Θρομβώσεις: Θεραπεία και Πρόληψη

Η θρόμβωση του αίματος είναι μία σημαντική λειτουργία του οργανισμού που προλαμβάνει την παρατεταμένη αιμορραγία μετά από τον τραυματισμό ενός αιμοφόρου αγγείου. Ωστόσο, υπάρχουν και περιπτώσεις όπου σχηματίζονται θρόμβοι αίματος σε αγγεία που δεν έχουν υποστεί βλάβες.

Ορισμένοι θρόμβοι, ανεξαρτήτως του αιτίου σχηματισμού τους, μπορεί να μην διαλυθούν πλήρως μετά την επούλωση ενός τραύματος. Οι θρόμβοι αυτοί ενδέχεται να ταξιδέψουν μέσω του κυκλοφορικού συστήματος και να εμποδίσουν την αιμάτωση σε κάποιο ζωτικό όργανο. Τα είδη αυτά των θρόμβων είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα και χρειάζονται άμεση αντιμετώπιση.

Θεραπεία

Οι θεραπευτικές επιλογές για τους θρόμβους αίματος εξαρτώνται από τη γενικότερη υγεία του ατόμου και την εντόπιση του θρόμβου.

Αντιπηκτικά Φάρμακα

Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο γιατρός θα χροηγήσει αντιπηκτικά φάρμακα, δηλαδή φάρμακα που περιορίζουν την ικανότητα του οργανισμού να σχηματίζει νέους θρόμβους, μην επιτρέποντας παράλληλα στους ήδη υπάρχοντες θρόμβους να διογκωθούν.

Οι γιατροί χορηγούν συνήθως αντιπηκτικά φάρμακα για 5-10 ημέρες μετά τη διάγνωση μίας θρόμβωσης, ωστόσο αρκετοί ασθενείς μπορεί να χρειαστούν συνέχιση της αντιπηκτικής αγωγής για εβδομάδες, μήνες ή ακόμα και χρόνια.

Τα συχνότερα αντιπηκτικά φάρμακα περιλαμβάνουν:

Μη Κλασματοποιημένη Ηπαρίνη

Η μη κλασματοποιημένη ηπαρίνη συνεργάζεται με την αντιθρομβίνη, μία πρωτεΐνη του οργανισμού, για να αποτρέψει το σχηματισμό νέων θρόμβων. Ο γιατρός χορηγεί συνήθως το φάρμακο αυτό ενδοφλεβίως ή υποδορίως έτσι ώστε να εξασφαλίσει ότι θα δράσει ταχέως.

Τα επίπεδα της μη κλασματοποιημένης ηπαρίνης μπορεί να παρουσιάζουν διακυμάνσεις στη διάρκεια της ημέρας, επομένως οι ασθενείς που λαμβάνουν το φάρμακο αυτό πρέπει να κάνουν αρκετές εξετάσεις αίματος κάθε μέρα.

Ηπαρίνη Χαμηλού Μοριακού Βάρους

Η ηπαρίνη χαμηλού μοριακού βάρους προέρχεται από την μη κλασματοποιημένη ηπαρίνη. Οι επιδράσεις της έχουν μεγαλύτερη διάρκεια και είναι πιο προβλέψιμες. Οι ασθενείς που λαμβάνουν ηπαρίνη χαμηλού μοριακού βάρους μπορούν να λάβουν μόνοι τους το φάρμακο στο σπίτι και δεν χρειάζονται τακτικές εξετάσεις αίματος.

Βαρφαρίνη

Η βαρφαρίνη δρα παρεμβαίνοντας στην παραγωγή της βιταμίνης Κ. Το ήπαρ χρησιμοποιεί τη βιταμίνη Κ για να παράξει πρωτεΐνες που είναι απαραίτητες για την πήξη του αίματος. Ο γιατρός χορηγεί συνήθως βαρφαρίνη σε ασθενείς που διακόπτουν τη θεραπεία με ηπαρίνη.

Κατά την πρώτη εβδομάδα της θεραπείας, χρειάζεται συνήθως να γίνονται τακτικά εξετάσεις αίματος έτσι ώστε να προσδιοριστεί η κατάλληλη δόση του φαρμάκου. Μόλις καθοριστεί η δόση, οι εξετάσεις αίματος γίνονται λιγότερο συχνά, ωστόσο πρέπει να συνεχίζονται για να προληφθεί ο κίνδυνος ανεξέλεγκτης αιμορραγίας.

Άμεσα Δρώντα από του Στόματος Αντιπηκτικά

Τα άμεσα δρώντα από του στόματος αντιπηκτικά αποτελούν μία νεότερη τάξη αντιπηκτικών φαρμάκων. Τα φάρμακα αυτά στοχεύουν άμεσα τις πρωτεΐνες που ευθύνονται για την πήξη του αίματος.

Τα φάρμακα αυτά δρουν ταχέως και οι επιδράσεις τους έχουν μικρή διάρκεια. Η παράλειψη μίας δόσης μπορεί να αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο θρόμβωσης.

Όταν λαμβάνονται σωστά, τα άμεσα δρώντα από του στόματος αντιπηκτικά προκαλούν λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες από τη βαρφαρίνη. Έχουν επίσης μικρότερη πιθανότητα να προκαλέσουν αιμορραγία και να αλληλεπιδράσουν με τρόφιμα, συμπληρώματα ή άλλα φάρμακα.

Μερικά παραδείγματα των παραπάνω φαρμάκων περιλαμβάνουν:

  • Απιξαμπάνη
  • Δαβιγατράνη
  • Εδοξαμπάνη
  • Ριβαροξαβάνη

Κάλτσες Συμπίεσης

Οι ασθενείς που παρουσιάζουν θρόμβους αίματος σε μία από τις μεγάλες φλέβες των άνω ή κάτω άκρων, μία κατάσταση γνωστή ως εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση, μπορεί να παρουσιάσουν αργότερα μεταθρομβωτικό σύνδρομο. Στους ασθενείς με το παραπάνω σύνδρομο, τα αγγεία που έχουν υποστεί βλάβες μπορεί να γίνουν επώδυνα και οιδηματώδη.

Οι κάλτσες συμπίεσης είναι ελαστικές κάλτσες που μπαίνουν στα κάτω άκρα και φτάνουν μέχρι το μηρό ή τη βουβωνική χώρα. Είναι σφιχτές στο πόδι αλλά πιο χαλαρές στα άνω μέρη του ποδός.

Με τον τρόπο αυτό διευκολύνεται η ροή του αίματος από τα κάτω άκτρα στην καρδιά, γεγονός που βοηθά στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του μεταθρομβωτικού συνδρόμου.

Οι κάτσες συμπίεσης διατίθενται από τα φαρμακεία με ή χωρίς συνταγή. Ο φαρμακοποιός θα χρειαστεί να μετρήσει τις διαστάσεις του ποδιού για να βεβαιωθεί ότι η κάλτσα εφαρμόζει σωστά.

Θρομβολυτικά

Τα θρομβολυτικά είναι φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη διάλυση των θρόμβων. Ο γιατρός χορηγεί τα θρομβολυτικά ενδοφλεβίως ή μέσω φλεβικού καθετήρα, διασφαλίζοντας έτσι ότι το φάρμακο θα φτάσει άμεσα στο σημείο της θρόμβωσης.

Τα θρομβολυτικά μπορεί, ωστόσο, να αυξήσουν τον κίνδυνο αιμορραγίας. Οι γιατροί χορηγούν τα συγκεκριμένα φάρμακα μόνο σε ασθενείς με πολύ μεγάλους θρόμβους ή θρόμβους που δεν ανταποκρίνονται στην αντιπηκτική αγωγή.

Τα φάρμακα αυτά αποτελούν επιλογή για ασθενείς με επίμονο και σοβαρό μεταθρομβωτικό σύνδρομο.

Θρομβεκτομή

Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί χειρουργική αφαίρεση του θρόμβου από μία φλέβα ή αρτηρία. Η διαδικασία αυτή λέγεται θρομβεκτομή.

Η θρομβεκτομή είναι απαραίτητη για θρόμβους που έχουν μεγάλο μέγεθος ή προκαλούν σημαντικές βλάβες στους γύρω ιστούς.

Κατά τη διάρκεια της επέμβασης αυτής, ο γιατρός κάνει μία τομή στην περιοχή πάνω από τον θρόμβο. Μετά την αφαίρεσή του, ο χειρουργός εισάγει ένα μικρό σωλήνα ή stent στο αγγείο για να το διατηρήσει ανοιχτό. Στη συνέχεια κλείνει και πάλι το αγγείο για να επαναφέρει τη ροή του αίματος.

Φίλτρο Κοίλης Φλέβας

Η κοίλη φλέβα είναι μία μεγάλη φλέβα στην κοιλία που μεταφέρει το αίμα από το κάτω μέρος του σώματος στην καρδιά και τους πνεύμονες.

Ένας θρόμβος από τα κάτω άκρα μπορεί να ταξιδέψει μέσω της κοίλης φλέβας και να φτάσει στους πνεύμονες. Όταν ο θρομβος μεταφέρεται στους πνεύμονες και αποκλείει τη ροή του αίματος, εμφανίζεται πνευμονική εμβολή. Ο χειρουργός μπορεί να εισάγει ένα φίλτρο στην κοίλη φλέβα το οποίο δεν επιτρέπει στους θρόμβους να διέλθουν μέσω αυτής.

Συνήθως γίνεται μία μικρή τομή σε μία φλέβα του λαιμού ή της βουβωνικής χώρας. Στη συνέχεια, ο γιατρός χρησιμοποιεί ακτίνες Χ για να τοποθετήσει σωστά το φίλτρο μέσα στην κοίλη φλέβα.

Η προσέγγιση αυτή χρησιμοποιείται συνήθως σε ασθενείς που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο πνευμονικής εμβολής ή σε αυτούς που δεν μπορούν να πάρουν αντιπηκτικά φάρμακα.

Αντιμετώπιση στο Σπίτι

Ο γιατρός χορηγεί συνήθως μία εξατομικευμένη θεραπεία για την αντιμετώπιση της νόσου και την πρόληψη του σχηματισμού περαιτέρω θρόμβων. Η θεραπεία εξαρτάται από τον τύπο και τη σοβαρότητα του θρόμβου, καθώς και από τα φάρμακα που λαμβάνει ο ασθενής.

Οι κάλτσες συμπίεσης αποτελούν μία καλή επιλογή για τους ασθενείς που παρουσίασαν προσφάτως εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση, καθώς δεν επιτρέπουν τη λίμναση του αίματος στα κάτω άκρα και το σχηματισμό θρόμβων.

Το περπάτημα και η ανάταση του κάτω άκρου πάνω από το ύψος του ισχίου αποτελούν επίσης καλές προσεγγίσεις για την αύξηση της ροής του αίματος προς την καρδιά.

Οι ασθενείς που λαμβάνουν φάρμακα για την αντιμετώπιση των θρομβώσεων πρέπει να κάνουν τακτικά εξετάσεις αίματος για να διασφαλιστεί ότι το αίμα έχει την κατάλληλη πηκτικότητα.

Πρόληψη

Οι θρόμβοι αίματος αποτελούν μία από τις λίγες αιματολογικές παθήσεις που μπορούν να προληφθούν. Ορισμένα άτομα διατρέχουν αυξημένο γενετικό κίνδυνο θρομβώσεων, επομένως πρέπει να ενημερώσετε τον γιατρό σας αν έχετε οικογενειακό ιστορικό διαταραχών της πήξης. Στην περίπτωση αυτή ο γιατρός θα συστήσει τακτικές εξετάσεις αίματος με σκοπό να διαγώσει τις αιματολογικές διαταραχές εγκαίρως.

Οι παρακάτω προσεγγίσεις μπορούν επίσης να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης αιματικών θρόμβων:

  • Φορέστε άνετα ρούχα, ιδιαίτερα στο κάτω μέρος του σώματος
  • Φορέστε κάλτσες συμπίεσης
  • Σταματήστε το κάπνισμα
  • Πίνετε αρκετά υγρά
  • Περιορίστε την κατανάλωση αλατιού
  • Ασκηθείτε τακτικά
  • Διατηρήστε ένα υγιές σωματικό βάρος
  • Αλλάξτε θέση συχνά, ιδιαίτερα σε μακρινά ταξίδια
  • Μην κάθεστε για περισσότερο από 1 ώρα κάθε φορά
  • Αποφύγετε να σταυρώνετε τα πόδια
  • Αποφύγετε τις δραστηριότητες που μπορεί να χτυπήσουν τα πόδια
  • Σηκώστε τα πόδια πάνω από το επίπεδο της καρδιάς όταν ξαπλώνετε

Σημεία και Συμπτώματα

Ο παρακάτω πίνακας περιέχει τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν από τις θρομβώσεις στα διάφορα μέρη του οργανισμού:

Εντόπιση
Συμπτώματα
Άνω ή κάτω άκρα ·         Άλγος στο χέρι ή το πόδι

·         Αιφνίδιο οίδημα, ευαισθησία ή θερμότητα στο χέρι ή το πόδι

·         Ερυθρός ή ιώδης αποχρωματισμός του δέρματος

Πνεύμονες ·         Αιφνίδια εμφάνιση δύσπνοιας

·         Βήχας που οδηγεί σε παραγωγή βλέννης ή αίματος

·         Αιφνίδιο, οξύ άλγος στο θώρακα που επιδεινώνεται προοδευτικά

·         Ταχυκαρδία ή αρρυθμία

·         Πυρετός

·         Αυξημένη εφίδρωση

·         Ζαλάδα ή ίλιγγος

Εγκέφαλος ·         Μούδιασμα ή αδυναμία στο πρόσωπο, τα χέρια ή τα πόδια

·         Δυσκολία στην ομιλία

·         Απώλεια της όρασης σε έναν ή και τους δύο οφθαλμούς

·         Δυσκολία στο περπάτημα

·         Απώλεια της ισορροπίας ή του συντονισμού

·         Αιφνίδια και σοβαρή κεφαλαλγία

·         Σύγχυση

·         Ίλιγγος

Καρδιά ·         Άλγος ή αίσθημα βάρους στο θώρακα ή το άνω μέρος του σώματος

·         Δύσπνοια

·         Εφίδρωση

·         Ναυτία

·         Ίλιγγος

Κοιλία ·         Έντονο κοιλιακό άλγος

·         Έμετος

·         Διάρροια

Νεφροί Σπάνια εμφανίζονται συμπτώματα, ωστόσο αν εμφανιστούν αυτά περιλαμβάνουν:

·         Άλγος και ευαισθησία στην άνω κοιλία, την πλάτη και τα πλευρά

·         Αιματουρία

·         Μειωμένη παραγωγή ούρων

·         Πυρετός

·         Ναυτία

·         Έμετος

 

Επιπλοκές

Η εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση αναφέρεται στο σχηματισμό θρόμβων στις εν τω βάθει φλέβες των άνω ή των κάτω άκρων.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο θρόμβος της εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης μπορεί να αποκολληθεί και να ταξιδέψει μέσω της κυκλοφορίας του αίματος με αποτέλεσμα να φτάσει στους πνεύμονες ή τον εγκέφαλο. Στη συνέχεια μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, όπως:

Πνευμονική Εμβολή

Η πνευμονική εμβολή είναι η ενσφήνωση ενός θρόμβου στον πνευμονικό ιστό. Η πνευμονική εμβολή μπορεί να περιορίσει τη ροή του αίματος στον πνεύμονα, με αποτέλεσμα η καρδιά να πρέπει να εργαστεί περισσότερο για να καλύψει τις ανάγκες του οργανισμού σε οξυγόνο. Η επιβάρυνση της καρδιάς μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή ανεπάρκεια.

Εγκεφαλική Εμβολή και Εγκεφαλικό Επεισόδιο

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ένας θρόμβος μπορεί να φράξει ένα αγγείο που αιματώνει τον εγκέφαλο. Αυτό λέγεται εγκεφαλική εμβολή.

Χωρίς την απαραίτητη αιμάτωση, τα εγκεφαλικά κύτταρα στην πληγείσα περιοχή δεν μπορούν να λάβουν το οξυγόνο που χρειάζονται με αποτέλεσμα να καταστρέφονται. Το φαινόμενο αυτό είναι το ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο.

Τα εγκεφαλικά επεισόδια είναι σοβαρά και δυνητικά απειλητικά για τη ζωή. Οι ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία μέσα σε 3 ώρες από το εγκεφαλικό επεισόδιο έχουν μειωμένο κίνδυνο να παρουσιάσουν αναπηρία.

Νεφρική Φλεβική Θρόμβωση

Η νεφρική φλεβική θρόμβωση αναφέρεται στους θρόμβους των νεφρικών αρτηριών, οι οποίοι δεν επιτρέπουν την επαρκή αιμάτωση των νεφρών. Τα περισσότερα περιστατικά νεφρικής φλεβικής θρόμβωσης βελτιώνονται σταιδκά και δεν προκαλούν μόνιμες νεφρικές βλάβες.

Σπανιότερα, η νεφρική φλεβική θρόμβωση μπορεί να προκαλέσει οξεία νεφρική ανεπάρκεια. Η οξεία νεφρική ανεπάρκεια είναι μία κατάσταση που χαρακτηρίζεται από συσσώρευση τοξικών ουσιών στο αίμα.

Πότε Πρέπει να Επισκεφθούμε τον Γιατρό

Οι ασθενείς που παρουσιάζουν συμπτώματα εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης πρέπει να επισκεφθούν άμεσα τον γιατρό τους, ιδιαίτερα αν έχουν οικογενειακό ιστορικό διαταραχών της πήξης. Η έγκαιρη θεραπεία της εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των επιπλοκών.

Οι θρόμβοι σε άλλα σημεία του οργανισμού αποτελούν επείγουσα κατάσταση και πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα. Αν παρουσιάσετε συμπτώματα εγκεφαλικού επεισοδίου, πνευμονικής εμβολής, νεφρικής φλεβοθρόμβωσης ή άλλης καρδιακής πάθησης καλέστε άμεσα το 166.

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα