Σύμφωνα με μία νέα μελέτη της βιβλιογραφίας, η σάουνα δεν είναι μόνο μία χαλαρωτική και ευχάριστη εμπειρία, αλλά προσφέρει επίσης σημαντικά οφέλη στην υγεία. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών, νευρολογικών και πνευμονικών παθήσεων, όπως το άσθμα και η γρίπη, περιορίζει το άλγος από τις ρευματικές παθήσεις και την κεφαλαλγία, μείωνει τη θνησιμότητα και βελτιώνει την ποιότητα ζωής.
Συνολικά, «οι φυσιολογικές αποκρίσεις που παράγονται σε ένα τυπικό μπάνιο στη σάουνα αντιστοιχούν με αυτές που παράγονται από μία μέτρια ή έντονη φυσική δραστηριότητα, όπως το περπάτημα», είπε ο Γιάρι Λαουκάνεν, επικεφαλής της μελέτης από τη Φινλανδία.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο Mayo Clinic Proceedings και από τα αποτελέσματά της φαίνεται ότι τα οφέλη από τη σάουνα ενδέχεται να είναι αθροιστικά με αυτά από τη φυσική άσκηση.
Τα ευρήματα της μελέτης βασίζονται σε μία προηγούμενη έρευνα από την ίδια ομάδα που είχε συνδέσει τη σάουνα με μειωμένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου. Σε εκείνη την έρευνα, οι επισκέψεις στη σάουνα ανά εβδομάδα είχαν σχετιστεί αντιστρόφως ανάλογα με τα ποσοστά εγκεφαλικών επεισοδίων. Οι ερευνητές είχαν αποδώσει τα ευρήματά τους σε μία σειρά θετικών επιδράσεων που σχετίζονται με τη σάουνα, όπως η μείωση της αρτηριακής πίεσης, η βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ, της αρτηριακής ακαμψίας, της περιφερικής αγγειακής αντίστασης, αλλά και το μειωμένο κίνδυνο υπέρτασης, άνοιας και καρδιαγγειακής θνησιμότητας.
Σημαντικότερα Ευρήματα
Στην παρούσα μελέτη, οι επιστήμονες εξέτασαν έρευνες παρατήρησης καθώς και τυχαιοποιμένες ή μη τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες σχετικά με τα οφέλη της σάουνας από τις βάσεις δεδομένων MEDLINE και EMBASE από την αρχή της λειτουργίας τους μέχρι τις 24 Φεβρουαρίου 2018. Η ανάλυση επικεντρώθηκε περισσότερο στις παραδοσιακές σάουνες της Φινλανδίας καθώς αυτές έχουν μελετηθεί περισσότερο.
Στις τελευταίες, η θερμοκρασία κυμαίνεται από 80 μέχρι 100 βαθμούς κελσίου με 10-20% σχετική υγρασία. Ένα άτομο παραμένει για 5-20 λεπτά μέσα στη σάουνα και στη συνέχεια κολυμπά, κάνει μπάνιο ή απλά χαλαρώνει σε θερμοκρασία δωματίου, εξήγησαν οι ερευνητές. Οι Φινλανδοί κάνουν τουλάχιστον μία επίσκεψη στη σάουνα την εβδομάδα με το μέσο όρο να κυμαίνεται από 2 μέχρι 3 επισκέψεις.
Ορισμένες σημαντικές έρευνες που συμπεριελήφθησαν στη μελέτη έδειξαν σημαντική μείωση του κινδύνου για ορισμένες οξείες και χρόνιες παθήσεις σε αυτούς που έκαναν τις περισσότερες επισκέψεις στη σάουνα. Για παράδειγμα, μία έρευνα έδειξε ότι αυτοί που επισκέπτονταν τη σάουνα 4-7 φορές την εβδομάδα είχαν 67% μειωμένο κίνδυνο να παρουσιάσουν αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο σε σχέση με αυτούς που έκαναν μόνο 1 επίσκεψη. Μία άλλη έρευνα έδειξε ότι για τον ίδιο αριθμό επισκέψεων με την παραπάνω, ο μειωμένος κίνδυνος άνοιας και νόσου Alzheimer ήταν 66 και 65% αντίστοιχα. Ομοίως, μία άλλη έρευνα έδειξε ότι η διάρκεια χρήσης της σάουνας πάνω από 19 λεπτά σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο θνησιμότητας από όλα τα αίτια κατά 52% σε σχέση με τη διάρκεια χρήσης κάτω από 11 λεπτά.
Δύο πειραματικές μελέτες σε μεσήλικες, παρατήρησαν οφέλη στη συστολική και διαστολική πίεση μετά από μία επίσκεψη στη σάουνα διάρκειας άνω των 30 λεπτών, ενώ μακροπρόθεσμα, ο κίνδυνος υπέρτασης ήταν μειωμένος κατά 47%. Οι ερευνητές τόνισαν, ωστόσο, ότι τα οφέλη από τη σάουνα στην υπέρατση θα πρέπει να επιβεβαιωθούν από μία μελλοντική πιο λεπτομερή μελέτη.
Τα οφέλη που προσφέρει η σάουνα έχουν αποδοθεί σε διάφορους παράγοντες, μεταξύ των οποίων ο περιορισμός της αρτηριακής πίεσης, η βελτίωση της ενδοθηλιακής λειτουργίας, η μείωση του οξειδωτικού στρες και της φλεγμονής, η θετική ρύθμιση του αυτονόμου νευρικού συστήματος, η θετική αλλαγή στα επίπεδα των κυκλοφορούντων αγγειακών παραγόντων κινδύνου όπως τα νατριουρητικά πεπτίδια και τα λιπίδια, ορμονικές αλλαγές, η βελτίωση της αρτηριακής ακαμψίας, καθώς και η βελτίωση της καρδιαγγειακής λειτουργίας.
Τα συνεχώς αυξανόμενα δεδομένα που δείχουν τις θετικές επιδράσεις της σάουνας, σε συνδυασμό με το ρόλο της φυσικής άσκησης, συνιστούν ότι ο συνδυασμός των δύο μπορεί να προσφέρει αθροιστικά οφέλη για την υγεία. «Δείξαμε ότι ένας συνδυασμός φυσικής άκσησης και σάουνας προσφέρει μεγαλύτερη προστασία αναφορικά με τη θνησιμότητα από όλα τα αίτια», είπαν οι ερευνητές.
Ωστόσο, οι ερευνητές τονίζουν ότι χρειάζονται περισσότερα δεδομένα προκειμένου να καθοριστεί σύνδεση μεταξύ των επιδράσεων της σάουνας και των αλλαγών σε υποκλινικά φαινόμενα, όπως οι αλλαγές στα τοιχώματα των αρτηριών.
Ασφάλεια
Εκτός από τα οφέλη που προσφέρει στην υγεία, η σάουνα θεωρείται επίσης ιδιαίτερα ασφαλής, σύμφωνα με τους ερευνητές. Στο παρελθόν, η χρήση της σάουνας έχει σχετιστεί με ορισμένα περιστατικά αιφνιδίου θανάτου, ωστόσο, τα ατυχήματα αυτά σχεδόν στο σύνολό τους συνδέονται με κατανάλωση αλκοόλ.
Οι ερευνητές τονίζουν, πάντως, ότι η χρήση της σάουνας δεν είναι στείρα κινδύνων. Η ταχεία αλλαγή της θερμοκρασίας από τη ζέστη της σάουνας σε ένα ψυχρότερο περιβάλλον μπορεί να οδηγήσει σε αιφνίδιες αιμοδυναμικές αλλαγές ή αρρυθμίες, γεγονός που τις καθιστά επικίνδυνες για άτομα με πρόσφατο ιστορικό εμφράγματος του μυοκαρδίου. Επομένως, η σάουνα αντενδείκνυται για άτομα με παθήσεις όπως η ανεξέλεγκτη υπέρταση, η ισχαιμική μυοκαρδιοπάθεια και η σοβαρή αορτική στένωση. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η σάουνα είναι ασφαλής για τους ασθενείς με ελεγχόμενες καρδιακές παθήσεις.
Άλλες πιθανές αντενδείξεις περιλαμβάνουν λοιμώδεις ή φλεγμονώδεις παθήσεις, πυρετό και ορισμένες δερματικές παθήσεις, όπως εκδορές ή κνίδωση.
Οι ερευνητές καταλήγουν λέγοντας ότι «χρειάζονται σίγουρα περισσότερες έρευνες προκειμένου να επιβεβαιωθούν οι επιδράσεις από τη σάουνα στις παραπάνω παθήσεις, καθώς και για να διαπιστωθεί ο βαθμός που η σάουνα μπορεί να προσφέρει μακροπρόθεσμα οφέλη στην καρδιαγγειακή υγεία».
Επιπλέον, πρέπει να διερευνηθεί αν αντίστοιχα οφέλη μπορούν να προσφέρει και η σάουνα που λειτουργεί σε χαμηλότερη θερμοκρασία ή άλλες μορφές παθητικής θεραπείας θερμότητας, όπως η έκθεση σε υπέρυθρη θερμότητα, το τζακούζι ή η ιαπωνική μορφή σάουνας που είναι γνωστή ως θεραπεία Waon.
Προς το παρόν, με βάση τα μέχρι τώρα δεδομένα, φαίνεται ότι η σάουνα μπορεί να προσφέρει οφέλη και να έχει θεραπευτικές δράσεις στο γενικότερο πληθυσμό και ιδιαίτερα στα άτομα που δεν μπορούν να ασκηθούν.
Βιβλιογραφία: Medscape