Περισσότερο από το 50% των περιστατικών καρκίνου παγκοσμίως είναι δυνατό να προληφθούν, καθώς συνδέονται με τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου, όπως το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ. Στο παραπάνω συμπέρασμα κατέληξε η μεγαλύτερη μελέτη μέχρι σήμερα που εξέτασε τη σύνδεση ανάμεσα στον καρκίνο και αρκετούς διαφορετικούς παράγοντες κινδύνου.
Χρησιμοποιώντας δεδομένα από σχεδόν 200 χώρες και επαρχίες παγκοσμίως, οι επιστήμονες της μελέτης διαπίστωσαν ότι σχεδόν 4.5 εκατομμύρια θάνατοι από καρκίνο το 2019 συνδέονται με τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου. Ο αριθμός αυτός αντιπροσωπεύει περίπου το 44% του συνόλου των θανάτων από καρκίνο ετησίως. Οι σημαντικότεροι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση καρκίνου ήταν το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ και ο υψηλός δείκτης μάζας σώματος (ένδειξη παχυσαρκίας).
Οι παρατηρήσεις της έρευνας, οι οποίες δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Lancet, επιβεβαιώνουν τα αποτελέσματα προηγουμένων ερευνών που είχαν δείξει ότι ο περιορισμός ορισμένων παραγόντων κινδύνου μπορεί να μειώσει σημαντικά τα περιστατικά του καρκίνου παγκοσμίως.
Σημαντική Επιβάρυνση
Ο πραγματικός αριθμός των περιστατικών και των θανάτων από καρκίνο είναι δύσκολο να προσδιοριστεί σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς ορισμένες χώρες δεν δημοσιεύουν αυτό τον αριθμό. Προκειμένου να ξεπεράσουν το παραπάνω πρόβλημα, οι επιστήμονες της παρούσας μελέτης χρησιμοποίησαν δεδομένα για περισσότερες από 350 παθήσεις σε 204 χώρες και επαρχίες. Από τα δεδομένα αυτά εκτίμησαν την επίδραση 34 παραγόντων κινδύνου στην πιθανότητα εμφάνισης 23 διαφορετικών μορφών καρκίνου.
Από τα αποτελέσματα της ανάλυσής τους διαπιστώθηκε ότι, για το 2019, το 50% του συνόλου των θανάτων από καρκίνο στους άνδρες και περισσότερο από το 1/3 των θανάτων στις γυναίκες, συνδέονται με τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου όπως η κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα, η ανθυγιεινή διατροφή, οι σεξουαλικές επαφές χωρίς προστασία και η έκθεση σε επιβλαβή προϊόντα. Από το 2010 μέχρι το 2019, οι θάνατοι από καρκίνο που συνδέονται με τους παραπάνω παράγοντες κινδύνου αυξήθηκαν κατά περίπου 20%, ενώ ο παράγοντας που ενοχοποιήθηκε περισσότερο για την αύξηση αυτή ήταν η παχυσαρκία, ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες.
«Τα αποτελέσματα της μελέτης μας βοηθούν τους φορείς υγείας να αποφασίσουν ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου που πρέπει να εστιάσουν περισσότερο με σκοπό τον περιορισμό των περιστατικών καρκίνου παγκοσμίως», αναφέρουν οι συγγραφείς.
Η απαγόρευση του καπνίσματος σε κλειστούς χώρους, καθώς και η αύξηση της φορολογίας για τα τσιγάρα, έχουν περιορίσει σημαντικά τα ποσοστά των καπνιστών παγκοσμίως, ενώ ανάλογες προσεγγίσεις έχουν χρησιμότητα και στον περιορισμό της κατανάλωσης αλκοόλ.
Μελλοντικές Μελέτες
Η παρούσα ανάλυση δεν κατάφερε να εκτιμήσει την επίδραση ορισμένων γνωστών παραγόντων κινδύνου για τον καρκίνο, όπως για παράδειγμα η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία και το ιστορικό ορισμένων λοιμώξεων. Βέβαια, όπως προαναφέρθηκε, ορισμένες λοιμώξεις εξετάστηκαν καθώς, για παράδειγμα, η έκθεση στον ιό των ανθρωπίνων κονδυλωμάτων είναι δυνατή μέσω των σεξουαλικών επαφών χωρίς προφυλάξεις. Ο καρκίνος του τραχήλου, ο οποίος έχει συνδεθεί με τον ιό HPV, αποτελεί την πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνου στις γυναίκες της υποσαχάριας Αφρικής.
Σύμφωνα με τους συγγραφείς, σε μελλοντικές μελέτες τους θα προσπαθήσουν να εκτιμήσουν και την επίδραση άλλων παραγόντων, όπως για παράδειγμα η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία και οι λοιμώξεις από συγκεκριμένα παθογόνα.
Άλλες έρευνες θα πρέπει να εξετάσουν επίσης τις επιδράσεις της πανδημίας στα περιστατικά καρκίνου παγκοσμίως. Μία έρευνα του 2020 για παράδειγμα, εκτίμησε ότι μέχρι το 2025 περίπου 3000 άτομα θα καταλήξουν στη Μεγάλη Βρετανία εξ’ αιτίας της καθυστέρησης στη διάγνωση του καρκίνου λόγω της πανδημίας.
Φωτογραφία: Thirdman