Μία ομάδα μορίων που σχηματίζονται κατά τον μεταβολισμό των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων από τον οργανισμό, μπορεί να αναστείλει τον πολλαπλασιασμό και την εξάπλωση του καρκίνου, σύμφωνα με τα αποτελέσματα μίας νέας έρευνας. Τα μόρια αυτά λέγονται ενδοκανναβινοειδή, παράγονται φυσιολογικά από τον οργανισμό και έχουν παρόμοιες ιδιότητες με τα κανναβινοειδή που βρίσκονται στην κάνναβη, χωρίς τις ψυχοτροπικές δράσεις.
Σε ποντίκια με νεοπλάσματα οστεοσαρκώματος (μία ιδιαίτερα επώδυνη μορφή καρκίνου που είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί) τα ενδοκανναβινοειδή επιβράδυναν τον πολλαπλασιασμό των νεοπλασμάτων, ανέστειλαν την εξάπλωση των καρκινικών κυττάρων και προκάλεσαν κυτταρικό θάνατο σε αυτά.
Η έρευνα προέρχεται από το Πανεπιστήμιο του Ιλλινόις. Τα αποτελέσματά της δημοσιεύτηκαν στο Journal of Medicinal Chemistry.
«Έχουμε ένα έμφυτο σύστημα ενδοκανναβινοειδών με αντιφλεγμονώδη και αναλγητική δράση. Βλέπουμε σήμερα ότι έχει και αντικαρκινικές ιδιότητες, καθώς σταματά τον πολλαπλασιασμό και την εξάπλωση των καρκινικών κυττάρων», είπε ο Αντίτι Ντας, επικεφαλής της έρευνας. «Τα μόρια αυτά μπορεί να χρησιμοποιηθούν στην αντιμετώπιση διαφόρων προβλημάτων, όπως η φλεγμονή, το άλγος και ο καρκίνος».
Το 2017, η ομάδα από το Ιλλινόις ταυτοποίησε μία νέα ομάδα μεταβολιτών των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων που λέγονται ενδοκαννοβινοειδή εποξείδια ή EDP-EAs. Παρατήρησαν ότι τα μόρια αυτά είχαν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και στόχευαν τους ίδιους υποδοχείς στον οργανισμό με αυτούς που στοχεύει η κάνναβη.
Καθώς στο παρελθόν είχε διαπιστωθεί ότι η κάνναβη έχει ορισμένες αντικαρκινικές ιδιότητες, στη νέα τους έρευνα, οι επιστήμονες διερεύνησαν αν τα EDP-EAs μπορούν να επηρεάσουν τα καρκινικά κύτταρα. Παρατήρησαν ότι σε ποντίκια με νεοπλάσματα οστεοσαρκώματος που είχαν δώσει μεταστάσεις στους πνεύμονες, τα φυσικά EDP-EAs ήταν κατά 80% αυξημένα στους καρκινικούς πνευμονικούς ιστούς σε σχέση με τους πνεύμονες υγιών ποντικών.
«Η δραματική αύξηση των μορίων αυτών είχε σίγουρα κάποια σχέση με τον καρκίνο, ωστόσο δεν γνωρίζαμε αν ήταν επιβλαβή ή ωφέλιμα για τον οργανισμό», είπε ο Ντας. «Αναρωτηθήκαμε, προσπαθούν να σταματήσουν τον καρκίνο ή τον διευκολύνουν; Εξετάσαμε επομένως τις ιδιότητες των μορίων αυτών και διαπιστώσαμε ότι δρουν περιορίζοντας τον καρκίνο με διάφορους τρόπους».
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι σε υψηλές συγκεντρώσεις, τα EDP-EAs προκαλούσαν τον κυτταρικό θάνατο στα καρκινικά κύτταρα, ωστόσο ήταν λιγότερο αποτελεσματικά από τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα που κυκλοφορούν σήμερα στην αγορά. Αντιμετώπιζαν, όμως το οστεοσάρκωμα και με άλλους τρόπους: Επιβράδυναν τον πολλαπλασιασμό του όγκου αναστέλλοντας το σχηματισμό νέων αιμοφόρων αγγείων, απέτρεπαν τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των κυττάρων και σημαντικότερα, δεν επέτρεπαν στα καρκινικά κύτταρα να μεταναστεύσουν.
«Η κύρια αίτία θανάτου από τον καρκίνο σχετίζεται με την ικανότητά του να δίνει μεταστάσεις, γεγονός που σχετίζεται με τη μετανάστευση των καρκινικών κυττάρων», είπε ο Τίμοθι Φαν, ένας καθηγητής κτηνιατρικής κλινικής ιατρικής και ογκολογίας. «Επομένως, οι θεραπείες που μπορούν να περιορίσουν τη μετανάστευση των κυττάρων έχουν χρησιμότητα στην επιβράδυνση ή την αναστολή των μεταστάσεων».
Οι ερευνητές απομόνωσαν το πιο ισχυρό από τα παραπάνω μόρια και προσπαθούν να αναπτύξουν παράγωγα που προσδένονται καλύτερα στον υποδοχεά των κανναβινοειδών, ο οποίος είναι παρών στην επιφάνεια των καρκινικών κυττάρων.
«Η πρόσληψη των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων από τη διατροφή μπορεί να οδηγήσει σε σχηματισμό των ουσιών αυτών στον οργανισμό. Ωστόσο, αν έχετε καρκίνο, θέλετε κάτι πιο στοχευμένο με ταχεία δράση», είπε ο Ντας. «Εδώ λοιπόν εντοπίζεται η χρησιμότητα των ενδοκανναβινοειδών εποξειδίων. Μπορείτε να χορηγήσετε μία δόση υψηλής συγκέντρωσης που έχει μεγάλη αποτελεσματικότητα για τη συγκεκριμένη μορφή καρκίνου. Είναι δυνατό επίσης η δόση αυτή να χορηγηθεί σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα, όπως τα χημειοθεραπευτικά».
Στη συνέχεια, οι επιστήμονες σκοπεύουν να διερευνήσουν τη δράση των EDP-EAs που προέρχονται από ωμέγα-3 λιπαρά οξέα σε άλλες μορφές καρκίνου, όπως ο καρκίνος του μαστού, του προστάτου και του πνεύμονα.
Βιβλιογραφία: Illinois News Bureau