Ρεσβερατρόλη: Μία Νέα Επιλογή στη Θεραπεία της Κατάθλιψης;

Η ρεσβερατρόλη, μία ουσία που βρίσκεται στο κόκκινο κρασί, έχει απασχολήσει την ερευνητική κοινότητα τις τελευταίες δεκαετίες. Μία πρόσφατη έρευνα σε ποντίκια εξέτασε αν η ουσία αυτή έχει χρησιμότητα στην αντιμετώπιση του άγχους και της κατάθλιψης.

Σύμφωνα με στατιστικά δεδομένα, 1 στους 5 ενήλικες παρουσίασε κάποια διαταραχή άγχους το προηγούμενο έτος. Αντίστοιχα, το 7.1% είχε ένα μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο.

Ορισμένοι ασθενείς με αγχώδεις διαταραχές ή κατάθλιψη μπορεί να παρατηρήσουν οφέλη από τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα, ωστόσο αυτά δεν είναι αποτελεσματικά για όλους.

Όπως έγραψαν οι συγγραφείς της παρούσας μελέτης, «μόλις το 1/3 των ασθενών με κατάθλιψη ή αγχώδεις διαταραχές παρουσιάζουν πλήρη ύφεση με τη λήψη των παραπάνω φαρμάκων».

Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό να ανακαλυφθούν νέα φάρμακα για τη θεραπεία των παραπάνω παθήσεων.

Η Ρεσβερατρόλη

Τα περισσότερα φάρμακα που συνταγογραφούνται σήμερα για την κατάθλιψη και το άγχος δρουν στους υποδοχείς της σεροτονίνης ή της νοραδρεναλίνης στον εγκέφαλο.

Οι ερευνητές αναζητούν ωστόσο και άλλους πιθανούς στόχους για τα φάρμακα, με τη ρεσβερατρόλη, μία φυσική ουσία, να βρίσκεται προσφάτως στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος.

Η ρεσβερατρόλη βρίσκεται φυσιολογικά στη φλούδα των σταφυλιών και των μούρων, αλλά και στο κόκκινο κρασί. Τα τελευταία χρόνια έχει συγκεντρώσει μεγάλο ενδιαφέρον από την ερευνητική κοινότητα, καθώς έρευνες σε πειραματόζωα έδειξαν ότι έχει αντικαταθλιπτική δράση στα ποντίκια.

Η τελευταία έρευνα, η οποία δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Neuropharmacology, εξετάζει με μεγαλύτερη λεπτομέρεια τους μηχανισμούς που συμβάλλουν στην αντικαταθλιπτική δράση της ουσίας αυτής. Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης αν η ρεσβερατρόλη μπορεί να αποτελέσει τη βάση φαρμάκων για την αντιμετώπιση του άγχους και της κατάθλιψης.

Οι ερευνητές, από Πανεπιστήμιο Xuzhou στην Κίνα, εξέτασαν ιδιαίτερα το ρόλο της φωσφοδιεστεράσης 4 (PDE4) και της κυκλικής μονοφωσφορικής αδενοσίνης (cAMP).

Γιατί έχουν Σημασία τα PDE4 και cAMP;

Το cAMP είναι ένα δευτερογενές σηματοδοτικό μόριο που παίζει ρόλο σε αρκετές βιολογικές διεργασίες. Αποκρίνεται σε σήματα εκτός του κυττάρου, όπως οι ορμόνες, και μεταφέρει τα μυνήματα στις κατάλληλες περιοχές μέσα στο κύτταρο. Όπως εξήγησαν οι συγγραφείς της παρούσας μελέτης:

«Το cAMP αποτελεί κύριο ρυθμιστή της διακυτταρικής επικοινωνίας στον εγκέφαλο, επομένως αποτελεί ελκυστικό στόχο για τις θεραπευτικές παρεμβάσεις στις ψυχικές νόσους».

Προηγούμενες έρευνες είχαν δείξει ότι η ρεσβερατρόλη αυξάνει τα επίπεδα του cAMP σε αρκετούς κυτταρικούς τύπους.

Τα PDE4 είναι μία οικογένεια ενζύμων που διασπούν το cAMP, βοηθώντας στη ρύθμιση των επιπέδων του μορίου μέσα στα κύτταρα. Τα υψηλά επίπεδα των PDE4 οδηγούν σε αυξημένη διάσπαση του cAMP. Ορισμένες προηγούμενες έρευνες είχαν δείξει ότι το PDE4 έχει πιθανώς ρόλο στην κατάθλιψη και το άγχος.

Για παράδειγμα, μία έρευνα έδειξε ότι η αναστολή των PDE4 αυξάνει τη σηματοδότηση του cAMP, γεγονός που μειώνει την αγχώδη και καταθλιπτική συμπεριφορά στα ποντίκια.

Η παρούσα μελέτη χρησιμοποίησε πειραματόζωα και καλλιέργειες νευρωνικών κυττάρων από ποντίκια (όμοια με αυτά που βρίσκονται στον ιππόκαμπο) για να εξετάσει τις επιδράσεις της ρεσβερατρόλης στη συμπεριφορά των ποντικών.

Το Μοντέλο της Κατάθλιψης

Ακόμα δεν γνωρίζουμε πλήρως τα αίτια της κατάθλιψης, καθώς και το λόγο που επηρεάζει κάποια άτομα.

Μία πιθανή εξήγηση είναι η θεωρία των γλυκοκορτικοειδών. Ο οργανισμός απελευθερώνει γλυκοκορτικοειδή, ένα από τα οποία είναι και η κορτιζόλη, όταν νιώθει στρες. Βραχυπρόθεσμα, οι ορμόνες αυτές βοηθούν στην προετοιμασία του οργανισμού για μία επερχόμενη κρίση.

Ωστόσο, αν το στρες έχει μεγάλη διάρκεια, τα γλυκοκορτικοειδή αρχίζουν να προκαλούν βλάβες.

Αρκετοί επιστήμονες πιστεύουν, επομένως, ότι το χρόνιο στρες προκαλεί βλάβες στους νευρώνες του ιπποκάμπου, οι οποίοι είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι. Οι βλάβες αυτές ανοίγουν το δρόμο για την εμφάνιση κατάθλιψης και άγχους.

Οι συγγραφείς της παρούσας μελέτης ήθελαν να διαπιστώσουν αν η ρεσβερατρόλη μπορεί να αναστρέψει τις αρνητικές επιδράσεις του στρες και με ποιον τρόπο.

Στην έρευνά τους παρατήρησαν ότι τα αυξημένα επίπεδα της κορτικοστερόνης (του αντίστοιχου της κορτιζόλης για τα ποντίκια) προκαλούν κυτταρικές βλάβες στον εγκέφαλο και αυξάνουν τα επίπεδα του PDE4D, ενός μέλους της οικογένειας των PDE4 που επιστήμονες πιστεύουν ότι έχει ρόλο στην κατάθλιψη.

Έδειξαν επίσης ότι η θεραπεία με ρεσβερατρόλη αναστρέφει τις επιδράσεις του PDE4D και περιορίζει τις κυτταρικές βλάβες. Η ίδια ουσία προλαμβάνει επίσης τη μείωση του cAMP.

Σε γενετικά τροποποιημένα ποντίκια που δεν παράγουν PDE4D, η ρεσβερατρόλη ενίσχυσε τις προστατευτικές επιδράσεις του cAMP ακόμα περισσότερο σε σχέση με τα ποντίκια που είχαν φυσιολογικά επίπεδα του PDE4D.

Όπως υποστήριξαν οι επιστήμονες, «τα ευρήματά μας δείχνουν ότι οι αντικαταθλιπτικές και αγχολυτικές επιδράσεις της ρεσβερατρόλης αποδίδονται κυρίως στην αναστολή της PDE4D».

Μία Νέα Αρχή

Τα αποτελέσματα της έρευνας προσφέρουν ένα ακόμα μικρό κομμάτι στο παζλ της κατάθλιψης. Η ρεσβερατρόλη, η οποία φαίνεται ότι μειώνει το άγχος και την κατάθλιψη στα ποντίκια, δρα αναστέλλοντας την PDE4D και ενεργοποιώντας τη σηματοδότηση του cAMP.

«Η ουσία αυτή μπορεί να αποτελέσει στο μέλλον μία εναλλακτική επιλογή από τα φάρμακα στους ασθενείς που υποφέρουν από κατάθλιψη και διαταραχές άγχους», είπε ο Γινγκ Ξου, επικεφαλής της έρευνας.

Παρά τον ενθουσιασμό του Ξου, προς το παρόν τα δεδομένα σχετικά με την ικανότητα της ρεσβερατρόλης να αντιμετωπίζει την κατάθλιψη είναι πολύ περιορισμένα. Αν και έρχονται στο φως όλο και περισσότερα δεδομένα για τις επιδράσεις της στα πειραματόζωα, πρέπει να γίνουν κλινικές δοκιμές και σε ανθρώπους.

Πρέπει να σημειωθεί επίσης ότι, ιδαίτερα για τις ψυχικές νόσους, τα αποτελέσματα των ερευνών σε πειραματόζωα συχνά δεν επαληθεύονται και στον άνθρωπο. Ωστόσο, οποιοδήποτε βήμα γίνεται για την κατανόηση των μηχανισμών της κατάθλιψης έχει ιδιαίτερη σημασία.

Είναι επίσης προφανές, ότι το κόκκινο κρασί δεν μπορεί να προσφέρει τις θετικές επιδράσεις της ρεσβερατρόλης καθώς η περιεκτικότητά του είναι πολύ χαμηλή και η παρουσία αλκοόλ αναστέλλει τις όποιες θετικές επιδράσεις.

Φωτογραφία: Bruno Scramgnon

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα