Το ανθρώπινο έντερο παράγει μέχρι και το 10% των κυττάρων του αίματος στην κυκλοφορία από τη δική του αποθήκη αιμοποιητικών βλαστοκυττάρων, σύμφωνα με τα αποτελέσματα μίας νέας έρευνας. Στο παρελθόν πιστεύαμε ότι τα αιματικά κύτταρα παράγονται αποκλειστικά στο μυελό των οστών από έναν ειδικό πληθυσμό αιμοποιητικών βλαστοκυττάρων.
Περιεχόμενα:
Γιατί το εύρημα αυτό έχει σημασία;
Η μεταμόσχευση εντέρου αποτελεί την μοναδική μακροπρόθεσμη επιλογή για τους ασθενείς με νόσο του Crohn ή άλλες παθήσεις που καταστρέφουν το έντερο. Ωστόσο, τα υψηλά ποσοστά απόρριψης και οι απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές από την ανοσοκαταστολή έχουν μειώσει σημαντικά την επιτυχία των μεταμοσχεύσεων εντέρου.
Όταν ένας ασθενής λαμβάνει ένα μόσχευμα, το ανοσοποιητικό σύστημα συχνά αναγνωρίζει το νέο όργανο ως ξένο και το καταστρέφει. Τα ισχυρά ανοσοκατασταλτικά φάρμακα μπορούν να μειώσουν τις αποκρίσεις αυτές, ωστόσο αυτό καθιστά τον ασθενή πιο ευάλωτο σε λοιμώξεις και άλλες επιπλοκές.
Με ποιο τρόπο τα αιματικά κύτταρα του δότη βοηθούν τον αποδέκτη του μοσχεύματος;
Η ανάλυση των κυκλοφορούντων λευκών αιμοσφαιρίων στους ασθενείς μετά τη μεταμόσχευση εντέρου δείχνει ότι τα κύτταρα που προέρχονται από το έντερο του δότη έχουν ωριμάσει και έχουν «εκπαιδευτεί» να δείχνουν ανοχή στους ιστούς του αποδέκτη. Ομοίως, τα λευκά αιμοσφαίρια που παράγονται από τον αποδέκτη μετά τη μεταμόσχευση μπορούν να εκπαιδευτούν έτσι ώστε να δείχνουν ανοχή στους ιστούς του μοσχεύματος.
«Δείχνουμε ξεκάθαρα ότι υπάρχει ανοσολογική επικοινωνία μεταξύ των δυο ομάδων αιματικών κυττάρων η οποία προστατεύει το μόσχευμα από το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς αλλά και τον ασθενή από το μόσχευμα», είπε η Μέγκαν Σάικς, επικεφαλής της έρευνας.
Τα αιμοποιητικά βλαστοκύτταρα στο έντερο αντικαθίστανται τελικά με μία κυκλοφορούσα ομάδα του αποδέκτη, όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές.
Πώς μπορεί το εύρημα αυτό να βελτιώσει τις μεταμοσχεύσεις;
Καθώς οι ασθενείς με περισσότερα αιματικά κύτταρα από το δότη παρουσίασαν μειωμένα ποσοστά απόρριψης του μοσχεύματος, τα αποτελέσματα ανοίγουν ουσιαστικά το δρόμο για νέες στρατηγικές διαχείρησης της μεταμόσχευσης οργάνων.
Η αποθήκη αιμοποιητικών βλαστοκυττάρων του εντέρου ανακαλύφθηκε όταν οι ερευνητές παρατήρησαν ότι το αίμα των ασθενών που είχαν λάβει μοσχεύματα εντέρου, περιείχε κύτταρα του δότη. Οι ερευνητές ακολούθησαν τα αιματικά κύτταρα του δότη πίσω στην πηγή τους: τα αιμοποιητικά βλαστοκύτταρα του εντερικού μοσχεύματος.
Τα κύτταρα του αίματος που δημιουργούνται από τα κύτταρα στο εντερικό μόσχευμα μπορεί επίσης να προσφέρουν οφέλη στον αποδέκτη του μοσχεύματος. Όσο περισσότερα αιματικά κύτταρα του δότη είχε ένας ασθενής στην κυκλοφορία του, τόσο μικρότερη ήταν η πιθανότητα να γίνει απόρριψη του μοσχεύματος.
«Είναι δυνατό οι ασθενείς με υψηλά επίπεδα κυττάρων του δότη, να μην χρειάζονται τόση ανοσοκαταστολή όσο προκαλείται τυπικά», είπε η Σάικς, «και η μείωση της ανοσοκαταστολής μπορεί να βελτιώσει την πορεία του ασθενούς».
Η ενίσχυση των μοσχευμάτων με επιπλέον αιμοποιητικά βλαστοκύτταρα από το δότη μπορεί να αυξήσει επίσης την επικοινωνία των κυττάρων του δότη και του αποδέκτη και να ενισχύσει την ανοχή του μοσχεύματος.
«Αυτό θα μπορούσε να βελτιώσει δραματικά την ποιότητα ζωής των αποδεκτών ενός μοσχεύματος», είπε η Σάικς. «Ο τελικός μας στόχος είναι να επιτύχουμε ανοσιακή ανοχή, γεγονός που θα μας επιτρέψει να αποφύγουμε εντελώς την ανοσοκαταστολή με αποτέλεσμα το μόσχευμα να θεωρείται ιστός του οργανισμού».
Το μέλλον
Οι επιστήμονες σχεδιάζουν αυτή τη στιγμή μία έρευνα για να προσπαθήσουν να ενισχύσουν τον αριθμό των αιμοποιητικών βλαστοκυττάρων που μεταφέρονται κατά τη μεταμόσχευση του εντέρου, γεγονός που ελπίζουν ότι θα οδηγήσει σε υψηλότερα επίπεδα αιματικών κυττάρων του δότη στην κυκλοφορία, ανοσιακή ανοχή και μειωμένη ανάγκη για ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, άλλα είδη μοσχευμάτων μπορεί επίσης να ωφεληθούν από αντίστοιχες παρεμβάσεις, παρά το γεγονός ότι τα όργανα αυτά δεν φέρουν δική τους αποθήκη αιμοποιητικών βλαστοκυττάρων.
Βιβλιογραφία: Columbia University Irving Medical Center