Γιατί η Επούλωση των Πληγών Γίνεται Δυσκολότερη με την Ηλικία;

Όταν τραυματίζαμε το γόνατό μας στην παιδική ηλικία, για την επούλωση της πληγής ήταν αρκετός ένας επίδεσμος και η μητρική φροντίδα. Στις μεγαλύτερες ηλικίες, ωστόσο, οι τραυματισμοί μπορεί να χρειάζονται περισσότερο χρόνο μέχρι να επουλωθούν πλήρως, ακόμα και αρκετούς μήνες. Αυτό συμβαίνει γιατί η ικανότητα του οργανισμού να επιδιορθώνει το δέρμα φθίνει με την ηλικία καθώς δεν υπάρχουν πλέον τόσο πολλοί αυξητικοί παράγοντες και βλαστοκύτταρα σε αυτό. Οι χρόνιες παθήσεις, ιδιαίτερα οι αγγειακές νόσοι, και ο υποσιτισμός μπορεί να επιβραδύνουν επίσης τη διαδικασία τις επούλωσης.

Πληγές που δεν επουλώνονται

Αρκετές πληγές που δεν επουλώνονται γρήγορα μπορεί να είναι αποτέλεσμα ακτινοβολίας (για τη θεραπεία του καρκίνου) ή τραυματισμών λόγω πτώσεων. Οι συχνότεροι λόγοι για την αργή επούλωση μίας πληγής αναφέρονται παρακάτω:

Διαβήτης

Οι διαβητικοί ασθενείς παρουσιάζουν συχνά προσβλήματα όρασης καθώς και μούδιασμα ή άλγος στα χαμηλότερα μέρη των κάτω άκρων. Το γεγονός αυτό καθιστά συχνά δύσκολο γι’αυτούς να αντιληφθούν ένα τραύμα ή μία αμυχή. Οι διαβητικοί ασθενείς έχουν επίσης περιορισμένη αιματική ροή, ιδιαίτερα στα πόδια. Επιπλέον, τα κύτταρα που εκκινούν τη φλεγμονή, τα οποία είναι συνήθως τα πρώτα που συρρέουν στην περιοχή του τραύματος, δεν λειτουργούν επαρκώς. Αρκετά συχνά ένας μικρός τραυματισμός μπορεί να εξελιχθεί σε μεγάλο τραύμα, καθώς επουλώνεται αργά και είναι πιο ευάλωτος σε λοιμώξεις.

Πληγές κατάκλισης

Οι πληγές αυτές είναι ιδιαίτερα σοβαρές και συχνά μπορούν να επεκταθούν σημαντικά σε μέγεθος ή βάθος. Οι πληγές κατάκλισης εμφανίζονται όταν υπάρχει πίεση σε περιοχές όπου τα οστά προβάλλουν, για παράδειγμα στις φτέρνες, στο ισχίο, στην κεφαλή ή στη μέση. Η πίεση αυτή διακόπτει την αιματική ροή στους μαλακούς ιστούς που επικαλύπτουν τα οστά. Σε περίπτωση που αυτό γίνεται για μεγάλη διάρκεια (πάνω από 4 ώρες), ο ιστός μπορεί να υποστεί μη αναστρέψιμες βλάβες και να καταστραφεί. Όσο πιο βαθιά είναι μία τέτοια πληγή, τόσο πιο σοβαρή είναι. Αν δε η πληγή φτάσει μέχρι το οστό, τότε συνήθως αντιμετωπίζεται μόνο με χειρουργική επέμβαση.

Φλεβική ανεπάρκεια

Σε ορισμένους ηλικιωμένους, η ικανότητα των φλεβών να επαναφέρουν το αίμα στην καρδιά φθίνει σημαντικά. Αυτό προκαλεί σοβαρό οίδημα στα πόδια και εμφάνιση δερματικών ελκών. Όταν ο ηλικιωμένος σηκώνεται, η πίεση στις φλέβες των κάτω άκρων ανεβαίνει. Αν οι βαλβίδες δεν λειτουργούν σωστά, το αίμα προκαλεί διάρρηξη των αγγείων και εξέρχεται στους γύρω ιστούς και το δέρμα. Συχνά, αυτό μπορεί να προκαλέσει διακοπή της συνέχειας του δέρματος και σχηματισμό πληγής.

Οι τελευταίες εξελίξεις στην επούλωση των πληγών

Την τελευταία δεκαετία έχουν αναπτυχθεί αρκετές νέες θεραπείες για την επούλωση των τραυμάτων. Για παράδειγμα, υπάρχουν θεραπείες που χρησιμοποιούν βλαστοκύτταρα (κύτταρα που ωριμάζουν σε άλλα είδη κυττάρων), πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια (συγκεντρώσεις αιμοπεταλίων από το αίμα του ασθενούς που περιέχουν αυξητικούς παράγοντες), υλικό από ανθρώπινο πλακούντα ή ακόμα και αποκυτταρωμένο δέρμα (δέρμα από πτώματα από το οποίο έχουν αφαιρεθεί τα κύτταρα και χρησιμεύει ως βάση για τον πολλαπλασιασμό των υγιών κυττάρων).

Οι παραπάνω τεχνικές, ωστόσο, δεν χρησιμοποιούνται ευρέως σήμερα, καθώς οι περισσότερες από αυτές είναι ακριβές και ακόμα δεν γνωρίζουμε τον τρόπο λειτουργίας τους. Μία άλλη θεραπεία που έχει επίσης δοκιμαστεί είναι η εισαγωγή σε θάλαμο υπερβαρικού οξυγόνου, η οποία προσφέρει οξυγόνο υψηλής πίεσης στον ασθενή. Η πρακτική αυτή χρησιμοποιείται ευρέως, ωστόσο τα δεδομένα ερευνών δεν έχουν επιβεβαιώσει την αποτελεσματικότητά της.

Αντιμετώπιση μίας πληγής που επιμένει

Η αντιμετώπιση μίας πληγής που δεν επουλώνεται απαιτεί συνήθως ένα συνδυασμό διαφορετικών προσεγγίσεων.

Το πρώτο βήμα είναι η αφαίρεση του νεκρού ιστού, η οποία γίνετια συνήθως χειρουργικά. Ο ιστός αυτός είναι συνήθως μολυσμένος με βακτήρια και αποτελεί φραγμό του κυτταρικού πολλαπλασιασμού, επομένως πρέπει να απομακρυνθεί άμεσα. Εφόσον τμήματα ιστών συνεχίζουν να αποπίπτουν, πρέπει να γίνεται τακτικός καθαρισμός.

Η θεραπεία της πληγής περιλαμβάνει επίσης ειδικούς τύπους επικαλύψεων, οι οποίες βασίζονται στις ατομικές ανάγκες του κάθε ασθενούς. Ο σκοπός είναι να δημιουργηθεί ένα υγρό και υγιές περιβάλλον το οποίο θα ενισχύει την επούλωση. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί να τοποθετηθεί δερματικό μόσχευμα.

Μία άλλη προσέγγιση είναι η εφαρμογή αρνητικής πίεσης στο τραύμα. Η μέθοδος αυτή αφαιρεί τα υγρά και ενισχύει τον πολλαπλασιασμό των υγιών κυττάρων. Ενισχύει επίσης την ανάπτυξη των αγγείων στο νέο ιστό. Η συγκεκριμένη μέθοδος εφαρμόζεται συνήθως σε μετρίου ή μεγάλου μεγέθους πληγές μετά από τον χειρουργικό καθαρισμό τους.

Το μοναδικό φάρμακο που έχει εγκριθεί για την επούλωση των τραυμάτων λέγεται becaplermin, ωστόσο η χρήση του συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου. Αρκετά άλλα φάρμακα βρίσκονται αυτή τη στιγμή στο στάδιο των κλινικών δοκιμών.

Άλλα σημαντικά βήματα

Ένα σημαντικό μέρος της θεραπείας μπορεί να γίνει από τον ίδιο τον ασθενή στο σπίτι του. Οι ενέργεις αυτές περιλαμβάνουν:

Απομάκρυνση της πίεσης

Το βήμα αυτό είναι απαραίτητο για να επανέλθει η αιματική ροή στην περιοχή της πληγής. Ο τρόπος που επιτυγχάνεται το παραπάνω εξαρτάται από τον τόπο που βρίσκεται η πληγή. Αν η πληγή βρίσκεται στη μέση, για παράδειγμα πρέπει να σηκωθείτε όρθιοι, να περπατήσετε ή να ξαπλώσετε στο πλάι. Αν η πληγή βρίσκεται στο πόδι πρέπει να χρησιμοποιήσετε ένα ειδικό παπούτσι που κατανέμει το βάρος καλύτερα.

Φυσική άσκηση

Όταν κάποιος περπατάει, απομακρύνει την πίεση από την πληγή και ενισχύει τους μηχανισμούς επούλωσης.

Συμπληρώματα

Η βιταμίνη C και ο ψευδάργυρος είναι απαραίτητα για τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων. Ένα συμπλήρωμα πολυβιταμινών αρκεί για τους περισσότερους ανθρώπους. Αν η πληγή σας δεν επουλώνεται επαρκώς, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας για να ελέγξει αν χρειάζεστε επιπλέον συμπληρώματα.

Υγιεινή διατροφή

Οι θρεπτικές ουσίες είναι πιο δραστικές όταν προέρχονται από τη διατροφή. Οι πρωτεΐνες έχουν σημαντικό ρόλο στην επούλωση των πληγών καθώς προσφέρουν τα απαραίτητα αμινοξέα για την επιδιόρθωση του δέρματος. Κατά μέσο όρο, οι γυναίκες χρειάζονται 46γρ πρωτεϊνών την ημέρα, ενώ οι άνδρες 56γρ, ωστόσο αν έχετε κάποια πληγή μπορεί να χρειάζεστε περισσότερα. Η υγιεινή διατροφή περιλαμβάνει επίσης αρκετά λαχανικά, φρούτα, τρόφιμα ολικής αλέσεως και γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλή περιεκτικότητα σε λίπη.

Πρόληψη

Η φυσική άσκηση, η υγιεινή διατροφή και η αλλαγή της θέσης όχι μόνο βοηθούν στην επούλωση των πληγών, αλλά μπορούν επίσης να προλάβουν το σχηματισμό τους.

Η ρύθμιση του διαβήτη και η θεραπεία της φλεβικής ανεπάρκειας μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην πρόληψη των πληγών που σχετίζονται με τις παραπάνω παθήσεις.

Ελέγχετε πάντοτε το δέρμα σας για τραυματισμούς, κοψίματα ή πρώιμα σημεία πληγών κατάκλισης (δέρμα που δεν γίνεται λευκό με την πίεση αλλά παραμένει κόκκινο και σκληρό). Προσπαθήστε επίσης να ενυδατώνετε το δέρμα σας τακτικά, η τριβή του ξηρού δέρματος μπορεί να προκαλέσει πληγές κατάκλισης. Η προστασία από τις πληγές χρειάζεται προσπάθεια, ωστόσο αξίζει τον κόπο γιατί αρκετές από αυτές είαι δύσκολο να αντιμετωπιστούν αν σχηματιστούν.

Βιβλιογραφία: Harvard Health

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα