Η κατανάλωση τουλάχιστον 7 γραμμαρίων ελαιόλαδου καθημερινά συνδέεται με χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακά αίτια, καρκίνο, νευροεκφυλιστικές και αναπνευστικές νόσους, σύμφωνα με τις παρατηρήσεις μίας νέας έρευνας που δημοσιεύτηκε πριν λίγες ημέρες στο επιστημονικό περιοδικό Journal of the American College of Cardiology. Όπως διαπίστωσε η μελέτη, η αντικατάσταση 10 γραμμαρίων μαργαρίνης, βουτύρου ή μαγιονέζας με ίση ποσότητα ελαιόλαδου μπορεί να μειώσει και τον κίνδυνο θανάτου από όλα τα αίτια.
«Οι παρατηρήσεις μας συμφωνούν με τις επίσημες οδηγίες που υποστηρίζουν ότι πρέπει να αυξήσουμε την κατανάλωση ελαιόλαδου και άλλων φυτικών ελαίων», αναφέρει η Marta Guasch-Ferré, PhD, επικεφαλής της μελέτης από το Πανεπιστήμιο του Harvard. «Οι γιατροί θα πρέπει να συνιστούν στους ασθενείς τους να αποφεύγουν λιπαρά όπως η μαργαρίνη και το βούτυρο και αντί αυτών να καταναλώνουν ελαιόλαδο, προκειμένου να βελτιώσουν έτσι τη γενικότερη υγεία τους. Η έρευνά μας προσφέρει σημαντικά δεδομένα τα οποία βοηθούν τους ασθενείς να κατανοήσουν ποιες είναι οι ουσίες που πρέπει να προσθέσουν στη διατροφή τους».
Στα πλαίσια της μελέτης τους, οι επιστήμονες εξέτασαν δεδομένα για 60.582 γυναίκες από την Nurses’ Health Study και 31.801 άνδρες εθελοντές από την Health Professionals Follow-up Study. Κανένας από αυτούς τους εθελοντές δεν είχε καρδιαγγειακή νόσο ή καρκίνο στην αρχή της έρευνας (το 1990). Στα επόμενα 28 χρόνια, οι εθελοντές συμπλήρωναν ερωτηματολόγια κάθε 4 χρόνια. Σε αυτά υπήρχαν ερωτήματα σχετικά με τη συχνότητα κατανάλωσης συγκεκριμένων τροφίμων, μεταξύ των οποίων και το ελαιόλαδο.
Η κατανάλωση ελαιόλαδου υπολογίστηκε από 3 ερωτήσεις οι οποίες αφορούσαν την ποσότητα του ελαιόλαδου στη σαλάτα, την ποσότητα στα τρόφιμα ή το φαΐ, καθώς και τη χρήση του στο τηγάνισμα και το ψήσιμο στο σπίτι. Η μία κουταλιά της σούπας περιέχει περίπου 13.5 γραμμάρια ελαιόλαδο όπως υπολόγισαν οι επιστήμονες. Οι εθελοντές ανέφεραν επίσης ποια ήταν η ποσότητα μαργαρίνης και βουτύρου που κατανάλωναν. Στα ερωτηματολόγια υπήρχαν επίσης ερωτήσεις σχετικά με τα γαλακτοκομικά προϊόντα, καθώς και τα υπόλοιπα λιπαρά στη διατροφή των εθελοντών.
Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις της μελέτης, η μέση κατανάλωση ελαιόλαδου αυξήθηκε από 1.6 γραμμάρια την ημέρα το 1990 σε 4 γραμμάρια την ημέρα το 2010. Αντιθέτως, η κατανάλωση μαργαρίνης παρουσίασε μείωση στο ίδιο διάστημα (από 12 γραμμάρια την ημέρα σε 4). Στα υπόλοιπα λιπαρά δεν παρατηρήθηκε διαφοροποίηση.
