Μελατονίνη για την Αϋπνία: Όσα Πρέπει να Γνωρίζετε

Η μελατονίνη είναι μία φυσική ορμόνη που απελευθερώνεται από τον εγκέφαλο ως απόκριση στις αλλαγές του φωτός. Βοηθά στη ρύθμιση του κιρκαδικού ρυθμού και συνδέεται με τον ύπνο.

Τα συμπληρώματα μελατονίνης μπορούν να βοηθήσουν με μία σειρά διαταραχών του ύπνου, μεταξύ των οποίων η αϋπνία, η διαταραχή ύπνου στους εργαζομένους σε βάρδιες, καθώς και τα προβλήματα του ύπνου στα παιδιά.

Τι είναι η Μελατονίνη;

Η μελατονίνη είναι μία ορμόνη που σηματοδοτεί στον οργανισμό ότι πρέπει να κοιμηθεί. Στα άτομα που δεν πάσχουν από κάποια διαταραχή του ύπνου, ο οργανισμός ακολουθεί ένα εσωτερικό ρολόι με 24ωρους κύκλους που λέγεται κιρκαδικός ρυθμός.

Οι αλλαγές στο φως και τη θερμοκρασία διευκολύνουν τον οργανισμό να αντιληφθεί ότι έχει κουραστεί. Ο εγκέφαλος απελευθερώνει μελατονίνη στο σκοτάδι, γεγονός που δείχνει ότι η ορμόνη αυτή παίζει ρόλο στην πρόκληση υπνηλίας.

Η έκθεση στο φως μπορεί να αναστείλει την παραγωγή της μελατονίνης και αυτός είναι ο λόγος που πρέπει να κοιμόμαστε σε δωμάτιο με σκοτάδι.

Μία έρευνα του 2015 εξέτασε ψάρια με μία σπάνια μετάλλαξη που σταματά εντελώς την παραγωγή της μελατονίνης. Η διάρκεια του ύπνου στα ψάρια αυτά ήταν ελάχιστη, ακόμα και όταν οι ερευνητές είχαν διασφαλίσει τα κατάλληλα επίπεδα σκοταδιού.

Τα παραπάνω ευρήματα συνιστούν ότι ο οργανισμός εξαρτάται από τη μελατονίνη για την έλευση του ύπνου και δεν αρκούν οι αλλαγές στο φως.

Πώς Δρουν τα Συμπληρώματα Μελατονίνης;

Τα συμπληρώματα μελατονίνης βοηθούν στην αντιμετώπιση των διαταραχών του ύπνου, αυξάνοντας τα επίπεδα της μελατονίνης στους ασθενείς που δεν παράγουν επαρκείς ποσότητες της ορμόνης αυτής. Υπάρχουν επίσης οφέλη από τη χορήγησή τους σε ασθενείς με διαταραχές του ύπνου που παράγουν επαρκείς ποσότητες της παραπάνω ορμόνης.

Η μελατονίνη αλλάζει τον τρόπο που ανταποκρίνεται ο οργανισμός στο σκοτάδι, βοηθώντας στην πρόκληση υπνηλίας.

Η έκθεση στο φως κατά τη νύχτα (συμπεριλαμβανομένου του φωτός από τον υπολογιστή και την τηλεόραση) μπορεί να καταστείλει τη φυσιολογική παραγωγή μελατονίνης από τον οργανισμό και να προκαλέσει διαταραχές στην έλευση του ύπνου.

Επίσης, όσοι κοιμούνται την ημέρα καθώς εργάζονται τη νύχτα, μπορεί να μην παράγουν επαρκείς ποσότητες μελατονίνης κατά την ώρα του ύπνου. Τα συμπληρώματα μελατονίνης βοηθούν στην αντιμετώπιση του παραπάνω φαινομένου.

Αρκετές έρευνες έχουν δείξει ότι η μελατονίνη μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς με διαταραχές του ύπνου τόσο στην έλευση όσο και στη διάρκεια του τελευταίου.

Μία μετα-ανάλυση του 2013 που εξέτασε 1.683 ασθενείς διαπίστωσε ότι η μελατονίνη μειώνει το χρόνο που χρειάζεται για την έλευση του ύπνου σε σύγκριση με ένα placebo. Αυξάνει επίσης τη διάρκεια του ύπνου.

Άλλες έρευνες έχουν παρατηρήσει επίσης ότι η μελατονίνη μπορεί να βελτιώσει τον ύπνο σε ασθενείς με:

  • Jet Lag
  • Διαταραχή του ύπνου που σχετίζεται με τις βάρδιες
  • Διαταραχή καθυστερημένης φάσης
  • Διαταραχές του ύπνου που σχετίζονται με την τύφλωση
  • Προβλήματα του ύπνου λόγω χαμηλής μελατονίνης σε ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση
  • Δυσκολίες στον ύπνο για παιδιά με ατοπική δερματίτιδα

Δοσολογία

Η ιδανική δόση της μελατονίνης για τον κάθε ασθενή διαφέρει. Διάφοροι παράγοντες, όπως το σωματικό βάρος, ο μεταβολισμός και η γενικότερη υγεία, μπορεί να επηρεάσουν τον τρόπο που ο οργανισμός ανταποκρίνεται στη μελατονίνη.

Το National Sleep Foundation των ΗΠΑ συνιστά 0.2-5 mg για τους ενήλικες, ποσότητα η οποία πρέπει να λαμβάνεται μία ώρα πριν τον ύπνο.

Η δόση αρχικά πρέπει να είναι μικρή και να αυξάνεται ανάλογα με τις ανεπιθύμητες ενέργειες. Είναι σημαντικό να μην παίρνετε πάνω από 5mg, εκτός αν ο γιατρός σας συστήσει κάποια μεγαλύτερη δόση.

Ανεπιθύμητες Ενέργειες

Μία από τις συχνότερες ανεπιθύμητες ενέργειες της μελατονίνης είναι η υπνηλία. Ορισμένοι ασθενείς μπορεί να παρατηρήσουν ότι νιώθουν υπνηλία το πρωί μετά τη λήψη της μελατονίνης. Η μελατονίνη νωρίς το απόγευμα μπορεί να μειώσει την απαιτούμενη δόση και να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της πρωϊνής υπνηλίας.

Άλλες πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν:

Σε ορισμένους ασθενείς με άνοια, η μελατονίνη μπορεί να επιβαρύνει τη διάθεση.

Αν και η μελατονίνη αποτελεί φυσική ουσία, είναι σημαντικό να αντιμετωπίζεται όπως κάθε άλλο φάρμακο. Μπορεί να αλληλεπιδράσει με άλλα φάρμακα και να μειώσει την αποτελεσματικότητά τους, προκαλώντας ανεπιθύμητες ενέργειες ή αλλάζοντας τον τρόπο που μεταβολίζεται το φάρμακο. Οι ασθενείς που λαμβάνουν άλλα φάρμακα, πρέπει να ρωτήσουν τον γιατρό τους αν μπορούν να πάρουν μελατονίνη.

Όπως συμβαίνει και για κάθε άλλο φάρμακο, η λήψη μελατονίνης μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση. Οι ασθενείς με ιστορικό αλλεργικών αντιδράσεων σε διάφορα συμπληρώματα πρέπει να αποφύγουν τη μελατονίνη.

Αν παρατηρήσετε σημεία αλλεργική αντίδρασης, όπως κνησμό ή δύσπνοια, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας άμεσα.

Κίνδυνοι

Περιορισμένα δεδομένα έχουν δείξει ότι η μελατονίνη μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο επιληπτικών σπασμών, ωστόσο άλλες έρευνες έδειξαν ότι η μελατονίνη μειώνει τον παραπανω κίνδυνο. Οι ασθενείς με επιληπτικές διαταραχές ή οικογενειακό ιστορικό των παραπάνω νόσων, πρέπει να συμβουλευτούν τον γιατρό τους πριν λάβουν μελατονίνη.

Ορισμένες έρευνες σε παιδιά έδειξαν ότι η μελατονίνη μπορεί να παρέμβει στον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-γονάδων. Αυτό μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο ο οργανισμός μεταβολίζει διάφορες ορμόνες, επηρεάζοντας την ανάπτυξη του παιδιού. Ωστόσο, τα αποτελέσματα της παραπάνω έρευνας δεν ήταν σαφή.

Στα Παιδιά

Μικρής διάρκειας έρευνες που εξέτασαν τη δράση της μελατονίνης στα παιδιά, έδειξαν ότι αυτή είναι ασφαλής, ακόμα και παιδιά με αυτισμό.

Πριν ωστόσο καταφύγουν στη μελατονίνη, οι γονείς και οι γιατροί πρέπει να βοηθήσουν το παιδί να υιοθετήσει τις κατάλληλες πρακτικές για τον ύπνο. Αυτές περιλαμβάνουν:

  • Διατήρηση ενός σταθερού ωραρίου ύπνου
  • Προγραμματισμός του δείπνου έτσι ώστε αυτό να είναι τουλάχιστον 2 ώρες πριν τον ύπνο
  • Αποφυγή της καφεΐνης και άλλων διεγερτικών φαρμάκων
  • Διατήρηση της ησυχίας και του σκοταδιού στο υπονδωμάτιο
  • Αποφυγή των ηλεκτρονικών συσκευών για τουλάχιστον 1 ώρα πριν τον ύπνο

Η επιλογή της κατάλληλης δόσης μελατονίνης για τα παιδιά αποτελεί πρόκληση καθώς το φάρμακο είναι συμπλήρωμα και δεν έχει σαφή εγκεκριμένη δοσολογία. Αν δεν γνωρίζετε ποια είναι η σωστή δόση απευθυνθείτε στον γιατρό σας.

Οι συγγραφείς μίας μελέτης από τον Καναδά δήλωσαν ότι οι τυπικές δόσεις της μελατονίνης είναι 0.75-1mg στα παιδιά ηλικίας κάτω των 6 ετών, 1.5-3mg στα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας και 5-10mg στους εφήβους. Ιδανικά, η μελατονίνη πρέπει να χορηγείται 30-60 λεπτά πριν τον ύπνο.

Μία μικρή έρευνα του 2011 σε παιδιά με αυτισμό διαπίστωσε ότι ακόμα και χαμηλότερες δόσεις μπορεί να είναι αποτελεσματικές. 1-3mg μελατονίνης βοήθησαν τα περισσότερα παιδιά της έρευνας στην αντιμετώπιση της αϋπνίας.

Αν και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η μελατονίνη μπορεί να προκαλεί βλάβες μακροπρόθεσμα, καμία έρευνα μέχρι σήμερα δεν έχει εξετάσει τις επιδράσεις της μακροχρόνιας θεραπείας με το συγκεκριμένο φάρμακο.

Για το λόγο αυτό, πρέπει να χρησιμοποιείται για το μικρότερο δυνατό διάστημα και πάντα σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού.

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα