή των εθελοντών. Ακολούθως διασταύρωσαν τις παραπάνω πληροφορίες με τις διαγνώσεις καρκίνου στο ίδιο δείγμα προκειμένου να προσδιορίσουν τη σύνδεση ανάμεσα στην κατανάλωση των συγκεκριμένων ουσιών και τον κίνδυνο καρκίνου.
Στην ανάλυση των αποτελεσμάτων έγινε προσαρμογή για μία σειρά παράγοντες, μεταξύ των οποίων η ηλικία, το φύλο, το επίπεδο εκπαίδευσης, τη φυσική άσκηση, το ιστορικό καπνίσματος, το δείκτη μάζας σώματος, το ύψος, τις μεταβολές του βάρους, το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου, το ιστορικό διαβήτη, καθώς και την ημερήσια κατανάλωση αλκοόλ, νατρίου, κορεσμένων λιπαρών οξέων, φυτικών ινών, ζάχαρης, τροφίμων ολικής αλέσεως και γαλακτοκομικών προϊόντων.
Όπως διαπίστωσαν οι συγγραφείς, οι εθελοντές που κατανάλωναν τις υψηλότερες ποσότητες τεχνητών γλυκαντικών (ιδιαίτερα ασπαρτάμη και ακεσουλφάμη-Κ) είχαν 13% αυξημένο κίνδυνο καρκίνου σε σχέση με αυτούς που απέφευγαν τις παραπάνω δύο ουσίες στη διατροφή τους. Μάλιστα, ο κίνδυνος αυτός ήταν περισσότερο αυξημένος για τον καρκίνο του μαστού και τους καρκίνους που συνδέονται με την παχυσαρκία.
Ένας περιορισμός της έρευνας ήταν ότι οι εθελοντές δήλωσαν μόνοι τους τη διατροφή τους μέσω ερωτηματολογίων και επομένως δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί ότι πράγματι κατανάλωναν αυτά τα τρόφιμα. Επιπλέον, η πλειοψηφία των εθελοντών ήταν γυναίκες με υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης, επομένως οι επιστήμονες τόνισαν ότι τα αποτελέσματα ενδεχομένως διαφοροποιούνται σε άλλους πληθυσμούς. Ακόμη, καθώς μιλάμε για μία έρευνα παρατήρησης, προφανώς δεν μπορεί να αποδειχθεί σχέση αιτίας-αποτελέσματος ανάμεσα στους δύο παράγοντες.
«Τα αποτελέσματα της μελέτης μας δεν υποστηρίζουν τη χρήση τεχνητών γλυκαντικών ως εναλλακτικά της ζάχαρης. Προσφέρουν επίσης αρκετές απαντήσεις σχετικά με τους κινδύνους από τη χρήση των παραπάνω ουσιών. Αν και σίγουρα τα αποτελέσματά μας θα πρέπει να επιβεβαιωθούν σε μεγαλύτερες μελέτες, θα πρέπει να δώσουν το έρεισμα στις ελεγκτικούς φορείς προκειμένου να επανεξετάσουν τη χρήση των τεχνητών γλυκαντικών παγκοσμίως», αναφέρουν οι συγγραφείς.
«Από τα δεδομένα της μελέτης NutriNet-Santé στην οποία συμμετέχουν περισσότεροι από 100.000 εθελοντές προκύπτει ότι τα τεχνητά γλυκαντικά που βρίσκονται σε αρκετά τρόφιμα και ποτά παγκοσμίως μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου, κάτι που έχει διαπιστωθεί και από προηγούμενες μελέτες τόσο in vivo όσο και in vitro. Ως αποτέλεσμα, η χρήση τους θα πρέπει να επανεξεταστεί άμεσα», καταλήγει η μελέτη.
Φωτογραφία: Mareefe