Οι εθελοντές χωρίστηκαν σε 4 ομάδες ανάλογα με την ποσότητα ελαιόλαδου που κατανάλωναν. Οι ομάδες αυτές ήταν:
- Ποτέ ή <1 φορά το μήνα
- >0 έως 4.5 γραμμάρια ελαιόλαδου την ημέρα
- >4.5 έως 7 γραμμάρια την ημέρα
- > 7 γραμμάρια την ημέρα
Στο διάστημα των 28 ετών της μελέτης καταγράφηκαν συνολικά 36.856 θάνατοι (22.768 στη Nurses’ Health Study και 14.076 στην Health Professionals Follow-up Study). Οι εθελοντές που κατανάλωναν περισσότερο ελαιόλαδο ήταν συνήθως πιο αθλητικοί, είχαν καταγωγή από τη Μεσόγειο, δεν κάπνιζαν και κατανάλωναν περισσότερα φρούτα και λαχανικά σε σχέση με αυτούς που έκαναν χαμηλή κατανάλωση ελαιόλαδου. Περίπου το 5% των εθελοντών κατανάλωνε περισσότερα από 9γρ ελαιόλαδο την ημέρα.
Όταν οι επιστήμονες συνέκριναν τους εθελοντές που κατανάλωναν ποτέ ή σπάνια ελαιόλαδο με αυτούς που έκαναν την υψηλότερη κατανάλωση, διαπίστωσαν ότι οι τελευταίοι είχαν
- 19% μειωμένο κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακά αίτια
- 17% μειωμένο κίνδυνο θανάτου από καρκίνο
- 29% μειωμένο κίνδυνο θανάτου από νευροεκφυλιστικές νόσους
- 18% μειωμένο κίνδυνο θανάτου από αναπνευστικές παθήσεις
Η έρευνα διαπίστωσε επίσης ότι η αντικατάσταση 10 γραμμαρίων μαργαρίνης, βουτύρου, μαγιονέζας ή άλλων ανθυγιεινών λιπών με ελαιόλαδο καθημερινά μπορεί να μειώσει κατά 8-34% τον κίνδυνο θανάτου από όλα τα αίτια. Η μείωση αυτή δεν παρατηρήθηκε κατά την αντικατάσταση άλλων φυτικών ελαίων με το ελαιόλαδο.
«Η κατανάλωση ελαιόλαδου ενδέχεται να αποτελεί δείκτη γενικότερης καλής υγείας και καλύτερης κοινωνικοοικονομικής κατάστασης. Ωστόσο, ακόμα και όταν κάναμε προσαρμογή για αυτό τον παράγοντα, τα αποτελέσματά μας δεν διαφοροποιήθηκαν. Η έρευνά μας εξέτασε επί το πλείστον καυκάσιους επαγγελματίες υγείας, επομένως η κοινωνική και οικονομική κατάσταση αποτελεί κοινό παρονομαστή, ωστόσο τα αποτελέσματά της ενδεχομένως δεν αφορούν άλλους πληθυσμούς», αναφέρουν οι επιστήμονες στη μελέτη τους.
«Η παρούσα μελέτη καθώς και άλλες έρευνες στο παρελθόν έχουν δείξει ότι η κατανάλωση ελαιόλαδου προσφέρει αρκετά οφέλη για την υγεία. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμα αρκετά αναπάντητα ερωτήματα. Για παράδειγμα, υπάρχει σχέση αιτίας-αποτελέσματος; Ποια είναι ακριβώς η ποσότητα ελαιόλαδου που πρέπει να καταναλώνουμε προκειμένου να απολαύσουμε τα οφέλη που διαπίστωσε η παρούσα μελέτη; Αυτά τα ερωτήματα και αρκετά άλλα θα πρέπει να απαντηθούν σε μελλοντικές μελέτες», αναφέρει η Susanna C. Larsson, PhD, σε ένα άρθρο που συνόδευσε την παρούσα μελέτη.