Σήμερα, ο αριθμός των ασθενών που παίρνουν αντικαταθλιπτικά φάρμακα για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης είναι υψηλότερος από ποτέ. Μία νέα έρευνα προειδοποιεί επίσης για τους κινδύνους της μακροχρόνιας χρήσης αντικαταθλιπτικών η οποία μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα αντίστοιχα με αυτά του συνδρόμου στέρησης.
Εξετάζοντας δεδομένα από 6 δεκαετίες ερευνών, 3 επιστήμονες από το Σικάγο διαπίστωσαν ότι, όταν ένας ασθενής σταματά απότομα τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα, μπορεί να παρουσιάσει συμπτώματα όπως κεφαλαλγία, αϋπνία, ευερεθιστότητα, διάρροια, άγχος, αίσθημα κόπωσης και συμπτώματα που ομοιάζουν γρίπη.
Η νόσος αυτή, γνωστή ως «σύνδρομο διακοπής των αντικαταθλιπτικών» δεν ταυτίζεται με τον εθισμό στις ναρκωτικές ουσίες, καθώς η κατανάλωση των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων γίνεται με συνταγή γιατρού.
«Ωστόσο», όπως τόνισαν οι επιστήμονες της έρευνας στο The Journal of the American Osteopathic Association, «η χρόνια θεραπεία με αντικαταθλιπτικά φάρμακα δεν διακόπτεται εύκολα καθώς δημιουργεί σωματική εξάρτηση».
Αρκετοί γιατροί χορηγούν αντικαταθλιπτικά χωρίς να είναι απαραίτητο και δεν συβουλεύουν τους ασθενείς σχετικά με τη διακοπή της θεραπείας με αυτά, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε εξάρτηση, όπως τόνισαν οι επιστήμονες.
«Αρκετοί ασθενείς νιώθουν ασφαλείς όταν γνωρίζουν ότι η κατάθλιψη ή το άγχος τους είναι ρυθμισμένο από τα φάρμακα που παίρνουν. Ωστόσο, τα φάρμακα αυτά προκαλούν αλλαγές στον εγκέφαλο και δεν αποτελούν μόνιμη λύση για την κατάθλιψη και το άγχος», είπε η Mireille Rizkalla, PhD, επικεφαλής της έρευνας.
Όλο και Περισσότεροι Ασθενείς Παίρνουν Αντικαταθλιπτικά για Μεγάλη Διάρκεια
Σύμφωνα με δεδομένα από το 2017, το 12.7% του πληθυσμού ηλικίας άνω των 13 στο Δυτικό κόσμο παίρνουν αντικαταθλιπτικά κάθε μήνα. Το 1999, το αντίστοιχο ποσοστό ήταν μόλις 7.7%.
Επιπλέον, το 1/4 των ασθενών λαμβάνουν αντικαταθλιπτικά, παίρνουν τα φάρμακα αυτά για περισσότερο από 10 χρόνια.
Όπως τόνισαν οι επιστήμονες, η χρόνια χρήση των παραπάνω φαρμάκων αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης του συνδρόμου διακοπής των αντικαταθλιπτικών.
Ο οργανισμός τους έχει συνηθίσει σε τέτοιο βαθμό τα φάρμακα, που είναι ακόμα πιο δύσκολο για τους ασθενείς να διακόψουν τα φάρμακα καθώς φοβούνται τις ανεπιθύμητες ενέργειες της διακοπής.
Οι Γιατροί Παίζουν Σημαντικό Ρόλο Στην Ενημέρωση των Ασθενών Σχετικά με τη Διακοπή των Αντικαταθλιπτικών
Οι επιστήμονες της έρευνα δήλωσαν ότι ένας λόγος που οι ασθενείς αναπτύσσουν εξάρτηση από τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα είναι ότι οι γιατροί δεν ενημερώνουν τους ασθενείς ότι κάποια στιγμή θα πρέπει να σταματήσουν τα φάρμακα, καθώς και με ποιο τρόπο θα γίνει αυτό.
«Πιστεύω ότι υπάρχει σημαντικό πρόβλημα σήμερα αναφορικά με τη διαχείριση των ασθενών από τους γιατρούς, κατά τη συνταγογράφηση ενός αντικαταθλιπτικού», είπε η Rizkalla, η οποία εργάζεται στο Midwestern University. «Οι περισσότεροι γιατροί συνταγογραφούν SSRI στους ασθενείς και στη συνέχεια ξεχνούν να τους πουν πότε πρέπει να τα διακόψουν». Τα SSRI ή ελκεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης της σεροτονίνης είναι μία τάξη αντικαταθλιπτικών φαρμάκων που ενισχύουν την παραγωγή της σεροτονίνης στον εγκέφαλο.
Σύμφωνα με τη Rizkalla, οι γιατροί που συνταγογραφούν τα φάρμακα αυτά πρέπει να δίνουν επίσης στους ασθενείς ένα πλάνο για την διακοπή των φαρμάκων αυτών καθώς και οδηγίες σχετικά με τη βελτίωση της ψυχικής υγείας με άλλες μεθόδους, όπως για παράδειγμα μέσω άσκησης, ψυχοθεραπείας και διαλογισμού.
Στη μελέτη τους, οι επιστήμονες προσφέρουν οδηγίες σχετικά με τον τρόπο που οι ασθενείς, με τη βοήθεια των γιατρών τους, μπορούν να περιορίσουν σταδιακά τη χρήση των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων έτσι ώστε να αποφευχθούν οι ανεπιθύμητες ενέργειες από το σύνδρομο διακοπής.
Όπως τόνισαν, οι ασθενείς που παίρνουν τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά πρέπει να μειώνουν σταδιακά τη δόση τους σε ένα διάστημα 3 μηνών, ενώ οι ασθενείς που παίρνουν παροξετίνη (ένα SSRI) πρέπει να παίρνουν 10mg λιγότερα κάθε 5-7 ημέρες.
Με τις παραπάνω προσεγγίσεις, οι επιστήμονες ελπίζουν ότι θα μειωθεί ο αριθμός των ασθενών που λαμβάνουν τα φάρμακα αυτά μακροχρόνια και θα αποφευχθούν τα δυσάρεστα συμπτώματα του συνδρόμου διακοπής των αντικαταθλιπτικών.
Φωτογραφία: Anna Shvets