Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις ειδικών, μέχρι το 2030 σχεδόν το 50% του πληθυσμού στις χώρες του δυτικού κόσμου θα πάσχει από παχυσαρκία. Η τελευταία έχει σχετιστεί με μία σειρά άλλων νόσων, όπως για παράδειγμα ο διαβήτης τύπου 2, η υπέρταση, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και ορισμένες μορφές καρκίνου.
Ωστόσο, τελευταία δεδομένα δείχνουν ότι η παχυσαρκία συνδέεται αμφίδρομα και με ορισμένες ψυχικές νόσους.
Σύμφωνα με δεδομένα από το CDC των ΗΠΑ, to 43% των ενηλίκων ηλικίας άνω των 20 ετών που πάσχουν από κατάθλιψη είναι επίσης παχύσαρκοι. Στην τελευταία αναφορά που παρουσιάστηκαν τα παραπάνω δεδομένα, οι επιστήμονες του CDC υποστήριξαν ότι η παχυσαρκία συνδέεται και με άλλες ψυχικές νόσους.
Γνωρίζουμε σήμερα ότι η αύξηση του σωματικού βάρους αποτελεί ανεπιθύμητη ενέργεια αρκετών αντικαταθλιπτικών φαρμάκων. Αρκετές έρευνες έχουν δείξει επίσης ότι η ψυχολογική επιβάρυνση της παχυσαρκίας μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο κατάθλιψης.
Τελευταία δεδομένα δείχνουν, ωστόσο, ότι η παχυσαρκία και η κατάθλιψη μπορεί να συνδέονται και μέσω της φυσιολογίας των δύο παθήσεων.
Η φλεγμονή, οι ορμονικές διαταραχές, αλλά και η κληρονομικότητα αποτελούν παράγοντες που ενδεχομένως ενοχοποιούνται για την εμφάνιση τόσο της παχυσαρκίας όσο και της κατάθλιψης.
Εγκέφαλος
Μία θεωρία που εξετάζεται σήμερα είναι η συμβολή ορισμένων περιοχών του εγκεφάλου στην εμφάνιση των παραπάνω νόσων Ωστόσο, προς το παρόν δεν γνωρίζουμε ποιες είναι αυτές οι περιοχές, καθώς και μέσω ποιου μηχανισμού αυξάνουν τον κίνδυνο για την εμφάνιση παχυσαρκίας και κατάθλιψης.
Μία πρόσφατη έρευνα από το Baylor College of Medicine του Τέξας, ανακάλυψε προσφάτως μία περιοχή με αυτή τη δράση.
Όταν οι επιστήμονες της έρευνας χορήγησαν σε ποντίκια διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά παρατήρησαν ότι η λειτουργία μίας συγκεκριμένης περιοχής του εγκεφάλου επηρεάστηκε με αποτέλεσμα τα ποντίκια να αυξήσουν το σωματικό τους βάρος, παρουσιάζοντας ταυτόχρονα συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους.
Ακολούθως, οι επιστήμονες επανέφεραν τη φυσιολογική λειτουργία της παραπάνω περιοχής του εγκεφάλου. Η τροποποίηση αυτή έκανε τα ποντίκια να χάσουν βάρους και περιόρισε τα συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης. Μία παρατήρηση με ιδιαίτερο ενδιαφέρον ήταν ότι τα ποντίκια δεν είχαν πλέον επιθυμία για τρόφιμα με υψηλά λιπαρά.
«Μας προκάλεσε έκπληξη το γεγονός ότι τα ποντίκια δεν έχασαν την όρεξή τους, αλλά προτιμούσαν τρόφιμα χωρίς λιπαρά», εξήγησαν οι επιστήμονες.
Δύο φάρμακα που επηρεάζουν τους ίδιους νευρικούς υποδοχείς στον εγκέφαλο είχαν τις ίδιες επιδράσεις στα πειραματόζωα, όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές.
Η μελέτη τους δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Molecular Psychiatry.
Όρεξη και Συναισθήματα
Η περιοχή του εγκεφάλου που ανακάλυψε η παρούσα μελέτη περιέχει νευρώνες που συνδέουν τον υποθάλαμο με την περιοχή BNST (bed nucleus of the stria terminalis).
Ο υποθάλαμος παίζει σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση των ορμονών για την όρεξη, ενώ η περιοχή BNST επηρεάζει την απόκριση στο στρες και στο αίσθημα φόβου.
Οι επιστήμονες έδειξαν ότι στα ποντίκια, μία διατροφή με υψηλά λιπαρά μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία της παραπάνω περιοχής, περιορίζοντας την ικανότητά της να ρυθμίζει την όρεξη και τα συναισθήματα.
Παρατήρησαν, ωστόσο, ότι η λειτουργία της περιοχής μπορεί να διορθωθεί είτε γενετικά είτε με φάρμακα που στοχεύουν αυτούς τους υποδοχείς.
Η χορήγηση των παραπάνω φαρμάκων μπορεί να διορθώσει τις επιδράσεις μίας διατροφής με υψηλά λιπαρά, αντιμετωπίζοντας τα συμπτώματα του άγχους και της κατάθλιψης, βοηθώντας παράλληλα στην απώλεια βάρους.
Συνδυασμός Φαρμάκων
Το FDA των ΗΠΑ έχει ήδη εγκρίνει τα δύο φάρμακα που χρησιμοποίησαν οι ερευνητές (ζονισαμίδη και γκρανισετρόνη) για την αντιμετώπιση της επιληψίας και την πρόληψη της ναυτίας, αντίστοιχα.
«Ανακαλύψαμε ότι η συνδυαστική θεραπεία με ζονισαμίδη και γκρανισετρόνη περιόρισε σημαντικά τα συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης στα ποντίκια, επάγοντας παράλληλα την απώλεια βάρους. Τα φάρμακα αυτά επηρέασαν 2 διαφορετικούς μοριακούς στόχους στο κύκλωμα του εγκεφάλου που ανακαλύψαμε», εξήγησαν οι επιστήμονες της μελέτης.
Οι τελευταίοι ελπίζουν ότι τα αποτελέσματα της μελέτης τους θα οδηγήσουν σε νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις τόσο για την παχυσαρκία όσο και για την κατάθλιψη.