Τελευταία δεδομένα έχουν δείξει ότι οι ασθενείς που υποφέρουν από αλλεργίες έχουν αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν ψυχιατρικές παθήσεις, όπως το άγχος και η κατάθλιψη. Αν και στο παρελθόν η σύνδεση ανάμεσα στους 2 παραπάνω παράγοντες είχε αποτελέσει αντικείμενο αντιπαραθέσεων, σήμερα είναι πλέον κοινώς αποδεκτό ότι οι αλλεργίες μπορεί να επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό την ψυχική μας υγεία.
Τι είναι οι Αλλεργίες;
Ο όρος «αλλεργία» περιγράφει την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος σε μία ξένη ουσία, γνωστή ως αλλεργιογόνο. Όταν εκτεθεί σε αυτή την ουσία, το ανοσοποιητικό σύστημα παράγει αντισώματα με σκοπό να προστατεύσει τον οργανισμό από αυτή.
Η αλλεργική αντίδραση μπορεί να προκληθεί τόσο από τρόφιμα όσο και από διάφορους περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Ορισμένα κοινά συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν κατά τη διάρκεια μίας αλλεργικής αντίδρασης είναι τα εξής:
- Κνησμός των οφθαλμών
- Φτέρνισμα ή βήχας
- Κνίδωση
- Συριγμός
- Δύσπνοια
- Αναπνοή από το στόμα
- Κεφαλαλγία
- Βήχας
Σε σοβαρότερα περιστατικά μπορεί να εμφανιστεί επίσης:
- Άλγος στα ώτα
- Ρινορραγία
- Διαταραχές στο γαστρεντερικό
Αν και, όπως προαναφέρθηκε, οι αλλεργίες είναι σχετικά κοινές, συχνά είναι δύσκολο να διαγνωστούν καθώς τα συμπτώματά τους ομοιάζουν αυτά άλλων νόσων. Σήμερα δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για τις αλλεργίες, ωστόσο διάφορες προσεγγίσεις μπορεί να περιορίσουν τα συμπτώματά τους.
Τυπικά, στους ασθενείς με αλλεργίες χορηγούνται αντιισταμινικά, ωστόσο τα φάρμακα αυτά μπορεί να προκαλέσουν υπνηλία.
Αλλεργίες και Ψυχική Υγεία
Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι οι φλεγμονώδεις ουσίες που προκαλούν τις αλλεργικές αντιδράσεις μπορεί να επηρεάσουν τον εγκέφαλο, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο κατάθλιψης ή άγχους.
Αντίστοιχα, σε έναν ασθενή που έχει ιστορικό διάγνωσης με κάποια ψυχιατρική νόσο, τα συμπτώματα μίας αλλεργική αντίδρασης μπορεί να αυξήσουν τα επίπεδα της κορτιζόλης, δηλαδή της ορμόνης του στρες.
Μία έρευνα του 2019 από τη Μεγάλη Βρετανία διαπίστωσε ότι οι ασθενείς που είχαν λάβει θεραπεία για την αντιμετώπιση του τοπικού εκζέματος είχαν 14% αυξημένο κίνδυνο να διαγνωστούν με κατάθλιψη και 17% αυξημένο κίνδυνο να διαγνωστούν με αγχώδεις διαταραχές τα επόμενα χρόνια.
Καθώς η αλλεργική αντίδραση προκαλεί αρκετά εμφανή συμπτώματα, μπορεί να επηρεάσει την κοινωνική ζωή των ασθενών. Για παράδειγμα, μία έρευνα διαπίστωσε ότι το 53% των ενηλίκων που πάσχουν από αλλεργίες αποφεύγουν τις κοινωνικές επαφές, γεγονός που μπορεί να μειώσει την ποιότητα της ζωής τους.
Επιπλέον, τα συμπτώματα των αλλεργιών μπορεί να επηρεάσουν και τον ύπνο, επιδεινώνοντας έτσι τα συμπτώματα αρκετών ψυχιατρικών νόσων.
Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, οι γονείς των παιδιών που πάσχουν από αλλεργίες παρουσιάζουν επίσης επιβάρυνση της ψυχικής τους υγείας. Συγκεκριμένα, το 54% δήλωσε ότι νιώθει άγχος σχετικά με το ενδεχόμενο το παιδί του να παρουσιάσει αλλεργική αντίδραση όταν δεν βρίσκεται στο σπίτι.
Μία έρευνα του 2016 που εξέτασε τις αλλαγές της συμπεριφοράς σε παιδιά που πάσχουν από αλλεργίες, διαπίστωσε ότι τα παιδιά που έχουν έντονα αλλεργικά συμπτώματα στην ηλικία των 7 ετών έχουν αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν κατάθλιψη ή διαταραχές του άγχους αργότερα.
Ακόμη, μία μελέτη του 2018 παρατήρησε ισχυρή σύνδεση ανάμεσα στις εποχικές αλλεργίες και τις διαταραχές της διάθεσης. Η ίδια έρευνα είχε υποστηρίξει μάλιστα ότι θα πρέπει να γίνονται εγκαίρως παρεμβάσεις για να περιοριστεί ο κίνδυνος ψυχικών νόσων σε παιδιά και ενήλικες που παρουσιάζουν αλλεργικά συμπτώματα.
Απαραίτητες Αλλαγές στον Τρόπο Ζωής
Καθώς οι περισσότερες αλλεργίες συνδέονται με φλεγμονή, οι γιατροί συνιστούν ότι οι ασθενείς θα πρέπει να προτιμούν αντιφλεγμονώδεις δίαιτες, οι οποίες περιλαμβάνουν φυτικές ίνες, ωμέγα-3 και προβιοτικά. Η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών με αντιοξειδωτικά μπορεί επίσης να ενισχύσει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Τέλος, η φυσική άσκηση είναι γνωστό ότι περιορίζει τα συμπτώματα αρκετών ψυχικών νόσων, επομένως οι ασθενείς με αλλεργίες θα πρέπει να ασκούνται όσο το δυνατόν περισσότερο, ιδιαίτερα αν πάσχουν από κατάθλιψη ή άγχος.
Φωτογραφία: cottonbro