Η υπνική άπνοια, μία νόσος που χαρακτηρίζεται από διακοπή και επανέναρξη της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου, επηρεάζει ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού σήμερα.
Η αποφρακτική υπνική άπνοια, μία μορφή υπνικής άπνοιας, περιλαμβάνει απόφραξη των αεραγωγών κατά τον ύπνο, η οποία προκαλείται από παθολογική χαλάρωση των μυών στις ανώτερες αεροφόρες οδούς.
Διάφορες έρευνες έχουν δείξει ότι ο αριθμός των ασθενών που διαγνώσεων της παραπάνω νόσου παρουσιάζει αύξηση. Το γεγονός αυτό είναι ανησυχητικό καθώς η νόσος μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο υπέρτασης, έκπτωσης των γνωστικών λειτουργιών, εγκεφαλικού επεισοδίου και χρόνιας κόπωσης, μεταξύ άλλων. Επιπλέον, ορισμένες έρευνες έχουν δείξει ότι κάποιοι μηχανισμοί της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.
Μία ομάδα επιστημόνων από 12 ερευνητικά ινστιτούτα ανέλυσε μία μεγάλη βάση δεδομένων με 19.556 ασθενείς με σκοπό να εξετάσει τη σύνδεση ανάμεσα στην υπνική άπνοια και τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου. Τα δεδομένα προέρχονται από το European Sleep Apnoea Database (ESADA).
Στην έρευνά τους, οι επιστήμονες εξέτασαν τη σύνδεση ανάμεσα στη σοβαρότητα της υπνικής άπνοιας, τη συγκέντρωση του οξυγόνου στο αίμα και τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου. Ένας παράγοντας που επίσης εξετάστηκε ήταν η διαφοροποίηση των αποτελεσμάτων με βάση το φύλο.
Οι παρατηρήσεις των ερευνητών δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό European Respiratory Journal.
¨Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι τα χαμηλά επίπεδα του οξυγόνου στο αίμα κατά τη νύχτα, καθώς και η διακοπή του ύπνου, παράγοντες που αποτελούν χαρακτηριστικά της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας, παίζουν σημαντικό ρόλο στη βιολογία διαφόρων μορφών καρκίνου», είπε η Αθανασία Πατάκα, από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
«Ωστόσο, αυτό το πεδίο της έρευνας είναι ακόμα νέο, επομένως οι επιδράσεις του φύλου στη σύνδεση ανάμεσα στην αποφρακτική υπνική άπνοια και τον καρκίνο δεν έχουν μελετηθεί εκτενώς», πρόσθεσε.
Ισχυρότερη Σύνδεση στις Γυναίκες
Το δείγμα των εθελοντών που εξετάστηκε περιελάμβανε συνολικά 5.789 γυναίκες και 13.767 άνδρες.
Οι επιστήμονες εξέτασαν αρχικά τη σοβαρότητα της υπνικής άπνοιας στους ασθενείς καταγράφοντας πόσο συχνά εμφανίζεται απόφραξη των αεραγωγών κατά τη διάρκεια του ύπνου. Εξέτασαν επίσης πόσες φορές κάθε βράδυ τα επίπεδα του οξυγόνου στο αίμα μειώνονται κάτω από το 90%.
Στη συνέχεια, οι επιστήμονες εξέτασαν πόσοι εθελοντές είχαν διαγνωστεί επίσης με καρκίνο. Όπως παρατήρησαν, 388 άτομα (ή το 2% των εθελοντών), εκ των οποίων 160 γυναίκες και 228 άνδρες, διαγνώστηκαν με κάποια σοβαρή μορφή καρκίνου.
Οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι οι εθελοντές με καρκίνο είχα συνήθως ηλικία άνω των 50 και δεν ήταν υπέρβαροι. Η συχνότερη μορφή καρκίνου στις γυναίκες ήταν ο καρκίνος του μαστού, ενώ στους άνδρες ο καρκίνος του προστάτου.
Εξετάζοντας με μεγαλύτερη λεπτομέρεια τις διαφορές ανάμεσα τα δύο φύλα, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι οι γυναίκες με σοβαρή υπνική άπνοια και χαμηλότερα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα κατά τη διάρκεια της νύχτας είχαν αυξημένο κίνδυνο να διαγνωστούν με καρκίνο σε σχέση με τις γυναίκες που δεν είχαν υπνική άπνοια.
Η ίδια σύνδεση ωστόσο δεν παρατηρήθηκε και στους άνδρες.
«Η έρευνά μας έδειξε ότι η σοβαρότητα της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας συνδέεται με τη διάγνωση του καρκίνου», είπε η Πατάκα. «Η σύνδεση αυτή ήταν ισχυρότερη στις γυναίκες και δείχνει ότι η αποφρακτική υπνική άπνοια αποτελεί πιθανώς προγνωστικό παράγοντα για την εμφάνιση καρκίνου στις γυναίκες, αν και αυτό πρέπει να επιβεβαιωθεί από μελλοντικές έρευνες».
Παρά το γεγονός ότι ήταν μία έρευνα παρατήρησης και δεν μπορεί να αποδέιξει σχέση αιτίας-αποτελέσματος ή να αναδείξει τους μηχανισμούς της σύνδεσης που παρατηρήθηκε, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι υπάρχει μία θεωρία που μπορεί να εξηγήσει τις παρατηρήσεις τους.
Αν και η Πατάκα παραδέχτηκε ότι «η έρευνα δεν εξερεύνησε τα αίτια των διαφόρων μορφών καρκίνου», εξήγησε ότι «αρκετές μορφές καρκίνου διαφέρουν στους άνδρες και τις γυναίκες και επηρεάζονται από παράγοντες όπως οι ορμόνες, τα επίπεδα του οξυγόνου στο αίμα και οι διαφορετικές επιδράσεις του καπνίσματος στο κάθε φύλο».
Κανένα Αίτιο Ανησυχίας, Παρά τα Αποτελέσματα
Οι επιστήμονες τόνισαν ότι τα ευρήματά τους πρέπει να κινητοποιήσουν τους γιατρούς να προσέχουν ιδιαίτερα την υπνική άπνοια στις γυναίκες. Καθώς οι γυναίκες παρουσιάζουν διαφορετικά συμπτώματα σε σχέση με τους άνδρες, η νόσος συχνά παραμένει αδιάγνωστη.
«Τα κλασικά συμπτώματα της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας, όπως η υπνηλία, το ροχαλητό και η διακοπή της αναπνοής κατά τη διάρκεια της νύχτας, αναφέρονται συχνότερα στους άνδρες, ωστόσο άλλα συμπτώματα, όπως το αίσθημα κόπωσης, η αϋπνία, η κατάθλιψη και η πρωϊνη κεφαλαλγία είναι συχνότερα στις γυναίκες, επομένως οι γιατροί πρέπει να είναι ιδαίτερα προσεκτικοί κατά τη διερεύνηση της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας στις γυναίκες», τόνισε η Πατάκα.
Οι επιστήμονες τόνισαν ότι τα αποτελέσματά τους πρέπει να επιβεβαιωθούν από μελλοντικές έρευνες, καθώς η μελέτη τους είχε ορισμένους περιορισμούς.
Αν και έκαναν προσαρμογή για παράγοντες που επηρεάζουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου, όπως η ηλικία, ο δείκτης μάζας σώματος, το ιστορικό καπνίσματος και η κατανάλωση αλκοόλ, δεν υπολόγισαν άλλους σημαντικούς παράγοντες όπως τα επίπεδα της άσκησης, η οικογενειακή κατάσταση, το επίπεδο εκπαίδευσης και το εργασιακό περιβάλλον.
Παρά το γεγονός ότι η έρευνα προσφέρει νέα δεδομένα για τη σύνδεση ανάμεσα στις αναπνευστικές παθήσεις και την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου, αρκετοί επιστήμονες δήλωσαν ότι οι ασθενείς που υποφέρουν από αποφρακτική υπνική άπνοια δεν πρέπει να ανησυχήσουν.
Μία από αυτούς ήταν και η καθηγήτρια Anita Simonds, από το Royal Brompton and Harefield NHS Foundation Trust στο Ηνωμένο Βασίλειο, η οποία δεν είχε λάβει μέρος στην παρούσα μελέτη. Όπως σημείωσε, τα ποσοστά του καρκίνου στην έρευνα ήταν πολύ χαμηλά, επομένως η πιθανότητα να αυξάνεται ο κίνδυνος καρκίνου από την υπνική άπνοια είναι επίσης αντίστοιχα χαμηλή.