Από το σύνολο των τροφικών αλλεργιών, οι οποίες επηρεάζουν το 5-8% των παιδιών στις Δυτικές χώρες, η αλλεργία στα φιστίκια είναι αυτή που ευθύνεται για τα περισσότερα περιστατικά αναφυλαξίας, μίας σοβαρής αλλεργικής αντίδρασης. Για τα παιδιά που πάσχουν από τη συγκεκριμένη αλλεργία, η κατανάλωση ακόμα και ενός φιστικιού μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή.
«Στους ασθενείς που υποφέρουν από αλλεργίες», είπε ο Andrew MacGinnitie, MD, PhD, διευθυντής του τμήματος ανοσολογίας στο Boston Children’s Hospital, «ο οργανισμός αντιλαμβάνεται το αλλεργιογόνο ως επικίνδυνη ουσία. Επομένως, κάνει τις απαραίτητες ενέργειες για να την αντιμετωπίσει με αποτέλεσμα να εμφανίζονται εξανθήματα, έμετος ή άλλα συμπτώματα».
Ο οργανισμός προκαλεί τα παραπάνω συμπτώματα απελευθερώνοντας ισταμίνη ή άλλες χημικές ουσίες που έχουν ως στόχο να βοηθήσουν στην απομάκρυνση του παράγοντα που προκαλεί την αλλεργική αντίδραση. Η κνίδωση αυξάνει τη ροή του αίματος στην περιοχή έτσι ώστε το ανοσοποιητικό σύστημα να μπορεί να δράσει. Το φτέρνισμα βοηθά να απομακρυνθεί η γύρη ή οι τρίχες της γάτας από τη μύτη. Αντίστοιχα, ο έμετος βοηθά στην απομάκρυνση των αλλεργιογόνων από το στόμαχο. Το πρόβλημα είναι ότι, όταν η αντίδραση είναι σοβαρή, και οι παραπάνω χημικες ουσίες παράγονται σε υπερβολικό βαθμό, μπορεί να εμφανιστεί δύσπνοια ή αιφνίδια μείωση της αρτηριακής πίεσης. Αν δεν αντιμετωπιστεί, η κατάσταση αυτή μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στο θάνατο.
Επανεκπαιδεύοντας το Ανοσοσοποιητικό Σύστημα για τον Περιορισμό του Κινδύνου
«Αυτό που πρέπει να κάνουμε», είπε ο MacGinnitie, «είναι να επανεκπαιδεύσουμε το ανοσοποιητικό σύστημα έτσι ώστε να μην θεωρεί τα φιστίκια απειλητικά. Για τους ασθενείς με σοβαρές αλλεργίες, μπορούμε να χορηγήσουμε σταδιακά συνεχώς αυξανόμενες δόσεις του αλλεργιογόνου ενέσιμα, οι οποίες οδηγούν σε περιορισμό των συμπτωμάτων. Ωστόσο, αυτό ήταν πολύ επικίνδυνο για την αλλεργία στα φιστίκια».
Μία εναλλακτική προσέγγιση, η οποία περιλαμβάνει χορήγηση μικρών ποσοτήτων φιστικιών από το στόμα στα παιδιά, έχει δείξει πολύ θετικά δείγματα στις πρώτες δοκιμές. Σε αρκετές έρευνες, μεταξύ των οποίων και μία μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet το Σεπτέμβριο του 2019, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι όταν χορηγηθούν στους ασθενείς από του στόματος σταδιακά αυξανόμενες ποσότητες φιστικιών, το 85% τελικά μπορεί να καταναλώσει 300mg πρωτεΐνης από φιστίκι χωρίς πρόβλημα. Η ποσότητα αυτή αντιστοιχεί περίπου σε 1 φιστίκι.
Αν και η εξέλιξη αυτή μπορεί να ακούγεται αμελητέα, στην πραγματικότητα είναι αρκετά σημαντική. Σύμφωνα με τον MacGinnitie, «Τα παιδιά που έχουν αλλεργία στα φιστίκια συνήθως δεν καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες των συγκεκριμένων τροφίμων. Κατά συνέπεια, ο στόχος είναι να προστατευτούν από την ευκαιριακή και μικρή έκθεση, η οποία μπορεί να προκαλέσει σοβαρά συμπτώματα, χωρίς την παραπάνω θεραπεία».
Νέο Φάρμακο για την Αλλεργία στα Φιστίκια
Οι παραπάνω έρευνες οδήγησαν στην έγκριση ενός νέου φαρμάκου για την αλλεργία στα φιστίκια το οποίο προς το παρόν κυκλοφορεί μόνο στις ΗΠΑ. Το φάρμακο λέγεται Palforzia και παράγεται από αλεύρι φιστικιού. Μπορεί να χορηγηθεί σε παιδιά ηλικίας 4-17 ετών. Μετά την αρχική δόση, χορηγούνται 11 ακόμα δοσολογίες χαπιών συνεχώς αυξανόμενης ποσότητας σε ένα διάστημα αρκετών μηνών. Κάθε φορά που αυξάνεται η δόση, η χορήγησή της γίνεται σε νοσοκομείο ή ιατρείο, ωστόσο οι υπόλοιπες δόσεις ίδιας ποσότητας μπορούν να χορηγηθούν και στο σπίτι. Όταν ο ασθενής ολοκληρώσει τη θεραπεία, συνεχίζει να λαμβάνει 300mg πρωτεΐνης φιστικιού κάθε μέρα στο σπίτι ως θεραπεία διατήρησης.
Το αρνητικό της παραπάνω προσέγγισης είναι ότι αυτή η αγωγή δεν αποτελεί οριστική θεραπεία. Όταν οι ασθενείς σταματήσουν να παίρνουν την καθημερινή δόση συντήρησης, η προστασία χάνεται.
Η αγωγή αυτή έχει μερικά ακόμα αρνητικά, σύμφωνα με τον MacGinnitie. «Περίπου το 20-25% των παιδιών παρουσιάζουν αναφυλαξία κατά τη χορήγηση τηε θεραπείας. Ο αριθμός αυτός είναι τριπλάσιος σε σχέση με τον αριθμό των παιδιών που θα παρουσίαζαν αναφυλαξία αν απέφευγαν απλά τα φιστίκια». Το παραπάνω γεγονός μπορεί να αποθαρρύνει αρκετές οικογένειες από τη χορήγηση της παραπάνω θεραπείας. Ο επιστήμονες τόνισε επίσης ότι περίπου το 10% των ασθενών εγκαταλείπουν τη θεραπεία εξ’αιτίας χρονίων συμπτωμάτων από το γαστρεντερικό κατά τη θεραπεία, όπως κοιλιακό άλγος, έμετο ή διάρροια.
Αυτή τη στιγμή εξετάζονται και άλλες θεραπείες, όπως για παράδειγμα ένα δερματικό επίθεμα με την πρωτεΐνη του φιστικιού, το οποίο έχει μεν λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες, αλλά δεν είναι εξίσου αποτελεσματικό με τη θεραπεία από του στόματος.
Ο γιατρός σας είναι ο κατάλληλος να σας καθοδηγήσει σχετικά με την αντιμετώπιση της αλλεργίας.
Βιβλιογραφία: Harvard Health