Μία νέα, μεγάλης διάρκειας έρευνα διαπίστωσε ότι η παχυσαρκία σε μέση ηλικία αυξάνει τον κίνδυνο άνοιας στις γυναίκες, χωρίς ωστόσο να παρατηρείται αντίστοιχη σύνδεση για την κατανάλωση θερμίδων ή τη φυσική αδράνεια.
Επικεφαλής της έρευνας ήταν η Sarah Floud, PhD, από το Nuffield Department of Population Health του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Όπως εξήγησαν οι επιστήμονες στη μελέτη τους, ορισμένες προηγούμενες μελέτες είχαν διαπιστώσει σύνδεση ανάμεσα στο χαμηλό δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) και την πιθανότητα εμφάνισης άνοιας μέσα στα επόμενα 5-10 χρόνια.
Άλλες έρευνες με διάρκεια πάνω από 10 χρόνια είχαν επίσης συνδέσει την κακή διατροφή και τη μειωμένη άσκηση με αυξημένο κίνδυνο άνοιας.
Ωστόσο, οι παραπάνω έρευνες δεν προσφέρουν αρκετές πληροφορίες σχετικά με την κατεύθυνση της σχέσης αιτίας-αποτελέσματος, γεγονός που σημαίνει ότι τα παραπάνω μπορεί να μην αποτελούν αίτια, αλλά συνέπειες της άνοιας. Σύμφωνα με τους επιστήμονες της παρούσας μελέτης, αυτό είναι δυνατό, καθώς είναι γνωστό ότι η άνοια επηρεάζει τις γνωστικές λειτουργίες σχεδόν μία δεκαετία πριν τεθεί η διάγνωση της νόσου.
Κατά τη διάρκεια του προκλινικού αυτού σταδίου, η νόσος μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά να προκαλέσει έκπτωση της γνωστικότητας και της άσκησης, περιορίζοντας παράλληλα την κατανάλωση τροφίμων, γεγονός που οδηγεί σε απώλεια βάρους.
Επιπλέον, όπως εξήγησαν οι ερευνητές, ορισμένες μετα-αναλύσεις έδειξαν ότι αν και βραχυπρόθεσμα υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στο χαμηλό ΔΜΣ και την άνοια, μακροπρόθεσμα υπάρχει θετική σύνδεση ανάμεσα στην παχυσαρκία και την άνοια.
Φαίνεται, έτσι, ότι πρέπει να γίνουν έρευνες παρατήρησης με μεγάλη διάρκεια για να εξεταστεί πως συνδέεται ο ΔΜΣ με τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας. Μία έρευνα τέτοιου είδους ήταν και αυτή που έκαναν η Floud και η ομάδα της.
Τα αποτελέσματα της μελέτης τους δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Neurology.
Διατροφή, Φυσική Άσκηση, ΔΜΣ και Άνοια
Οι επιστήμονες εξέτασαν συνολικά 1.136.846 γυναίκες από το Ηνωμένο Βασίλειο. Το μέσο όρο ηλικίας των εθελοντών ήταν τα 56 χρόνια και καμία από αυτές δεν είχε άνοια στην αρχή της έρευνας, δηλαδή ανάμεσα στα έτη 1996 και 2001.
Οι εθελοντές έδωσαν πληροφορίες σχετικά με το ύψος, το βάρος, την πρόσληψη θερμίδων και τη φυσική άσκηση και οι επιστήμονες παρακολούθησαν την πορεία τους μέχρι το 2017.
Για τη μελέτη τους, θεώρησαν το ΔΜΣ 20-24.9 ως επιθυμητό, το 25-29.9 ως υπερβαρία και το 30+ ως παχυσαρκία. Χώρισαν επίσης τις γυναίκες σε δύο ομάδες ανάλογα με τα επίπεδα της άσκησης.
Χρησιμοποιώντας μοντέλα ανάλυσης Cox, οι επιστήμονες εξέτασαν τη σύνδεση ανάμεσα στο ΔΜΣ και την άνοια κατά τη διάρκεια παρακολούθησης, κάνοντας παράλληλα προσαρμογή για μία σειρά παράγοντες, όπως η ηλικία, το ύψος, το επίπεδο εκπαίδευσης, το ιστορικό καπνίσματος, η κατανάλωση αλκοόλ, η χρήση ορμονών και ο τόπος κατοικίας.
Η Παχυσαρκία στη Μέση Ηλικία Συνδέεται με 21% Αυξημένο Κίνδυνο
Κατά τη διάρκεια της έρευνας, το 89% των εθελοντών δεν παρουσίασε άνοια. 15 χρόνια μετά την αρχή της έρευνας, 18.695 γυναίκες είχαν διαγνωστεί με άνοια.
Οι γυναίκες που ήταν παχύσαρκες στην αρχή της έρευνες είχαν 21% αυξημένο κίνδυνα παρουσιάσουν άνοια σε σχέση με αυτές που είχαν φυσιολογικό ΔΜΣ.
Ειδικότερα, το 2.2% των παχυσάρκων γυναικών παρουσίασε τελικά παχυσαρκία, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τις γυναίκες με φυσιολογικό ΔΜΣ ήταν 1.7%.
Αν και τα ευρήματα έδειξαν ότι η χαμηλή πρόσληψη θερμίδων και η μειωμένη άσκηση συνδέονται επίσης με αυξημένο κίνδυνο άνοιας κατά την 1η δεκαετία της έρευνας, η ισχύς της σύνδεσης αυτή μειώθηκε σταδιακά μετά τη διάρκεια αυτή. Ως αποτέλεσμα, ούτε τα επίπεδα της άσκησης ούτε η πρόσληψη θερμίδων συνδέθηκε με αυξημένο κίνδυνο άνοιας.
«Ορισμένες προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι η κακή διατροφή και η μειωμένη άσκηση μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο άνοιας», δήλωσε η Floud σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας.
«Ωστόσο, η έρευνά μας δείχνει ότι οι παράγοντες αυτοί δεν συνδέονται με τον μακροπρόθεσμο κίνδυνο άνοιας. Η βραχυπρόθεσμη σύνδεση ανάμεσα στην άνοια, τη μειωμένη άσκηση και τη χαμηλή πρόσληψη θερμίδων αποτελούν πρώιμες εκδηλώσεις της νόσου, πριν αρχίσουν να εμφανίζονται συμπτώματα», συμπλήρωσε.
«Ανιθέτως, η παχυσαρκία στη μέση ηλικία συνδέθηκε με αυξημένο κίνδυνο άνοιας 15 ή περισσότερα χρόνια αργότερα. Η παχυσαρκία αποτελεί αποδεδειγμένο παράγοντα κινδύνου για την εγκεφαλοαγγειακή νόσο, η οποία αυξάνει τον κίνδυνο άνοιας στη μετέπειτα ζωή», κατέληξε η επιστήμονας.
Ένας από τους περιορισμούς της έρευνας ήταν ότι εξέτασε μόνο γυναίκες, επομένως δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν οι παρατηρήσεις της αφορούν και τους άνδρες.