Οιστρογόνα: Έχουν Χρησιμότητα στη Θεραπεία της Νόσου του Parkinson;

Η νόσος του Parkinson είναι μία νευροεκφυλιστική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από δυσκινησία, τρόμο ηρεμίας, βραδυκινησία, δυστονία, σιελόρροια, διαταραχές στη λειτουργία του ουροποιητικού και ψυχιατρικά συμπτώματα, όπως ψύχωση, άνοια και κατάθλιψη.

Εμφανίζεται συχνότερα στους άνδρες με αναλογία 3:2. Τα συμπτώματα της νόσου αποδίδονται στον προοδευτικό εκφυλισμό των ντοπαμινεργικών νευρώνων της μέλαινας ουσίας.

Οιστρογόνα και Μελαινοραβδωτό Ντοπαμινεργικό Σύστημα

Καθώς η νόσος του Parkinson εμφανίζεται με 50% αυξημένη συχνότητα στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες και καθώς τα ντοπαμινεργικά φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη θεραπεία της νόσου του Parkinson επηρεάζουν διαφορετικά τα δύο φύλα, αρκετοί πιστεύουν ότι τα οιστρογόνα έχουν πιθανώς προστατευτικό ρόλο για τη νόσο του Parkinson.

Είναι γνωστό ότι τα οιστρογόνα μπορούν να προσδεθούν στα κύτταρα του ραβδωτού σώματος όπου επηρεάζουν τη γονιδιακή έκφραση. Ωστόσο, οι μηχανισμοί μέσω των οποίων ασκούν τη δράση τους αυτή είναι προς το παρόν άγνωστοι, καθώς οι επιδράσεις τους πιστεύουμε ότι αποδίδονται σε μη-γενωμικούς μηχανισμούς.

Διάφορες έρευνες έχουν δείξει ότι τα οιστρογόνα μπορούν να ρυθμίσουν τη σύνθεση και την απελευθέρωση της ντοπαμίνης από το μελαινοραβδωτό σώμα. Η ενδοπεριτοναϊκή χορήγηση οιστρογόνων στα ποντίκια μπορεί να οδηγήσει σε ταχεία αύξηση της σύνθεσης ντοπαμίνης από τα κέντρα του μελαινοραβδωτού άξονα.

Επιπλέον, τα οιστρογόνα μπορούν να προκαλέσουν άμεση απελευθέρωση ντοπαμίνης στα ποντίκια πριν αυτή εξαντληθεί. Γνωρίζουμε επίσης ότι η ντοπαμινεργική δραστηριότητα είναι υψηλότερη κατά τον οίστρο μετά την αύξηση στην παραγωγή οιστρογόνων.

Έρευνες σε Πειραματόζωα και Κύτταρα

Οι έρευνες που χρησιμοποίησαν καλλιέργειες νευρώνων που είχαν εκτεθεί σε οιστρογόνα, διαπίστωσαν ότι οι νευρώνες αυτοί ήταν ανθεκτικοί στην κυτταρική απόπτωση (θάνατο) που προκαλείται από τη θειική βλεομυκίνη.

Ο ειδικός αποκλεισμός του οιστρογονικού υποδοχέα με έναν ανταγωνιστή οδηγούσε σε απόπτωση των νευρώνων, γεγονός που αποτελεί απόδειξη για την προστατευτική δράση των οιστρογόνων. Η έκθεση των νευρώνων από τις καλλιέργειες σε οιστρογόνα προσέφερε επίσης προστασία από τη νευροτοξικότητα του γλουταμινικού οξέος, ένα κοινό μηχανισμό νευρωνικού θανάτου.

Τα μοντέλα πειραματοζώων με νόσο του Parkinson χρησιμοποιούν συνήθως MPTP ή 6-OHDA για να προκαλέσουν εκλεκτικό ντοπαμινεργικό νευρωνικό θάνατο στη μέλαινα ουσία. Τα οιστρογόνα ενισχύουν την ικανότητα επιβίωσης των νευρώνων στα μοντέλα αυτά. Η δράση αυτή αποδίδεται στην ικανότητα των οιστρογόνων να παρεμβαίνουν στην πρόσδεση της ντοπαμίνης στα προσυναπτικά σημεία για επαναπρόσληψη.

Με τον τρόπο αυτό, τα οιστρογόνα μπορούν να προσφέρουν προστατευτικές ιδιότητες στους ντοπαμινεργικούς νευρώνες, επηρεάζοντας το ρυθμό της ανακύκλωσης ντοπαμίνης. Το 6-OHDA μπορεί επίσης να καταστρέψει εκλεκτικά τους ντοπαμινεργικούς νευρώνες της μέλαινας ουσίας. Ωστόσο, η προθεραπεία με οιστρογόνα σε κάψουλες παρατεταμένης αποδέσμευσης έχει προστατευτική δράση καθώς μειώνει την εξάντληση της ντοπαμίνης.

Ένας άλλος σημαντικός μηχανισμός μέσω του οποίου καταστρέφονται οι νευρώνες σε αρκετά νευροεκφυλιστικά νοσήματα είναι αυτός του οξειδωτικού στρες. Έχει αποδειχθεί ότι τα οιστρογόνα μπορούν να προστατεύσουν τους νευρώνες με τις αντιοξειδωτικές τους ιδιότητες. Τα οιστρογόνα μπορούν να περιορίσουν σημαντικά το σχηματισμό ελευθέρων ριζών υπεροξειδίου του υδρογόνου και νιτρικού οξέος στις καλλιέργειες νευρώνων.

Κλινικές Μελέτες

Πρόσφατες κλινικές μελέτες έχουν αναδείξει τα οφέλη από τα οιστρογόνα για τους ασθενείς με νόσο του Parkinson.

Μία έρευνα εξέτασε 40 γυναίκες στην εμμηνόπαυση που έπασχαν από νόσο του Parkinson, εκ των οποίων οι 20 έλαβαν 0.6mg οιστρογόνα, ενώ οι άλλες 20 έλαβαν placebo για 8 εβδομάδες. Η κινητικότητα βελτιώθηκε σημαντικά στην ομάδα που έλαβε οιστρογόνα (3.5) σε σχέση με την ομάδα ελέγχου (0.8).

Σε μία μικρή έρευνα με 8 γυναίκες στην εμμηνόπαυση που έπασχαν από νόσο του Parkinson, οι γυναίκες έλαβαν είτε 0.1 mg/kg οιστρογόνα είτε placebo για 10 ημέρες. Στη συνέχεια, τα παραπάνω φάρμακα διακόπηκαν και χορηγήθηκε L-DOPA. Στην έρευνα αυτή, η δόση της L-DOPA που χρειάστηκε για να σημειωθούν οφέλη ήταν μειωμένη στις ασθενείς που έπαιρναν οιστρογόνα, χωρίς ωστόσο να παρατηρηθεί σημαντική βελτίωση στα συμπτώματα. Η μικρή διάρκεια της έρευνας αυτής (10 ημέρες) σε σχέση με την προηγούμενη (8 εβδομάδες) δείχνει ότι οι επιδράσεις των οιστρογόνων χρειάζονται προφανώς χρόνο για να γίνουν αντιληπτές.

Άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι τα οιστρογόνα προσφέρουν οφέλη στην αντιμετώπιση των γνωστικών συμπτωμάτων της νόσου του Parkinson και της άνοιας, που αποτελεί συχνή συννοσηρότητα για την πρώτη. Μία έρευνα που εξέτασε πάνω από 10.000 ηλικιωμένους διαπίστωσε ότι οι ασθενείς που είχαν διαγνωστεί με νόσο του Parkinson και έπαιρναν οιστρογόνα είχαν σημαντικά χαμηλότερη έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών σε σχέση με αυτούς που δεν έπαιρναν τα παραπάνω φάρμακα. Ωστόσο, αυτή ήταν μία έρευνα παρατήρησης και όχι τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη, επομένως τα αποτελέσματα μπορεί να επηρεάστηκαν και από άλλους παράγοντες.

Μία ομάδα ερευνητών εξέτασε ένα μοντέλο ποντικών με νόσο του Parkinson με σκοπό να εξετάσει τις επιδράσεις της εκλεκτικής θεραπείας με οιστρογόνα στην παθολογία της νόσου του Parkinson. Όπως παρατήρησαν, τα αρσενικά ποντίκια παρουσίασαν νόσο του Parkinson πολύ ταχύτερα από τα θηλυκά ποντίκια.

Η αιτιολογία του παραπάνω φαινομένου ήταν ότι τα θηλυκά ποντίκια είχαν υψηλότερη αναλογία τετραμερούς προς μονομερούς α-συνουκλεΐνης. Η εκλεκτική θεραπεία με οιστρογόνα στα αρσενικά ποντίκια οδήγησε στην ίδια αναλογία τετραμερούς προς μονομερούς α-συνουκλεΐνης και συνδέθηκε με υποχώρηση των συμπτωμάτων της νόσου του Parkinson αυξάνοντας την αυτοφαγία των μονομερών.

Συνολικά, τα οιστρογόνα φαίνεται ότι έχουν νευροπροστατευτική δράση για τους ντοπαμινεργικούς νευρώνες στη μέλαινα ουσία. Οι επιδράσεις αυτές φαίνεται ότι επηρεάζουν, ωστόσο, μόνο μερικά από τα συμπτώματα της νόσου του Parkinson, αλλά προσφέρουν σημαντικά οφέλη σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα, όπως η L-DOPA.

Στο μέλλον πρέπει να γίνουν έρευνες που θα εξετάσουν τις επιδράσεις αυτές με σκοπό να αναπτυχθούν θεραπείες με βάση τα οιστρογόνα για τους ασθενείς με νόσο του Parkinson.

Φωτογραφία: healthmindandkat (CC BY-SA 2.0)

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα