Χρονότυπος: Πώς επηρεάζει την υγεία μας;

Οι «νυχτερινοί τύποι», δηλαδή αυτοί που προτιμούν το απόγευμα από το πρωί, έχουν 10% αυξημένο κίνδυνο θανάτου από όλα τα αίτια σε σχέση με τους «πρωϊνούς τύπους», σύμφωνα με μία μεγάλη έρευνα από το Ηνωμένο Βασίλειο που είχε διάρκεια 6.5 χρόνια.

Οι εθελοντές με νυχτερινό χρονότυπο έχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο για μία σειρά παθήσεων και διαταραχών σε σχέση με αυτούς με πρωϊνό χρονοτύπο, σύμφωνα με την ίδια έρευνα.

«Οι νυχτερινοί χρονότυποι σχετίστηκαν με αυξημένα ποσοστά αρκετών νόσων και διαταραχών, μεταξύ των οποίων ο σακχαρώδης διαβήτης, αλλά και διάφορες ψυχολογικές, νευρολογικές, αναπνευστικές και γαστρεντερικές διαταρχές», είπε η Kristen Knutson, μία από τους συντελεστές της έρευνας.

Η έρευνα δημοσιεύτηκε στις 11 Απριλίου στο Chronobiology International.

«Επιπλέον, οι εθελοντές που ανήκαν στο νυχτερινό χρονότυπο είχαν αυξημένο κίνδυνο θανάτου από όλα τα αίτια στο διάστημα των 6.5 ετών», συμπλήρωσε, αν και ο κίνδυνος ήταν σημαντικά αυξημένος κυρίως στην ηλικιακή ομάδα από 63 έως 73 ετών.

«Η ταυτοποίηση νέων, τροποποιούμενων παραγόντων κινδύνου από τον τρόπο ζωής μπορεί να περιορίσει σημαντικά τη θνησιμότητα και να προσφέρει νέες στρατηγικές για τη βελτίωση της υγείας», υποστήριξαν οι ερευνητές.

Δυσαρμονία μεταξύ ενδογενούς βιολογικού ρολογιού και κοινωνικών δραστηριοτήτων

Αρκετές προηγούμενες έρευνες στον τομέα αυτό έχουν επικεντρωθεί στις δυσλειτουργίες του μεταβολισμού και του καρδιαγγειακού συστήματος, ωστόσο αυτή είναι η πρώτη έρευνα που εξετάζει τη θνησιμότητα από όλα τα αίτια.

Η έρευνα περιελάμβανε 433.268 εθελοντές από την UK Biobank, μία μεγάλης κλίμακας μελέτη. Οι εθελοντές είχαν ηλικία από 38 έως 73 ετών και το μέσο όρο ηλικίας ήταν τα 56.5 χρόνια.

«Περίπου το 27% των εθελοντών είχαν αδιαμφισβήτητα πρωινό χρονότυπο, 35% είχαν μάλλον πρωινό, 28% είχαν μάλλον νυχτερινό και μόλις 9% είχε αδιαμφισβήτητα νυχτερινό χρονότυπο», παρατήρησαν οι ερευνητές. «Όσο πιο νυχτερινός ήταν ο χρονότυπος κάθε ατόμου, τόσο αυξημένη ήταν η πιθανότητα κάθε συννοσηρότητας», σημείωσαν.

Συσχετισμός μεταξύ συννοσηρότητας και χρονοτύπου

Συννοσηρότητα Αδιαμφισβήτητα πρωινός Αδιαμφισβήτητα νυχτερινός
Ψυχολογικές διαταραχές Τιμή αναφοράς 1.94
Διαβήτης Τιμή αναφοράς 1.30
Νευρολογικές διαταραχές Τιμή αναφοράς 1.25
Γαστρεντερικές διαταραχές Τιμή αναφοράς 1.23
Αναπνευστικές διαταραχές Τιμή αναφοράς 1.22

 

Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης τον κίνδυνο θανάτου από όλα τα αίτια καθώς και θανάτου από καρδιαγγειακή νόσο αναφορικά με το χρονότυπο.

«Ο χρονότυπος ως μεταβλητή φαίνεται ότι επηρεάζει τη θνησιμότητα από όλα τα αίτια και τη θνησιμότητα από το καρδιαγγειακό. Συγκεκριμένα, όσο πιο νυχτερινός ήταν ο χρονότυπος, τόσο μεγαλύτερη ήταν η πιθανότητα θανάτου», ανέφερε η Knutson.

Η συσχέτιση αυτή παρατηρήθηκε και στα δύο φύλα. Αναφορικά με την ηλικία, η συσχέτιση μεταξύ χρονοτύπου και θνησιμότητας από όλα τα αίτια ήταν σημαντική μόνο στους εθελοντές ηλικίας μεταξύ 63 και 73 ετών και όχι στις νεότερες ηλικιακές ομάδες.

Αντιθέτως, ούτε οι εθελοντές με μάλλον πρωινό ούτε αυτοί με μάλλον νυχτερινό χρονότυπο είχαν αυξημένο κίνδυνο θνησιμότητας από όλα τα αίτια.

«Η υγεία των ατόμων με νυχτερινό χρονότυπο μπορεί να περιορίζεται από τη δυσαρμονία μεταξύ του ενδογενούς βιολογικού ρολογιού και το χρόνο των κοινωνικών δραστηριοτήτων (πχ, δουλειά ή γεύματα), κάτι που ονομάζεται κιρκαδική ασυμφωνία», είπε η Knutson.

Μπορεί η αλλαγή του προγράμματος, όπου είναι δυνατό, να προσφέρει οφέλη;

Οι συγγραφείς έχουν δηλώσει στο παρελθόν ότι η κληρονομικότητα και το περιβάλλον συμβάλλουν εξίσου στη διαμόρφωση του πρωινού ή νυχτερινού χρονοτύπου ενός ατόμου.

«Δεν είμαστε καταδικασμένοι», είπε η Knutson, «μπορεί να μην είναι δυνατό να ελέγξουμε τον ένα από τους δύο παράγοντες, αλλά μπορούμε να επηρεάσουμε τον άλλο».

«Μία υπόθεση είναι ότι το βιολογικό ρολόι των ανθρώπων που κοιμούνται αργά δεν είναι συγχρονισμένο με το εξωτερικό τους περιβάλλον. Αυτό μπορεί να αποδίδεται σε ψυχολογικό στρες, γεύματα σε λάθος χρόνο, μειωμένη άσκηση, έλλειψη ύπνου, αϋπνίες, καθώς και σε λήψη φαρμάκων ή χρήση αλκοόλ. Οι λόγοι που ωθούν κάποιον να κοιμηθεί αργά είναι πάρα πολλοί», συμπλήρωσε.

Η προσαρμογή του ωραρίου ανάλογα με τον εκάστοτε χρονότυπο μπορεί να βοηθήσει τα άτομα αυτά σύμφωνα με τους ερευνητές.

Αν μπορέσουμε να αναγνωρίσουμε τους χρονοτύπους αυτούς, είπαν, τα άτομα με νυχτερινό χρονότυπο θα μπορούν θεωρητικά να είναι πιο ευέλικτα στο ωράριο εργασίας τους. Η αποδοτικότητά τους θα είναι καλύτερη αν δεν πρέπει να ξεκινούν το ωράριό τους στις 8 το πρωί.

Οι ερευνητές τονίζουν επίσης ότι η αλλαγές της ώρας είναι ιδιαίτερα δύσκολες για τα άτομα με νυχτερινό χρονότυπο, καθώς ήδη δυσκολεύονται με τις επιπτώσεις μίας κοινωνίας που επιβάλλει ένα πρωινό ξύπνημα.

«Τελευταία δεδομένα δείχνουν ότι υπάρχει αυξημένη συχνότητα καρδιακών επεισοδίων την περίοδο που ακολουθεί την αλλαγή σε θερινή ώρα», δήλωσαν οι ερευνητές.

«Αυτό είναι ένα θέμα δημόσιας υγείας που δεν είναι δυνατό πλέον να αγνοείται. Όπου είναι δυνατό και πρακτικό, τα ωράρια των ατόμων με νυχτερινό χρονότυπο πρέπει να μετακινηθούν προς το απόγευμα. Μελλοντικές έρευνες θα βοηθήσουν τα άτομα με νυχτερινό χρονότυπο να προσαρμοστούν καλύτερα στις ώρες της ημέρας».

Η Knutson και οι συνεργάτες της, στην επόμενη έρευνά τους, θα εξετάσουν αν είναι δυνατό το βιολογικό ρολόι των ατόμων με νυχτερινό χρονότυπο να προσαρμοστεί σε ένα πιο πρωινό πρόγραμμα. Αν αυτό είναι δυνατό, τότε θα υπάρξουν βελτιώσεις στην αρτηριακή πίεση και τη γενικότερη υγεία τους.

Βιβλιογραφία: Medscape

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα