Κατάθλιψη στους Άνδρες

Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες μπορούν να παρουσιάσουν κατάθλιψη, ωστόσο τα συμπτώματα στα δύο φύλα ενδέχεται να είναι πολύ διαφορετικά. Στους άνδρες, η κατάθλιψη μπορεί να εκδηλωθεί με θυμό και επιθετικότητα αντί για θλίψη, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολο για την οικογένεια, αλλά και για το γιατρό, να αναγνωρίσει τα συμπτώματα αυτά ως συμπτωματολογία κατάθλιψης. Επιπλέον, οι άνδρες έχουν μικρότερη πιθανότητα σε σχέση με τις γυναίκες να αναγνωρίσουν, να μιλήσουν ή να ζητήσουν ιατρική βοήθεια για την κατάθλιψή τους. Παρά τα παραπάνω, η κατάθλιψη είναι μία πάθηση που επηρεάζει αρκετούς άνδρες.

Τι είναι η κατάθλιψη;

Όλοι έχουμε νιώσει κατά καιρούς θλίψη, ευερεθιστότητα και δυσκολία στον ύπνο. Τα παραπάνω συμπτώματα, ωστόσο, συνήθως παρέρχονται μετά από 1-2 μέρες. Η κατάθλιψη αποτελεί μία κοινή αλλά σοβαρή διαταραχή της διάθεσης που μπορεί να προκαλέσει σημαντικά συμπτώματα. Επηρεάζει την ικανότητα του ατόμου να σκέφτεται, να νιώθει και να διαχειρίζεται καθημερινές δραστηριότητες. Είναι επίσης γνωστή ως μείζονα καταθλιπτική διαταραχή ή κλινική κατάθλιψη. Τα συμπτώματα πρέπει να διαρκούν τουλάχιστον 2 εβδομάδες για να μπορεί να τεθεί η διάγνωση της νόσου.

Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες μπορούν να πάθουν κατάθλιψη, ωστόσο η επιθυμία τους να μιλήσουν για τα συναισθήματά τους διαφοροποιείται στο κάθε φύλο. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που τα συμπτώματα της κατάθλιψης στους άνδρες και στις γυναίκες παρουσιάζουν τόσο μεγάλη διαφοροποίηση.

Για παράδειγμα, ορισμένοι άνδρες με κατάθλιψη κρύβουν τα συναισθήματά τους και μπορεί να φαίνονται θυμωμένοι, ευερέθιστοι ή επιθετικοί ενώ οι γυναίκες εκφράζουν τη θλίψη τους. Οι άνδρες με κατάθλιψη μπορεί να νιώθουν κουρασμένοι και να χάσουν το ενδιαφέρον τους για τη δουλειά, την οικογένεια ή τα χόμπι τους. Επίσης δυσκολεύονται περισσότερο να κοιμηθούν σε σχέση με τις γυναίκες που παρουσιάζουν κατάθλιψη. Ορισμένα ψυχικά συμπτώματα μπορεί να παρουσιαστούν με σωματικές εκδηλώσεις, όπως ταχυκαρδία, σφίξιμο στο στήθος, συνεχείς κεφαλαλγίες ή πεπτικές διαταραχές. Οι περισσότεροι άνδρες επισκέπτονται τον γιατρό του λόγω των σωματικών αυτών συμπτωμάτων και όχι των ψυχικών.

Αρκετοί επίσης μπορεί να στραφούν προς το αλκοόλ ή τα ναρκωτικά αναζητώντας ένα τρόπο να απαλλαγούν από τα συναισθήματα αυτά. Επίσης, αν και οι γυναίκες με κατάθλιψη έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να κάνουν απόπειρα αυτοκτονίας, οι άνδρες έχουν μεγαλύτερα ποσοστά αυτοκτονιών καθώς οι μέθοδοι που επιλέγουν είναι πιο αποτελεσματικοί.

Η κατάθλιψη μπορεί να επηρεάσει άνδρες οποιασδήποτε ηλικίας. Με την κατάλληλη αγωγή, οι περισσότεροι άνδρες με κατάθλιψη μπορούν να απαλλαγούν από τα συμπτώματα της κατάθλιψης και να επανακτήσουν τον ενδιαφέρον τους για τη δουλειά, την οικογένεια και τα χόμπι τους.

Ποια είναι τα συμπτώματα της κατάθλιψης στους άνδρες;

Διαφορετικά συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν στον κάθε άνδρα, ωστόσο κάποια από τα πλέον κοινά συμπτώματα της κατάθλιψης περιλαμβάνουν:

  • Θυμό, ευερεθιστότητα ή επιθετικότητα
  • Αίσθημα άγχους ή ανησυχίας
  • Απώλεια του ενδιαφέροντος για την εργασία, την οικογένεια ή τις δραστηριότητες που κάποτε ήταν ευχάριστες
  • Διαταραχές της σεξουαλικής επιθυμίας και απόδοσης
  • Αίσθημα θλίψης ή απελπισίας
  • Αδυναμία να συγκεντρωθεί ή να θυμηθεί λεπτομέρειες
  • Αίσθημα κόπωσης, αϋπνία ή υπερβολικός ύπνος
  • Κατανάλωση αυξημένης ή μειωμένης ποσότητας φαγητού
  • Σκέψεις ή απόπειρες αυτοκτονίας
  • Αίσθημα κνησμού, πόνου, κεφαλαλγίες ή διαταραχές της πέψης
  • Ανικανότητα να διεκπεραιώσει τις απαιτήσεις της εργασίας, της οικογενείας ή άλλων σημαντικών δραστηριοτήτων
  • Ενασχόληση με επικίνδυνες δραστηριότητες
  • Αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ ή φαρμάκων
  • Αποστασιοποίηση από την οικογένεια και τους φίλους και απομόνωση

Τα παραπάνω συμπτώματα δεν εμφανίζονται στο σύνολό τους στον άνδρα με κατάθλιψη. Ορισμένοι άνδρες εμφανίζουν μερικά μόνο από τα παραπάνω συμπτώματα, ενώ άλλοι περισσότερα.

Ποιες είναι οι διάφορες μορφές της κατάθλιψης;

Τα κοινότερα είδη κατάθλιψης περιλαμβάνουν:

  • Μείζων κατάθλιψη: Τα καταθλιπτικά συμπτώματα μπορεί να επηρεάσουν την ικανότητα του άνδρα να εργαστεί, να κοιμηθεί, να διαβάσει, να φάει και να απολαύσει τις περισσότερες πτυχές της ζωής. Ένα επεισόδιο μείζονος κατάθλιψης μπορεί να εμφανιστεί σε οποιονδήποτε κατά τη διάρκεια της ζωής του. Ωστόσο, συχνά μπορεί να εμφανιστούν περισσότερα από ένα επεισόδια. Ιδιαίτερες μορφές (υποτύποι) της μείζονος κατάθλιψης περιλαμβάνουν:
    • Ψυχωτική κατάθλιψη: Σοβαρή μορφή της κατάθλιψης που σχετίζεται με ψευδαισθήσεις και παράνοια. Τα ψυχωσικά συμπτώματα έχουν ως κοινό παρονομαστή την κατάθλιψη. Για παράδειγμα, ένας άνδρας μπορεί να πιστεύει ότι είναι άρρωστος ή φτωχός, χωρίς αυτό να είναι αλήθεια ή να ακούει φωνές που του λένε ότι είναι άχρηστος.
    • Εποχιακή συναισθηματική διαταραχή: Χαρακτηρίζεται από συμπτώματα κατάθλιψης που εμφανίζονται κάθε χρόνο κατά τους χειμερινούς μήνες όταν το ηλιακό φως είναι μειωμένο.
    • Δυσθυμία: Καταθλιπτικά συμπτώματα που διαρκούν αρκετό καιρό (τουλάχιστον 2 χρόνια), ωστόσο είναι λιγότερο σοβαρά από αυτά της μείζονος κατάθλιψης.
    • Ελάσσων κατάθλιψη: Παρόμοια με τη μείζονα κατάθλιψη και τη δυσθυμία, ωστόσο τα συμπτώματα είναι πιο ήπια και με μικρότερη διάρκεια.
  • Διπολική διαταραχή: Διαφέρει από την κατάθλιψη. Περιλαμβάνεται στη λίστα γιατί ένας ασθενής που πάσει από αυτή παρουσιάζει επεισόδια εξαιρετικά χαμηλής διάθεσης (κατάθλιψη). Παρουσιάζει, ωστόσο, και επεισόδια εξαιρετικά υψηλής διάθεσης (μανία).

Τι προκαλεί κατάθλιψη στους άνδρες;

Η κατάθλιψη είναι σήμερα μία από τις πιο κοινές διαταραχές του θυμικού. Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι η κατάθλιψη προκαλείται από ένα συνδυασμό των παρακάτω παραγόντων κινδύνου:

  • Γενετικοί παράγοντες: Οι άνδρες με οικογενειακό ιστορικό κατάθλιψης έχουν αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν τη νόσο.
  • Άγχος της καθημερινότητας: Οικονομικά προβλήματα, απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, δυσκολίες στη σχέση, μείζονες αλλαγές στη ζωή, εργασιακά προβλήματα ή οποιαδήποτε αγχώδης κατάσταση μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη στους άνδρες.
  • Ασθένεια: Η κατάθλιψη συχνά μπορεί να συνοδεύει άλλες παθήσεις, όπως ο διαβήτης, ο καρκίνος, η καρδιακή νόσος και η νόσος του Parkinson. Η κατάθλιψη μπορεί να επιδεινώσει αυτές τις παθήσεις ή το αντίστροφο. Ορισμένα φάρμακα για τις παραπάνω παθήσεις μπορούν να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν την κατάθλιψη.

Πώς αντιμετωπίζεται η κατάθλιψη;

Οι άνδρες συχνά αποφεύγουν να μιλήσουν για τα συναισθήματά τους και, σε αρκετές περιπτώσεις, οι φίλοι και οι συγγενείς τους έιναι οι πρώτοι που παρατηρούν ότι ένας άνδρας έχει κατάθλιψη. Είναι σημαντικό, στις περιπτώσεις αυτές, να τον ενθαρρύνουν να επισκεφθεί ένα γιατρό ή επαγγελματία ψυχικής υγείας για εκτίμηση. Ο γιατρός μπορεί να εξετάσει τον ασθενή για να αποκλείσει άλλες παθήσεις των οποίων τα συμπτώματα μπορεί να ομοιάζουν την κατάθλιψη. Ο γιατρός μπορεί να διαπιστώσει επίσης αν κάποια φάρμακα επηρεάζουν την κατάθλιψη.

Για την επίτευξη του παραπάνω στόχου ο γιατρός χρειάζεται να λάβει ένα πλήρες ιστορικό των συμπτωμάτων, όπως πότε αυτά ξεκίνησαν, πόσο έχουν διαρκέσει, πόσο σοβαρά είναι, αν έχουν εμφανιστεί στο παρελθόν και, αν ναι, πώς αντιμετωπίστηκαν. Είναι σημαντικό για τον άνδρα να είναι ειλικινής με το γιατρό αν έχει κάνει προσπάθειες να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα, όπως με χρήση αλκοόλ, ναρκωτικών, τζόγο ή επικίνδυνες δραστηριότητες. Το πλήρες ιστορικό πρέπει να περιλαμβάνει επίσης το οικογενειακό ιστορικό του ασθενούς σχετικά με κατάθλιψη ή άλλες ψυχιατρικές παθήσεις.

Μετά τη διάγνωση, η κατάθλιψη αντιμετωπίζεται συνήθως με φάρμακα, ψυχοθεραπεία ή συνδυασμό των παραπάνω.

Φάρμακα

Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της κατάθλιψης είναι τα αντικαταθλιπτικά. Αυτά είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά, ωστόσο χρειάζονται μερικές εβδομάδες για να δράσουν. Τα φάρμακα αυτά συχνά βελτιώνουν συμπτώματα όπως οι διαταραχές του ύπνου, της όρεξης και της συγκέντρωσης πριν από τη διάθεση, επομένως είναι σημαντικό να χορηγηθούν για αρκετό χρόνο πριν εκτιμηθεί η αποτελεσματικότητά τους.

Ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να συνοδεύουν τα αντικαταθλιπτικά περιλαμβάνουν:

  • Κεφαλαλγία
  • Ναυτία ή ενοχλήσεις του στομάχου
  • Αϋπνία και νευρικότητα
  • Ανησυχία
  • Σεξουαλικές διαταραχές

Οι περισσότερες ανεπιθύμητες ενέργειες υποχωρούν σταδιακά, ωστόσο είναι σημαντικό να ενημερώσετε το γιατρό σας για αυτές. Η εκκίνηση των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων σε χαμηλή δόση με σταδιακή αύξηση αυτής μπορεί να περιορίσει τις ανεπιθύμητες ενέργειες.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αν και τα αντικαταθλιπτικά είναι ασφαλή και αποτελεσματικά για πολλά άτομα, για αρκετούς, και ιδιαίτερα για τα παιδιά, τους εφήβους και τους νεαρούς ενήλικες, μπορεί να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα. Στα άτομα που ανήκουν στις παραπάνω κατηγορίες, τα αντικαταθλιπτικά μπορεί να προκαλέσουν αυτοκτονικές σκέψεις και να αυξήσουν τον κίνδυνο μίας απόπειρας αυτοκτονίας. Ο κίνδυνος αυτός είναι ιδιαίτερα αυξημένος σε άτομα που είναι ήδη ανήσυχα όταν ξεκινούν την φαρμακευτική αγωγή και περισσότερο κατά την αρχική διάρκεια που το φάρμακο δεν έχει αρχίσει ακόμα να δρα. Οποιοσδήποτε λαμβάνει αντικαταθλιπτικά πρέπει να παρακολουθείται προσεκτικά, ιδιαίτερα στην αρχή του θεραπευτικού κύκλου.

Για τους περισσότερους ασθενείς, ωστόσο, οι κίνδυνοι από την κατάθλιψη αν δεν χορηγηθεί θεραπεία είναι σημαντικά περισσότεροι από αυτούς που προκαλούν τα αντικαταθλιπτικά, ιδιαίτερα όταν αυτά χορηγούνται υπό την εποπτεία γιατρού. Η τελευταία ελαχιστοποιεί τους πιθανούς κινδύνους.

Για λόγους που δεν είναι ακόμα γνωστοί, αρκετοί άνθρωποι αποκρίνονται καλύτερα σε ορισμένα αντικαταθλιπτικά σε σχέση με άλλους. Αν ένας ασθενής δεν ανταποκρίνεται στη θεραπεία με ένα φάρμακο, ο γιατρός μπορεί να δοκιμάσει κάποιο άλλο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ένα φάρμακο μπορεί να είναι μερικώς αποτελεσματικό. Στην περίπτωση αυτή, μπορεί να χορηγηθεί ένα συμπληρωματικό φάρμακο για να ενισχύσει τη δράση του πρώτου.

Αν ξεκινήσετε να λαμβάνετε αντικαταθλιπτικά, μην τα σταματήσετε χωρίς να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας. Αρκετοί ασθενείς που λαμβάνουν αντικαταθλιπτικά νιώθουν καλυτερα και στη συνέχεια σταματούν τα φάρμακα από μόνοι τους, με αποτέλεσμα η κατάθλιψη να επιστρέψει. Όταν έρθει η ώρα να σταματήσετε τα φάρμακα, συνήθως μετά από 6-12 μήνες, ο γιατρός θα μειώσει τη δόση σας σταδιακά. Η απότομη διακοπή τους μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα στέρησης.

Ψυχοθεραπεία

Ορισμένα είδη ψυχοθεραπείας χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της κατάθλιψης και, αρκετά από αυτά, είναι εξίσου αποτελεσματικά με τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα. Η ψυχοθεραπεία βοηθά τον ασθενή μαθαίνοντάς του νέους τρόπου να σκέφτεται και να συμπεριφέρεται, αντιμετωπίζοντας παράλληλα συνήθειες που πιθανώς συμβάλλουν στην εμφάνιση κατάθλιψης. Η ψυχοθεραπεία βοηθά επίσης τους άνδρες να κατανοήσουν και να αντιμετωπίσουν δύσκολες καταστάσεις ή συναισθηματικά προβλήματα που πιθανώς επιδεινώνουν την κατάθλιψη.

Η θεραπεία της κατάθλιψης πρέπει να είναι εξατομικευμένη. Ορισμένοι άνδρες μπορεί αρχικά να δοκιμάσουν μόνο ψυχοθεραπεία και, εφόσον χρειάζεται, να ξεκινήσουν και αντικαταθλιπτικά φάρμακα αργότερα. Σε άλλους μπορεί να είναι απαραίτητο να ξεκινήσει ταυτόχρονα η φαρμακευτική αγωγή με την ψυχοθεραπεία.

Τι μπορώ να κάνω αν ένα αγαπημένο μου πρόσωπο έχει κατάθλιψη;

Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι ένας ασθενής με κατάθλιψη δεν μπορεί απλά να την ξεπεράσει από μόνος του. Πρέπει επίσης να θυμόμαστε ότι αρκετά συχνά κάποιος ενδέχεται να μην αναγνωρίζει τα συμπτώματά του και κατά συνέπεια να μην αναζητεί ιατρική βοήθεια.

Αν πιστεύετε ότι κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο έχει κατάθλιψη, βοηθήστε τον να βρει κάποιο γιατρό και παροτρύνετέ τον να κλείσει ραντεβού. Ακόμα και οι άνδρες που δεν αναγνωρίζουν ότι έχουν ψυχικά συμπτώματα, μπορεί να πειστούν να αναζητήσουν βοήθεια για τα φυσικά συμπτώματα, όπως το αίσθημα κόπωσης ή εξάντλησης. Μπορεί να μιλήσουν με τον γιατρό τους για μία νέα δυσκολία στο χώρο εργασίας ή την απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που τους ευχαριστούσαν στο παρελθόν. Η επίσκεψη στο γιατρό αποτελεί συχνά το πρώτο βήμα για τη διάγνωση και θεραπεία μίας πιθανής κατάθλιψης.

Άλλοι τρόποι να βοηθήσετε:

  • Προσφέρετε στήριξη, δείξτε κατανόηση, υπομονή και ενθάρρυνση
  • Ακούστε προσεκτικά και μιλήστε μαζί του
  • Μην αγνοήστε ποτέ σχόλια για αυτοκτονία και ενημερώστε τον γιατρό του άμεσα
  • Βοηθήστε τον να αυξήσει τη φυσική του άσκηση και τις κοινωνικότητα προσκαλώντας τον σε διάφορες δραστηριότητες. Αν αρνηθεί μην τον πιέσετε.
  • Ενθαρρύνετέ τον να μοιραστεί τις αμφιβολίες του για τα φάρμακα με τον γιατρό του
  • Βεβαιωθείτε ότι όντως επισκέπτεται τον γιατρό του
  • Υπενθυμίστε του ότι με το χρόνο και με την κατάλληλη θεραπεία, η κατάθλιψη θα υποχωρήσει

Τι μπορώ να κάνω αν έχω κατάθλιψη;

Η επίσκεψη στον γιατρό άμεσα και η συμμόρφωση με τη θεραπεία που αυτός θα χορηγήσει, θα σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματα γρηγορότερα και θα μειώσει το χρόνο που χρειάζεται να χορηγηθούν φάρμακα.

Άλλες ενέργειες περιλαμβάνουν:

  • Περάστε χρόνο με άλλα άτομα και μιλήστε με ένα φίλο ή συγγενή για τα συναισθήματά σας.
  • Αυξήστε τη φυσική σας άσκηση. Η τακτική άσκηση μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς με ήπια ή μέτρια κατάθλιψη και να αποτελέσει μέρος της αγωγής στους ασθενείς με σοβαρή κατάθλιψη. Ρωτήστε τον γιατρό σας ποιες είναι οι κατάλληλες ασκήσεις για εσάς.
  • Προσπαθήστε να χωρίσετε τις διάφορες εργασίες σε τμήματα. Μην προσπαθήσετε να κάνετε πολλά πράγματα ταυτόχρονα.
  • Καθυστερήστε τη λήψη σημαντικών αποφάσεων μέχρι να νιώσετε καλύτερα.
  • Διατηρήστε την καθημερινότητά σας όσο το δυνατό σταθερή. Για παράδειγμα, προσπαθήστε να ξυπνάτε και να κοιμάστε την ίδια ώρα.
  • Αποφύγετε το αλκοόλ.

Καθώς η θεραπεία συνεχίζεται, θα νιώθετε συνεχώς καλύτερα. Θυμηθείτε ότι αν λαμβάνετε κάποιο αντικαταθλιπτικό φάρμακο μπορεί να χρειαστεί μερικές εβδομάδες μέχρι να αρχίσει η δράση του. Προσπαθήστε να κάνετε πράγματα που απολαμβάνατε πριν παρουσιάσετε κατάθλιψη.

Βιβλιογραφία: NIH

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα