Παρά το γεγονός ότι δεκάδες νέα φάρμακα εισέρχονται στην αγορά ετησίως, οι περισσότεροι γιατροί στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας χορηγούν συνεχώς τα ίδια γνωστά και δοκιμασμένα φάρμακα. Ωστόσο, διάφορες έρευνες έρχονται στο φως οι οποίες δείχνουν ότι τα φάρμακα αυτά έχουν περισσότερες χρήσεις απ’όσες γνωρίζαμε μέχρι σήμερα.
Περιεχόμενα:
Μετφορμίνη: Δράσεις στην Πρόληψη του Καρκίνου
Η μετφορμίνη είναι ένα από τα πλέον συνταγογραφούμενα από του στόματος υπογλυκαιμικά φάρμακα, λόγω της αποτελεσματικότητάς της και του χαμηλού της κόστους. Αρκετές έρευνες ωστόσο έχουν δείξει ότι το φάρμακο αυτό μπορεί να έχει μία ακόμα θετική επίδραση, καθώς μειώνει τη συχνότητα εμφάνισης και τη θνησιμότητα από τον καρκίνο. Μία έρευνα με περισσότερες από 20.000 γυναίκες με διαβήτη τύπου 2 διαπίστωσε ότι η χρήση της μετφορμίνης για περισσότερο από 5 χρόνια σχετίζεται με 56% μειωμένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Μία μετα-ανάλυση του 2017 με σχεδόν 9000 ασθενείς που λάμβαναν μετφορμίνη παρατήρησε επίσης 24% μειωμένο κίνδυνο αδενώματος του παχέος εντέρου. Η μετφορμίνη μπορεί επίσης να επιβραδύνει την πορεία και να αυξήσει τα ποσοστά επιβίωσης σε αρκετές άλλες μορφές καρκίνου, όπως ο καρκίνος κεφαλής και τραχήλου, ο καρκίνος των ωοθηκών, ο καρκίνος του παγκρέατος και ο καρκίνος του πνεύμονα. Αν και η επίδραση αυτή δεν έχει αποδειχθεί πέραν αμφιβολίας σε πειραματόζωα ή επιδημιολογικές έρευνες, αυτή τη στιγμή βρίσκονται υπό εξέλιξη αρκετές έρευνες για τις αντινεοπλασματικές δράσεις της μετφορμίνης.
Μία Άλλη Χρήση για τη Λοσαρτάνη
Ένα επιπλέον όφελος της λοσαρτάνης, ενός αντιϋπερτασικού φαρμάκου, είναι ότι μειώνει τα επίπεδα του ουρικού οξέος στον ορό. Η λοσαρτάνη αυξάνει την απέκκριση ουρικού οξέος επομένως μειώνει τον κίνδυνο σχηματισμού ουρικών κρυστάλλων. Μία έρευνα σε ασθενείς που έπαιρναν φάρμακα για την υπέρταση διαπίστωσε ότι η χρήση της λοσαρτάνης σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο ουρικής αρθρίτιδας. Η λοσαρτάνη είναι ο μοναδικός ανταγωνιστής των υποδοχέων της αγγειοτενσίνης ΙΙ που μειώνει τα επίπεδα του ουρικού οξέος. Φαίνεται επίσης ότι είναι αρκετά ασφαλής και αποτελεσματική στους ασθενείς με υπερουριχαιμία.
Γκαμπαπεντίνη στο Χρόνιο Βήχα
Ο χρόνιος βήχας είναι ένα αρκετά κοινό πρόβλημα που έχει ιδιαίτερα δύσκολη αντιμετώπιση. Περισσότερο από το 90% των ασθενών με χρόνιο βήχα έχει σύνδρομο βήχα των ανωτέρων αεραγωγών, άσθμα, μη ασθματική ηωσινοφιλική βρογχίτιδα, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ή συνδυασμό των παραπάνω. Υπάρχουν, ωστόσο ασθενείς οι οποίοι δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία για τα παραπάνω αίτια και δεν είναι δυνατό ο βήχας να αποδοθεί σε κάποια άλλη πάθηση. Τι γίνεται λοιπόν στις περιπτώσεις αυτές; Τα αντιβηχικά έχουν γενικά μειωμένη αποτελεσματικότητα. Ωστόσο, το νευρορυθμιστικό φάρμακο γκαμπαπεντίνη, φαίνεται ότι μειώνει τη συχνότητα του βήχα και βελτιώνει την ποιότητα ζωής. Μια τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη, διπλά τυφλή έρευνα 10 εβδομάδων στην οποία έλαβαν μέρος 62 εθελοντές με αποφρακτικό χρόνιο βήχα διάρκειας άνω των 8 εβδομάδων, διαπίστωσε ότι η γκαμπαπεντίνη βελτίωσε σημαντικά την ποιότητα ζωής που σχετίζεται με το βήχα. Οι τελευταίες οδηγίες έχουν συμπεριλάβει την γκαμπαπεντίνη στις αποδεκτές θεραπείες στους ασθενείς που δεν έχουν ανταποκριθεί στα συχνότερα αίτια του βήχα που αναφέρονται παραπάνω.
Μετοκλοπραμίδη στην Ημικρανία
Ο αντιντοπαμινεργικός παράγοντας μετοκλοπραμίδη αποτελεί αποτελεσματική επιλογή για τη θεραπεία της οξείας ημικρανίας. Οι ασθενείς με ημικρανία παρουσιάζουν συχνά γαστροπάρεση ως ένα από τα σημεία ενός επεισοδίου ημικρανίας, ένα πιθανό αίτιο της ναυτίας στα επεισόδια αυτά. Η μετοκλοπραμίδη μπορεί να αντιμετωπίσει τη γαστροπάρεση και να βελτιώσει την απορρόφηση των από του στόματος φαρμάκων.
Η μετοκλοπραμίδη μπορεί να χρησιμοποιηθεί επίσης ως συμπληρωματική θεραπεία στην ημικρανία. Σε μία διπλά τυφλή, τυχαιοποιημένη μελέτη σε ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στις τριπτάνες, παρατηρήθηκε επαρκής ανακούφιση στο 63% των ημικρανιών που αντιμετωπίστηκαν με συνδυασμό σουματριπτάνης και μετοκλοπραμίδης. Το αντίστοιχο ποσοστό ήταν μόλις 31% γι’αυτούς που έλαβαν θεραπεία μόνο με σουματριπτάνη.
Μία πρόσφατη έρευνα σε ασθενείς με ημικρανία που έλαβαν θεραπεία σε τμήματα επειγόντων συμπέρανε ότι η μετοκλοπραμίδη πρέπει να χρησιμοποιείται συχνότερα σε σχέση με τα οπιοειδή στη θεραπεία της οξείας ημικρανίας.
Θειαζίδες και Οστεοπενικά Κατάγματα
Τα θειαζιδικά διουρητικά μειώνουν την απέκκριση ασβεστίου μέσω των ούρων και βοηθούν στην οστική πυκνότητα. Στην έρευνα Farmingham, οι χρήστες θειαζιδικών είχαν μειωμένο κίνδυνο καταγμάτων του ισχίου. Τυχαιοποιημένες μελέτες που έχουν διεξαχθεί από τότε έχουν δείξει ότι τα θειαζιδικά διουρητικά προστατεύουν την οστική πυκνότητα. Η θετική αυτή δράση πρέπει να λαμβάνεται υπ’όψη κατά την επιλογή του κατάλληλου αντιϋπερτασικού φαρμάκου.
Τοπική Νιτρογλυκερίνη για τις Ραγάδες του Πρωκτού
Η νιτρογλυκερίνη είναι το φάρμακο που χρησιμοποιείται συχνότερα για την πρόληψη των επεισοδίων στηθάγχης. Η τοπική νιτρογλυκερίνη έχει όμως και άλλες χρήσεις, όπως η αντιμετώπιση των ραγάδων του πρωκτού. Η αυξημένη πίεση στον σφιγκτήρα είναι γνωστό ότι μειώνει την αιματική ροή στην περιοχή. Καθώς η τοπική νιτρογλυκερίνη μειώνει την πίεση αυτή, μπορεί να βελτιώσει την αιματική ροή. Η αλοιφές νιτρογλυκερίνης έχουν ήδη εγκριθεί για την αντιμετώπιση των χρονίων ραγάδων του πρωκτού.
Τοπική Νιτρογλυκερίνη για την Επικονδυλίτιδα του Αγκώνα (Tennis Elbow)
Η τοπική νιτρογλυκερίνη είναι επίσης αποτελεσματική θεραπεία για την επικονδυλίτιδα του αγκώνα, γνωστή και ως “tennis elbow”. Σε μία τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη, το 90% των ασθενών που έλαβαν τοπική τρινιτρική γλυκερίνη παρουσίασε βελτίωση, κάτι που δεν παρατηρήθηκε στην ομάδα που λάμβανε placebo. Η στατιστικώς σημαντική διαφορά διατηρήθηκε και στον επανέλεγχο που έγινε 6 μήνες αργότερα. Η χρήση επιθεμάτων με τρινιτρική γλυκερίνη έχει αποδειχθεί ότι μειώνει το άλγος και βελτιώνει τη λειτουργικότητα στους ασθενείς με επικονδυλίτιδα του αγκώνα.
Μία πρόσφατη συστηματική μελέτη έδειξε ότι η τρινιτρική γλυκερίνη μπορεί επίσης να αποτελέσει συμπληρωματική θεραπεία για τις παθήσεις των τενόντων.
Η Σπιρονολακτόνη στην Καρδιά
Η σπιρονολακτόνη είναι ένα φάρμακο που έχει αναδειχθεί ιδιαίτερα τις τελευταίες δεκατίες. Η έρευνα RALES διαπίστωσε ότι η σπιρονολακτόνη σε συνδυασμό με την τυπική θεραπεία μπορεί να μειώσει σημαντικά τη νοσηρότητα και τον κίνδυνο θανάτου σε ασθενείς με σοβαρή καρδιακή ανεπάρκεια ως αποτέλεσμα δυσλειτουργίας της αριστερής κοιλίας. Την τελευταία δεκαετία, έχει παίξει επίσης μεγάλο ρόλο στη θεραπεία της αποφρακτικής υπέρτασης.
Η Σπιρονολακτόνη στη Δερματολογία
Λόγω των αντιανδρογονικών της δράσεων, η σπιρονολακτόνη έχει χρησιμοποιηθεί επίσης στις γυναίκες για τη θεραπεία της υπερτρίχωσης, της τοπικής αλωπεκίας των γυναικών, της ακμής και των δερματικών συμπτωμάτων του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών. Οι περισσότερες έρευνες έχουν ασχοληθεί με τις δράσεις της σπιρονολακτόνης στην υπερτρίχωση και τις πολυκυστικές ωοθήκες, ωστόσο τα δεδομένα για τις υπόλοιπες παθήσεις δεν είναι φτωχά.
Η Σπιρονολακτόνη στο Ανοσοποιητικό Σύστημα
Η σπιρονολακτόνη αποκλείει την αλδοστερόνη, μία προφλεγμονώδη ουσία, και καταστέλλει την παραγωγή κυτταροκινών. Δύο πρόσφατες έρευνες εξέτασαν την πιθανή χρησιμότητα της σπιρονολακτόνης στην οστεοαρθρίτιδα. Μία τυχαιοποιημένη έρευνα παρατήρησης με 200 ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα του γόνατος και νεοεμφανιζόμενο εξίδρωμα στην άρθρωση διαπίστωσε ότι η σπιρονολακτόνη ήταν πιο αποτελεσματική από την ιβουπροφαίνη, τον πάγο και το placebo, με το 66% των ασθενών να παρουσιάζουν ολική υποχώρηση του εξιδρώματος. Ωστόσο, μία άλλη τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη, διπλά τυφλή μελέτη σε ηλικιωμένους με άλγος του γόνατος λόγω της οστεοαρθρίτιδας κατέληξε ότι το φάρμακο δεν μειώνει τον πόνο ούτε αυξάνει τη λειτουργικότητα.