Μία νέα έρευνα του γονιδιώματος διαπίστωσε ότι οι γυναίκες που παίρνουν στατίνες μακροπρόθεσμα, έχουν μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου των ωοθηκών. Η προστατευτική αυτή δράση παρατηρήθηκε τόσο για τις γυναίκες που φέρουν τα παθολογικά γονίδια BRCA1/2, όσο και αυτές που δεν φέρουν τα παραπάνω γονίδια. Τα γονίδια BRCA1/2 έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών σε σχέση με το γενικό πληθυσμό.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό JAMA και εξέτασε γονίδια και το βαθμό που αυτά αναστέλλουν το ένζυμο HMG-CoA ρεδουκτάση, το οποίο είναι υπεύθυνο για τη ρύθμιση της χοληστερόλης στον οργανισμό. Το ίδιο ένζυμο στοχεύεται επίσης από τις στατίνες.
Αν και η έρευνα ουσιαστικά δείχνει ότι η χορήγηση στατινών μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών, θα πρέπει να γίνουν περισσότερες έρευνες για να εξετάσουν ειδικά τις επιδράσεις των φαρμάκων αυτών στην πιθανότητα εμφάνισης της νόσου.
Οι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Bristol εξέτασαν συνολικά 63.347 γυναίκες ηλικίας 20-100 ετών, εκ των οποίων οι 22.406 παρουσίασαν καρκίνο των ωοθηκών. Εξέτασαν επίσης 31.448 γυναίκες που έφεραν τα γονίδια BRCA1/2, εκ των οποίων οι 3.887 είχαν καρκίνο των ωοθηκών. Η έρευνα χρησιμοποίησε την τεχνική της μεντελικής τυχαιποίησης η οποία περιλαμβάνει ανάλυση του γονιδώματος χιλιάδων εθελοντών.
Οι στατίνες έχουν προστατευτική δράση για τον καρκίνο των ωοθηκών καθώς προκαλούν απόπτωση, ένα μηχανισμό του οργανισμού μέσω του οποίου απομακρύνονται τα ελαττωματικά ή τα κύτταρα που έχουν μολυνθεί από παθογόνα. Η δράση αυτή αναστέλλει τον πολλαπλασιασμό των νεοπλασμάτων στο εργαστήριο. Μία άλλη θεωρία είναι ότι οι στατίνες περιορίζουν τη χοληστερόλη στην κυκλοφορία του αίματος, γεγονός που βοηθά στη ρύθμιση του κυτταρικού πολλαπλασιασμού, αν και η παρούσα μελέτη έδειξε ότι αυτό δεν μειώνει τον κίνδυνο για τον καρκίνο των ωοθηκών.
Οι παρατηρήσεις της παρούσας μελέτης δείχνουν ότι η μακροχρόνια χρήση στατινών σχετίζεται με μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου των ωοθηκών κατά 40% στο γενικό πληθυσμό. Ωστόσο πρέπει να τονιστεί ότι ο ακριβής μηχανισμός μέσω του οποίου περιορίζεται ο κίνδυνος από τη χρήση των στατινών δεν είναι ακόμα σαφής, ενώ κάτι αντίστοιχο ισχύει και για τα γονίδια.
Ο καρκίνος των ωοθηκών αποτελεί την 6η σε συχνότητα μορφή καρκίνου για τις γυναίκες στο δυτικό κόσμο. Κατά τη διάγνωση της νόσου, οι 6 στις 10 γυναίκες βρίσκονται ήδη σε προχωρημένο στάδιο, με αποτέλεσμα αρκετές από αυτές να καταλήγουν.
Καθώς σήμερα δεν υπάρχει εξέταση που μπορεί να διαγνώσει τον καρκίνο των ωοθηκών σε πρώιμο στάδιο, σε ορισμένες περιπτώσεις η χημειοπροφύλαξη αποτελεί μία καλή προσέγγιση πρόληψης.
Όπως δήλωσε ο καθηγητής Richard Martin από το Πανεπιστήμιο του Bristol, «Τα ευρήματά μας επιτρέπουν να επανεξετάσουμε τη χρησιμότητα ενός κοινού φαρμάκου στην πρόληψη του καρκίνου των ωοθηκών, ιδιαίτερα στις γυναίκες που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο. Οι γυναίκες των οποίων ο οργανισμός αναστέλλει φυσιολογικά το ένζυμο που στοχεύουν οι στατίνες έχουν μειωμένο κίνδυνο καρκίνου των ωοθηκών, ωστόσο προς το παρόν δεν μπορούμε να συστήσουμε τη χορήγηση των φαρμάκων αποκλειστικά για τον περιορισμό του κινδύνου της συγκεκριμένης μορφής καρκίνου».
Οι επιστήμονες υποστήριξαν ωστόσο ότι τα πρώτα δείγματα είναι πολύ ενθαρρυντικά και ελπίζουν ότι οι μελλοντικές έρευνες θα εξετάσουν με μεγαλύτερη λεπτομέρεια αν και ποια είναι τα οφέλη από τα φάρμακα αυτά.
Η Dr Rachel Orritt, από το Cancer Research UK δήλωσε ότι «η παρούσα μελέτη αποτελεί το πρώτο βήμα για να διαπιστώσουμε αν οι στατίνες έχουν χρησιμότητα στην πρόληψη του καρκίνου των ωοθηκών. Ωστόσο, προς το παρόν δεν υπάρχουν αρκετά δεδομένα για να γνωρίζουμε αν οι στατίνες μπορούν να χορηγηθούν χωρίς κινδύνους για την επίτευξη του παραπάνω στόχου. Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε ότι ο κίνδυνος καρκίνου των ωοθηκών εξαρτάται και από άλλους παράγοντες, όπως η ηλικία, η κληρονομικότητα καθώς και μία σειρά περιβαλλοντικοί παράγοντες».