Σήμερα είναι γνωστό ότι το άγχος μπορεί να προκαλέσει πρόωρη γήρανση, ωστόσο η επίδραση αυτή δεν είχε ποσοστικοποιηθεί μέχρι προσφάτως.
Εδώ και αρκετά χρόνια γνωρίζουμε ότι το πυρηνικό DNA «γερνά» με κάθε διαίρεση του κυττάρου και υπάρχουν αρκετοί γενετικοί δείκτες που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να προσδιορίσουμε το στάδιο της γήρανσης σε έναν οργανισμό. Σε αυτούς περιλαμβάνεται το μήκος των τελομερών και ο βαθμός μεθυλίωσης σε διάφορες περιοχές του DNA.
Η μεθυλίωση είναι η προσθήκη μίας μεθυλικής ομάδας στο DNA κατά τη διάρκεια της επιδιόρθωσης του τελευταίου. Τα τελευταία 2 χρόνια οι επιστήμονες έχουν αναπτύξει διάφορα μοντέλα με σκοπό να ποσοτικοποιήσουν τη βιολογική γήρανση εξετάζοντας το βαθμό μεθυλίωσης σε διάφορα σημεία του DNA.
Ένα από τα καλύτερα μοντέλα είναι το GrimAge το οποίο αναπτύχθηκε το 2019. Το μοντέλο αυτό μπορεί να προβλέψει τη βιολογική γήρανση με βάση διάφορες παθήσεις που εμφανίζονται στις μεγαλύτερες ηλικίες.
Αν και ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι το GrimAge μπορεί να προβλέψει τις επιδράσεις του στρες σε ασθενείς με ψυχικές νόσους, καμία έρευνα μέχρι σήμερα δεν είχε χρησιμοποιήσει το μοντέλο αυτό στο γενικό πληθυσμό.
Μία νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Translational Psychiatry εξέτασε αν το εργαλείο GrimAge μπορεί να ποσοτικοποιήσει τις επιδράσεις του άγχους στην επιτάχυνση της βιολογικής γήρανσης σε υγιή άτομα ηλικίας 18-50 ετών.
Όπως υποστήριξαν οι επιστήμονες της μελέτης το παραπάνω εργαλείο αποτελεί ίσως την καλύτερη προσέγγιση για την εκτίμηση της βιολογικής ηλικίας σε άτομα νεαρής ή μέσης ηλικίας.
Εξετάζοντας τις Επιδράσεις του Άγχους στο Γενικό Πληθυσμό
Στην έρευνα συμμετείχαν συνολικά 444 εθελοντές ηλικίας 18-50 ετών. Κανένας από τους εθελοντές δεν είχε ιστορικό κατάχρησης ουσιών, τραυματισμού της κεφαλής ή κάποια άλλη χρόνια νόσο. Από τη μελέτη εξαιρέθηκαν επίσης οι έγκυες γυναίκες, ενώ οι επιστήμονες έκαναν στους εθελοντές και εξετάσεις για να διαπιστώσουν αν έπαιρναν κάποιο φάρμακο.
Οι επιστήμονες συνέλεξαν γενικά δεδομένα για την υγεία των εθελοντών, καθώς και τα επίπεδα της γλυκόζης νηστείας, της ινσουλίνης και της κορτιζόλης. Κατέγραψαν επίσης άλλες πληροφορίες, όπως για παράδειγμα αν οι εθελοντές κάπνιζαν ή αλκοόλ, καθώς και ορισμένα ακόμα δημογραφικά δεδομένα.
Ο κάθε εθελοντής εξετάστηκε επίσης κλινικά για να διαπιστωθεί αν πάσχει από κάποια ψυχιατρική νόσο, αν αντιμετωπίζει άγχος την καθημερινότητά του και αν έχει επαρκή έλεγχο των συναισθημάτων του.
Οι εθελοντές έδωσαν επίσης ένα δείγμα αίματος το οποίο χρησιμοποιήθηκε για γενετικές αναλύσεις.
Το Στρες Επιταχύνει τη Γήρανση
Όπως διαπίστωσε η έρευνα, το στρες συνδέεται με ταχύτερη γήρανση, κάτι που επιβεβαιώθηκε τόσο από το εργαλείο GrimAge όσο και από βιολογικούς δείκτες όπως η αντίσταση στην ινσουλίνη.
Οι επιστήμονες παρατήρησαν, ωστόσο, ότι ο επαρκής έλεγχος των συναισθημάτων μπορεί να περιορίσει τις επιδράσεις του στρες στη διαδικασία της γήρανσης.
Ορισμένα άλλα χαρακτηριστικά συνδέθηκαν επίσης με επιτάχυνση της γήρανσης. Για παράδειγμα, το ανδρικό φύλο πρόσθετε 1.2 χρόνια στη βιολογική ηλικία.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες της έρευνας, το καθένα από τα παραπάνω χαρακτηριστικά θα πρέπει να εξεταστεί ξεχωριστά σε δική του μελέτη προκειμένου να ποσοτικοποιηθεί η επίδρασή του στη βιολογική ηλικία.
Αν και η μελέτη δεν προσφέρει μεθόδους για την πρόληψη των αρνητικών επιδράσεων του στρες στη βιολογική γήρανση, δίνει ορισμένους στόχους για συμπεριφορικές παρεμβάσεις.
«Γενικά το ανδρικό φύλο έχει συνδεθεί με αυξημένη ταχύτητα βιολογικής γήρανσης και από άλλες μελέτες», ανέφεραν οι επιστήμονες της μελέτης.
Καταλήγοντας συνέστησαν ότι οι μελλοντικές μελέτες θα πρέπει να κάνουν προσαρμογή για αυτούς τους παράγοντες προκειμένου να μπορούμε να εκτιμήσουμε καλύτερα τις επιδράσεις του άγχους στη διαδικασία της γήρανσης.