Έκπτωση της Όσφρησης: Ένα Σημαντικό Σύμπτωμα

Η όσφρηση αποτελεί μία από τις 5 αισθήσεις, ωστόσο αρκετοί πιστεύουν ότι αποτελεί τη λιγότερο σημαντική από αυτές. Η όραση, η ακοή, η αφή και η γεύση θεωρούνται σημαντικότερες σε σχέση με την όσφρηση από τους περισσότερους ανθρώπους, άποψη που ωστόσο δεν ασπάζονται όσοι έχουν χάσει εντελώς την αίσθηση της όσφρησης.

Η αλήθεια είναι ότι η απώλεια της όσφρησης συχνά συνεπάγεται μεγάλο κόστος για την υγεία, καθώς επηρεάζει μία σειρά παραγόντων που επηρεάζουν τόσο την ποιότητα ζωής όσο και την ασφάλεια. Σε αυτούς περιλαμβάνονται:

  • Η ενίσχυση της όρεξης
  • Η βελτίωση της γεύσης
  • Η προειδοποίηση σχετικά με τα τρόφιμα που δεν πρέπει να τρώμε (π.χ. αυτά που έχουν χαλάσει)
  • Η προειδοποίηση για διαφόρους κινδύνους (όπως για παράδειγμα ο καπνός της φωτιάς)

Η απώλεια της όσφρησης συχνά αποτελεί ένδειξη νόσησης. Για παράδειγμα, οι ιγμορίτιδες, οι όγκοι των ιγμορείων καθώς και διάφορες νευρολογικές παθήσεις, όπως η πολλαπλή σκλήρυνση, έχουν σχετιστεί στο παρελθόν με έκπτωση της όσφρησης. Το κάπνισμα προκαλεί αυξημένη παραγωγή βλέννης, μειωμένη απομάκρυνση της βλέννης από τις αεροφόρες οδούς και βλάβες στα κύτταρα της ρινός που συνδέονται με την όσφρηση. Ως αποτέλεσμα, αρκετοί καπνιστές αναφέρουν μειωμένη όσφρηση, σύμπτωμα το οποίο βελτιώνεται μετά τη διακοπή του καπνίσματος. Ορισμένα φάρμακα (όπως η ατορβαστατίνη, το αντιϋπερτασικό αμλοδιπίνη και  το αντιβιοτικό ερυθρομυκίνη) μπορεί επίσης να επηρεάσουν την όσφρηση.

Σχεδόν το 12% των ανθρώπων ηλικίας άνω των 40 ετών αναφέρουν προβλήματα με την όσφρηση, με τη συχνότητα να αυξάνεται στις μεγαλύτερες ηλικίες. Μέχρι την ηλικία των 60 ετών το 25% έχει παρουσιάσει έκπτωση στο αίσθημα της όσφρησης.

Η Απώλεια της Όσφρησης Αποτελεί Προγνωστικό Παράγοντα Διαφόρων Νόσων

Εδώ και αρκετά χρόνια γνωρίζουμε ότι οι ασθενείς με μειωμένη όσφρηση έχουν υψηλότερα ποσοστά θανάτου, νόσου του Parkinson και νόσου Alzheimer. Αν και ο λόγος για την παραπάνω σύνδεση δεν είναι σαφής, μία θεωρία υποστηρίζει ότι η απώλεια της όσφρησης μπορεί να αποτελεί πρώιμο δείκτη για την παρουσία των παραπάνω νόσων. Μπορεί επίσης άλλες παθήσεις που επηρεάζουν την όσφρηση να αυξάνουν τον κίνδυνο των παραπάνω νόσων. Η έκπτωση της όσφρησης μπορεί ακόμη να αποδίδεται σε φάρμακα που λαμβάνονται για τη θεραπεία των προαναφερθέντων παθήσεων.

Νέα Έρευνα Εξετάζει τη Σύνδεση Ανάμεσα στην Υγεία και την Όσφρηση

Μία νέα έρευνα προσπάθησε να διερευνήσει περαιτέρω τη σύνδεση ανάμεσα στην απώλεια της όσφρησης και τον κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων παθήσεων. Οι επιστήμονες εξέτασαν την όσφρηση σχεδόν 2300 ηλικιωμένων και παρακολούθησαν την υγεία και τις γνωστικές τους λειτουργίες για περισσότερο από 13 χρόνια. Αυτοί που είχαν την χειρότερη όσφρηση στην αρχή της έρευνας:

  • Ήταν καπνιστές, έπιναν περισσότερο αλκοόλ, είχαν μεγαλύτερη ηλικία και ήταν άνδρες
  • Είχαν αυξημένο κίνδυνο να πάσχουν από άνοια, νόσο του Parkinson ή νεφρική νόσο στην αρχή της έρευνας
  • Είχαν 46% αυξημένο κίνδυνο θανάτου τα επόμενα 10 χρόνια
  • Είχαν υψηλότερο κίνδυνο θανάτου από άνοια, νόσο του Parkinson και καρδιαγγειακή νόσο τα επόμενα χρόνια

Μία παρατήρηση που είχε ενδιαφέρον ήταν ότι η όσφρηση αποτελούσε ισχυρότερο προγνωστικό παράγοντα σε αυτούς που ήταν πιο υγιείς στην αρχή της έρευνας. Τα υψηλότερα ποσοστά νευρολογικών νόσων μπορούσαν να εξηγήσουν ένα μικρό μόνο μέρος των υψηλοτέρων ποσοστών θανάτου ανάμεσα στους ασθενείς με μειωμένη όσφρηση.

Γιατί έχει Σημασία η Παραπάνω Έρευνα;

Τα παραπάνω ευρήματα είναι ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και επιβεβαιώνουν τις παρατηρήσεις προηγουμένων ερευνών. Ακόμα μένει ωστόσο να αποφασίσουμε πως μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την παραπάνω πληροφορία. Μήπως η έκπτωση της όσφρησης σημαίνει ότι πρέπει να κάνουμε εξετάσεις για νευρολογικές ή καρδιαγγειακές παθήσεις; Υπάρχει άμεση σχέση αιτίας-αποτελέσματος ανάμεσα στα προβλήματα της όσφρησης και τα υψηλότερα ποσοστά θανάτου; Για παράδειγμα, μήπως η μειωμένη όσφρηση αποτελεί ένδειξη μίας σοβαρής νόσου; Ή μήπως η σύνδεση είναι έμμεση και επομένως η έκπτωση της όσφρησης συνδέεται με τον αυξημένο κίνδυνο θανάτου μέσω ενός άλλου παράγοντα; Οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα μπορεί να οδηγήσουν σε καλύτερες προσεγγίσεις πρόληψης για κοινές παθήσεις που επηρεάζουν τους ηλικιωμένους, καθώς και πληροφορίες σχετικά με τους μηχανισμούς των παθήσεων αυτών.

Συμπέρασμα

Είναι δεδομένο ότι χρειάζεται να γίνουν περισσότερες έρευνες για να εξερευνηθεί η σύνδεση ανάμεσα στην έκπτωση της όσφρησης και τη γενικότερη υγεία. Μέχρι τότε, μην παραλείπετε να ενημερώσετε τον γιατρό σας αν παρουσιάσετε το παραπάνω σύμπτωμα. Μία έρευνα του 2016 διαπίστωσε ότι περισσότερα από τα 3/4 των ηλικιωμένων με σημαντική μείωση της όσφρησης είχαν ακόμα φυσιολογική εγκεφαλική λειτουργία αρκετά χρόνια αργότερα, γεγονός που δείχνει ότι η έκπτωση της όσφρησης δεν παραπέμπει απαραίτητα σε κάποια σοβαρή νόσο. Ωστόσο, η διερεύνηση του συμπτώματος αυτού μπορεί να προσφέρει σημαντικές πληροφορίες για τη διάγνωση κάποιας άλλης (και πιθανώς αντιμετωπίσιμης) νόσου.

Βιβλιογραφία: Harvard Health

Φωτογραφία: Savannah Lewis (CC BY 2.0)

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα