Η Εργασία κατά τη Νύχτα Μπορεί να Επηρεάσει το Μεταβολισμό

Κατά τη διάρκεια του καθημερινού 24ωρου κιρκαδικού κύκλου ξυπνάμε, πεινάμε και κοιμόμαστε. Όλες οι παραπάνω διεργασίες ελέγχονται από τα διάφορα βιολογικά ρολόγια του οργανισμού, τα οποία συγχρονίζονται από ένα κεντρικό βηματοδότη που βρίσκεται στον εγκέφαλο. Οι κύκλοι του φωτός και της νύχτας έχουν ιδιαίτερη σημασία για τη λειτουργία του παραπάνω. Άλλοι κύκλοι, όπως για παράδειγμα το φαγητό και η νηστεία ή ο ύπνος και η αφύπνιση έχουν σημασία για τα περιφερικά «ρολόγια» που βρίσκονται στο ήπαρ, το έντερο αλλά και σε άλλους ιστούς.

Όταν μένετε ξύπνιοι τη νύχτα ή το πρόγραμμά σας δεν συμβαδίζει με τον φυσικό ηλιακό κύκλο, μπορεί να επηρεαστεί η υγεία σας. Η μακροχρόνια διαταραχή του κιρκαδικού ρυθμού έχει συνδεθεί με παχυσαρκία, διαβήτη και άλλα προβλήματα υγείας που σχετίζονται με το μεταβολισμό.

Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι ορισμένοι μεταβολίτες (παράγωγα δηλαδή του μεταβολισμού) στο αίμα  μπορούν να παρουσιάζουν ημερήσιους ρυθμούς. Μία διεθνής ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον Δρ. Χανς Βαν Ντόνγκεν και τον Δρ. Σόμπαν Γκανταμέντι στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον διερεύνησε αν οι διαταραχές στους ρυθμούς αυτούς επηρεάζονται από τον κεντρικό βηματοδότη στον εγκέφαλο ή είναι αποτέλεσμα αλλαγών στις δραστηριότητες, όπως για παράδειγμα η νυχτερινή βάρδια.

Δέκα άνδρες και τέσσερις γυναίκες, ηλικίας 22-34 ετών, παρέμειναν στο ερευνητικό κέντρο για μία εβδομάδα. Οι μισοί κοιμήθηκαν αντίστοιχα με ένα πρόγραμμα νυχτερινής βάρδιας για 3 ημέρες ενώ οι υπόλοιποι με ένα πρόγραμμα πρωινής βάρδιας. Το πρόγραμμα ύπνου που λαμβάνει χώρα όταν κάποιος δουλεύει σε μία νυχτερινή βάρδια προκαλεί ασυμφωνία μεταξύ του κεντερικού βηματοδότη και των συμπεριφορικών ρυθμών. Μετά από τις 3 ημέρες οι εθελοντές παρέμειναν ξύπνιοι για μία ημέρα με σταθερά επίπεδα θερμοκρασίας και φωτός. Έλαβαν τα ίδια γεύματα κάθε ώρα και έδωσαν δείγματα αίματος κάθε 3 ώρες.

Η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε μικρές μόνο διαφορές στις δύο ομάδες εθελοντών αναφορικά με τα επίπεδα μελατονίνης και κορτιζόλης, οι οποίες χαρακτηρίζουν τη δραστηριότητα του βιολογικού ρολογιού στον εγκέφαλο. Το εύρημα αυτό δείχνει ότι η λειτουργία του τελευταίου δεν επηρεάζεται από τη νυχτερινή βάρδια.

Η ομάδα ανέλυσε τα επίπεδα 132 μεταβολιτών κατά τη διάρκεια των 24 ωρών της 4ης ημέρας της έρευνας. Οι μισοί περίπου μεταβολίτες (65) παρουσίαζαν σημαντικό ημερήσιο ρυθμό. Από αυτούς, οι 27 είχαν σημαντικό 24ωρο ρυθμό και στα δύο προγράμματα ύπνου. Μόλις 3 από τους μεταβολίτες αυτούς (η ταυρίνη, η σεροτονίνη και η σαρκοζίνη) διατήρησαν την ίδια διακύμανση αντίστοιχα με τη μελατονίνη και την κορτιζόλη. Οι υπόλοιποι 24 παρουσίασαν χρονική μετατόπιση 12 ωρών στο ρυθμό τους κατά τη νυχτερινή βάρδια.

Οι ερευνητές σημείωσαν ότι οι μεταβολίτες και οι οδοί που επηρεάζονται από τη νυχτερινή βάρδια, σχετίζονται με το ήπαρ, το πάγκρεας και τον πεπτικό σωλήνα. Τα ευρήματα αυτά δείχνουν ότι η νυχτερινή βάρδια και το πρόγραμμα ύπνου που σχετίζεται με αυτή μπορεί να διαταράξει ορισμένους μεταβολικούς ρυθμούς αλλά και τα περιφερικά βιολογικά ρολόγια του γαστρεντερικού συστήματος, χωρίς να επηρεάσει το βιολογικό ρολόι του εγκεφάλου.

«Μέχρι σήμερα δεν γνωρίζαμε ότι τα βιολογικά ρολόγια στα όργανα του γαστρεντερικού συστήματος επηρεάζονται τόσο γρήγορα από την αλλαγή της βάρδιας, παρά το γεγονός ότι το βιολογικό ρολόι του εγκεφάλου δεν μεταβάλλεται», είπε ο Βαν Ντόνγκεν. «Ως αποτέλεσμα, ορισμένα βιολογικά σήματα στον οργανισμό των ατόμων αυτών αντιλαμβάνονται ημέρα, ενώ άλλα νύχτα, γεγονός που προκαλεί διαταραχές στο μεταβολισμό».

Σίγουρα χρειάζεται να γίνουν περισσότερες έρευνες για να κατανοήσουμε καλύτερα το ρόλο των μεταβολικών οδών στην παχυσαρκία, το διαβήτη αλλά τις άλλες παθήσεις που εμφανίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα στους εργαζόμενους που δουλεύουν νυχτερινή βάρδια.

Βιβλιογραφία: NIH

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα