Ηχοκαρδιογράφημα (Triplex Καρδιάς): Ορισμός, Είδη και Χρήσεις

Το ηχοκαρδιογράφημα ή triplex καρδιάς είναι μία εξέταση που χρησιμοποιεί υπερήχους για να δημιουργήσει απεικονίσεις της καρδιάς. Χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για τη διάγνωση των βλαβών στους καρδιακούς ιστούς, της σκλήρυνσης του καρδιακού μυός, της παρουσίας θρόμβων στην καρδία, της συσσώρευσης υγρού γύρω από την καρδία, καθώς και των δυσλειτουργικών καρδιακών βαλβίδων.

Τι είναι το Ηχοκαρδιογράφημα;

Το ηχοκαρδιογράφημα χρησιμοποιεί κύματα υπερήχων για να δημιουργήσει απεικονίσεις της καρδιάς.

Είναι μία μη επεμβατική ιατρική πράξη που δεν χρησιμοποιεί ακτινοβολία και συνήθως δεν προκαλεί ανεπιθύμητες ενέργειες.

Κατά τη διάρκεια του ηχοκαρδιογραφήματος, ο γιατρός μπορεί να παρατηρήσει:

  • Το μέγεθος των κοιλιών και των κόλπων
  • Τη λειτουργία των καρδιακών βαλβίδων
  • Τη ροή του αίματος μέσα στην καρδία
  • Την παρουσία θρόμβων στην καρδία
  • Βλάβες στον καρδιακό μυϊκό ιστό
  • Διαταραχές που επηρεάζουν το περικάρδιο, δηλαδή τον ασκό που περιβάλλει την καρδία

Οι γιατροί χρησιμοποιούν επίσης το ηχοκαρδιογράφημα όταν θέλουν να εξετάσουν την γενικότερη καρδιακή υγεία, ιδιαίτερα μετά από ένα έμφραγμα του μυοκαρδίου ή ένα εγκεφαλικό επεισόδιο.

Πότε Χρησιμοποιείται το Ηχοκαρδιογράφημα;

Το ηχοκαρδιογράφημα χρησιμοποιείται για να:

  • Διαπιστωθεί η ικανότητα της καρδιάς να αντλεί το αίμα στον οργανισμό
  • Εκτιμηθούν τα αίτια ενός παθολογικού ηλεκτροκαρδιογραφήματος
  • Διαγνωστεί η καρδιαγγειακή νόσος στους ενήλικες
  • Εντοπιστούν θρόμβοι ή νεοπλάσματα
  • Εκτιμηθεί η πίεση της καρδίας και να τεθεί η διάγνωση της πνευμονικής υπέρτασης
  • Διαγνωστούν συγγενείς καρδιακές ανωμαλίες στα βρέφη και τα παιδιά
  • Διαπιστωθεί η απόκριση της καρδίας σε διάφορες θεραπείες, όπως τα φάρμακα για την καρδιά, οι τεχνητές βαλβίδες και οι βηματοδότες

Ο γιατρός θα ζητήσει ηχοκαρδιογράφημα αν υποπτεύεται ότι κάποιος πάσχει από καρδιακά προβλήματα. Τα σημεία και συμπτώματα που αποτελούν ένδειξη μίας καρδιακής νόσου περιλαμβάνουν:

  • Αρρυθμία
  • Δύσπνοια
  • Υψηλή ή χαμηλή αρτηριακή πίεση
  • Οιδήματα στα κάτω άκρα
  • Παθολογικά αποτελέσματα στο ηλεκτροκαρδιογράφημα
  • Παθολογικοί ήχοι ανάμεσα στους καρδιακούς παλμούς, γνωστοί ως φυσήματα

Είδη Ηχοκαρδιογραφήματος

Υπάρχουν διάφορα είδη ηχοκαρδιογραφήματος, τα οποία χρησιμοποιούν στο σύνολό τους υπερήχους. Τα συχνότερα είδη περιλαμβάνουν:

Διαθωρακικό Ηχοκαρδιογράφημα

Το διαθωρακικό ηχοκαρδιογράφημα είναι το συχνότερο είδος ηχοκαρδιογραφήματος.

Κατά την εξέταση αυτή ο γιατρός χρησιμοποιεί τον μορφοτροπέα, ένα μηχάνημα που παράφει υπερήχους, στην εξωτερική επιφάνεια του θώρακα, κοντά στην περιοχή της καρδιάς. Ο μορφοτροπέας στέλνει ηχητικά διαμέσου του θώρακα προς την καρδία.

Η χρήση ενός τζελ στο θώρακα βοηθά στην καλύτερη μετάδοση των ηχητικών κυμάτων. Τα κύματα αυτά αντανακλούν πάνω στην καρδιά και δημιουργών απεικονίσεις των δομών της σε μία οθόνη.

Διοισοφάγειο Ηχοκαρδιογράφημα

Το διοισοφάγειο ηχοκαρδιογράφημα χρησιμοποιεί ένα λεπτότερο μορφοτροπέα ο οποίος προσκολλάται στο τέλος ενός μακριού σωλήνα. Ο σωλήνας αυτός εισάγεται στον οισοφάγο, ο οποίος συνδέει το στόμα με το στόμαχο. Ο οισοφάγος περνάει από το πίσω μέρος την καρδίας.

Το διοισοφάγειο ηχοκαρδιογράφημα δίνει πιο λεπτομερείς απεικονίσεις της καρδίας σε σχέση με το διαθωρακικό, καθώς προσφέρει μία περισσότερο κοντινή απεικόνιση του οργάνου.

Υπερηχογράφημα Doppler

Το υπερηχογράφημα Doppler χρησιμοποιείται για την εξέταση της ροής του αίματος. Αυτό γίνεται μέσω της παραγωγής ηχητικών κυμάτων σε συγκεκριμένες συχνότητες τα οποία αναπηδούν στα αγγεία και επιστρέφουν στον μορφοτροπέα.

Μία άλλη επιλογή είναι ο υπέρηχος Doppler με χρώσεις, κατά τον οποίο απεικονίζεται η κατεύθυνση και η ταχύτητα της ροής του αίματος στην καρδία. Η ροή του αίματος προς τον μορφοτροπέα είναι κόκκινη, ενώ η ροή με αντίθετη κατεύθυνση είναι μπλε.

Τα αποτελέσματα του υπερήχου Doppler μπορεί να αποκαλύψουν προβλήματα των βαλβίδων ή οπές στα τοιχώματα της καρδίας, εκτιμώντας παράλληλα την κυκλοφορία του αίματος σιαμέσου αυτών.

Ηχοκαρδιογράφημα Τριών Διαστάσεων

Το τρισδιάστατο (3D) ηχοκαρδιογράφημα δημιουργεί τρισδιάστατες απεικονίσεις της καρδίας. Η εξέταση αυτή χρησιμοποιείται για να:

  • Εκτιμήσει τη λειτουργικότητα των βαλβίδων σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια
  • Διαγνώσει καρδιακές παθήσεις σε βρέφη και παιδιά
  • Σχεδιαστεί ένα χειρουγείο της καρδίας
  • Εκτιμηθεί η λειτουργικότητα της καρδίας με τρισδιάστατες απεικονίσεις
  • Αποτυπώσει σύνθετες δομές ενός της καρδίας
Δυναμικό Ηχοκαρδιογράφημα (Stress Echo)

Ο γιατρός μπορεί συχνά να ζητήσει ηχοκαρδιογράφημα σε συνδυασμό με τεστ κοπώσεως. Το τελευταίο περιλαμβάνει φυσική άσκηση, όπως περπάτημα ή τρέξιμο σε ένα διάδρομο. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης ο γιατρός θα παρατηρήσει τον καρδιακό ρυθμό, την αρτηριακή πίεση και την ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδίας.

Το τεστ κοπώσεως γίνεται για να διαγνωστεί:

  • Η ισχαιμική καρδιακή νόσος
  • Η στεφανιαία νόσος
  • Η καρδιακή ανεπάρκεια
  • Οι διαταραχές των καρδιακών βαλβίδων
Εμβρυϊκό Ηχοκαρδιογράφημα

Το ηχοκαρδιογράφημα αυτό γίνεται για να εκτιμηθεί η κατάσταση της καρδίας ενός παιδιού. Η εξέταση γίνεται κατά την 18η-22η εβδομάδα της κύησης. Το ηχοκαρδιογράφημα δεν χρησιμοποιεί ακτινοβολία επομένως είναι ακίνδυνο τόσο για τη γυναίκα όσο και για το έμβρυο.

Η Εξέταση

Το ηχοκαρδιογράφημα είναι μία μη επεμβατική και σχετικά γρήγορη εξέταση που χρειάζεται ελάχιστη προετοιμασία.

Προετοιμασία

Στις μορφές του ηχοκαρδιογραφήματος που γίνονται εξωτερικά, δεν χρειάζεται να γίνει προετοιμασία.

Για το διοισοφάγειο ηχοκαρδιογράφημα, ωστόσο, πρέπει να αποφεύγεται η κατανάλωση τροφίμων ή υγρών για τουλάχιστον 4 ώρες πριν την εξέταση. Η διατροφή μπορεί να συνεχιστεί κανονικά 1-2 ώρες μετά την εξέταση όταν έχει παρέλθει η τοπική αναισθησία.

Κατά τη Διάρκεια της Εξέτασης

Κατά τη διάρκεια του ηχοκαρδιογραφήματος, ο ασθενής αφαιρεί τα ρούχα του πάνω από τη μέση. Στη συνέχεια ξαπλώνει σε ένα κρεβάτι είτε ανάσκελα είτε αριστερά στο πλάι. Ο γιατρός χορηγεί ένα αλατούχο διάλυμα ενδοφλεβίως το οποίο καθιστά την καρδία περισσότερο ευδιάκριτη στο ηχοκαρδιογράφημα.

Διαθωρακικό Ηχοκαρδιογράφημα

Στο διαθωρακικό ηχοκαρδιογράφημα, ο γιατρός τοποθετεί ένα τζελ στο θώρακα. Στη συνέχεια μετακινεί τον μορφοτροπέα στο θώρακα για να λάβει διάφορες απεικονίσεις της καρδίας.

Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει από τον ασθενή να αλλάξει θέση ή να πάρει βαθιές ανάσες κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Μπορεί επίσης να πιέσει τον μορφοτροπέα στο θώρακα για να λάβει καλύτερη απεικόνιση της καρδίας.

Διοισοφάγειο Ηχοκαρδιογράφημα

Το διοισοφάγειο ηχοκαρδιογράφημα γίνεται όταν ο γιατρός χρειάζεται πιο λεπτομερείς απεικονίσεις από αυτές που προσφέρει το διαθωρακικό.

Ο ασθενής μπορεί να λάβει ένα ήπιο αναισθητικό για τη χαλάρωση των μυών του οισοφάγου, καθώς και ένα τοπικό αναισθητικό για να καταστελεί το αντανακλαστικό του εμέτου.

Όταν δράσει το αναισθητικό, ο γιατρός θα εισάγει το σωλήνα με το μορφοτροπέα από το στόμα δια μέσου του οισοφάγου μέχρι να φτάσει πίσω από την καρδιά.

Στη συνέχεια, ο μορφοτροπέας θα καταγράψει εικόνες της καρδίας καθώς μετακινείται στον οισοφάγο. Ο ασθενής συνήθως δεν αντιλαμβάνεται την παρουσία του μορφοτροπέα στον οισοφάγο μετά την εισαγωγή του.

Μετά την Εξέταση

Οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να επιστρέψουν στις δραστηριότητές τους μετά από ένα διαθωρακικό ηχοκαρδιογράφημα. Οι ασθενείς που κάνουν διοισοφάγειο ηχοκαρδιογράφημα, ωστόσο, πρέπει να παραμείνουν στο νοσοκομείο για λίγες ώρες μετά την εξέταση. Μπορεί να έχουν πονόλαιμο ο οποίος όμως υποχωρεί μέσα σε λίγες ώρες.

Ερμηνεία των Αποτελεσμάτων

Μετά την εξέταση, ο γιατρός θα λάβει τις απεικονίσεις του ηχοκαρδιογραφήματος. Εξετάζοντας τις εικόνες αυτές ο γιατρός θα αναζητήσει ενδείξεις καρδιακών προβλημάτων, όπως:

  • Βλάβες στους καρδιακούς μυϊκούς ιστούς
  • Λέπτυνση ή πάχυνση στα τοιχώματα των κοιλιών
  • Διαταραχές στο μέγεθος των κοιλιών ή των κόλπων
  • Δυσλειτουργίες των βαλβίδων
  • Μειωμένη ικανότητα άντλησης του αίματος
  • Όγκοι στην καρδία, όπως θρόμβοι αίματος ή νεοπλάσματα

Ηχοκαρδιογράφημα και Ηλεκτροκαρδιογράφημα

Το ηχοκαρδιογράφημα δεν πρέπει να συγχέεται με το ηλεκτροκαρδιογράφημα. Το τελευταίο υπολογίζει τις ηλεκτρικές ώσεις ή κύματα που ταξιδεύουν διαμέσου του καρδιακού μυϊκού ιστού.

Η ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδίας προκαλεί σύσπαση και χαλάρωση των καρδιακών μυϊκών ιστών, γεγονός που παράγει το ρυθμικό ήχο που ακούμε από το στηθοσκόπιο.

Στο ηλεκτροκαρδιογράφημα, ο γιατρός ή νοσλευτής τοποθετεί ηλεκτρόδια στο δέρμα του θώρακα, των χεριών ή των ποδιών. Τα ηλεκτρόδια αυτά καταγράφουν την ηλεκτρική δραστηριότητα και μεταφέρουν τις πληροφορίες αυτές σε έναν υπολογιστή που τις μετατρέπει σε γράφημα.

Ανεπιθύμητες Ενέργειες του Ηχοκαρδιογραφήματος

Το ηχοκαρδιογράφημα έχει πολύ μικρή πιθανότητα να προκαλέσει ανεπιθύμητες ενέργειες ή επιπλοκές. Το διοισοφάγειο ηχοκαρδιογράφημα μπορεί να ενεργοποιήσει το αντανακλαστικό του εμέτου κατά την εισαγωγή του μορφοτροπέα από το στόμα. Μπορεί επίσης να εμφανιστεί πονόλαιμος μετά την εξέταση.

Σπανιότερα, μπορεί να εμφανιστούν σοβαρότερες επιπλοκές κατά τη διεξαγωγή ενός διοισοφάγειου ηχοκαρδιογραφήματος, οι οποίες περιλαμβάνουν βλάβες στον οισοφάγο ή τις φωνητικές χορδές.

Η χρήση τοπικών αναισθητικών, ηρεμηστικών ή σκιαγραφικών κατά την εξέταση μπορεί να προκαλέσει αλλερική αντίδραση σε ορισμένα άτομα.

Τα σκαγραφικά μπορεί να προκαλέσουν τις ακόλουθες ανεπιθύμητες ενέργειες:

Ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να παρουσιάσουν αλλαγές της αρτηριακής πίεσης ή μείωση της παροχής οξυγόνου στην καρδιά κατά τη διάρκεια του τεστ κοπώσεως. Το τελευταίο γίνεται συνήθως σε νοσοκομείο επομένως οι όποιες επιπλοκές μπορούν να αντιμετωπιστούν άμεσα.

Κατά τη λήψη των αναισθητικών ή των ηρεμιστικών, υπάρχει κίνδυνος εισόδου των περιεχομένων του στομάχου στους πνεύμονες. Για την πρόληψη του παραπάνω φαινομένου, ο γιατρός ζητά συνήθως από τους ασθενείς να προσέρχονται στην εξέταση χωρίς να έχουν φάει.

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα