Ο Διαβήτης στη Μέση Ηλικία Αυξάνει τον Κίνδυνο Εγκεφαλικού Επεισοδίου Αργότερα

Μία νέα έρευνα σε χιλιάδες διδύμους από τη Σουηδία αποκάλυψε ότι υπάρχει ισχυρή σύνδεση ανάμεσα στο διαβήτη τύπου 2 στη μέση ηλικία και τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και φραγής των αρτηριών στη μετέπειτα ζωή. Ωστόσο, η σύνδεση αυτή δεν αφορά την εγκεφαλική αιμορραγία, ένα επίσης γνωστό αίτιο του εγκεφαλικού επεισοδίου.

Το εγκεφαλικό επεισόδιο αποτελεί σοβαρή κατάσταση κατά την οποία τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου δεν οξυγονώνονται επαρκώς εξ’αιτίας μειωμένης αιμάτωσης. Ως αποτέλεσμα, αρκετά από αυτά καταστρέφονται.

Η παρούσα μελέτη διεξήχθη από επιστήμονες στη Σουηδία και την Κίνα. Οι ερευνητές θέλησαν να εξετάσουν τη σύνδεση ανάμεσα στο διαβήτη τύπου 2 στη μέση ηλικία και τον κίνδυνο εγκεφαλοαγγειακής νόσου στη μετέπειτα ζωή για να διαπιστώσουν αν η κληρονομικότητα και το οικογενειακό περιβάλλον παίζουν ρόλο.

Ως «οικογενειακό περιβάλλον» οι ερευνητές θεώρησαν την κοινωνικοοικονομική κατάσταση και το περιβάλλον κατά την εφηβική ζωή. Εξετάζοντας διδύμους, οι ερευνητές θέλησαν να διαπιστώσουν σε ποιο βαθμό οι παραπάνω παράγοντες επηρεάζουν τον κίνδυνο αυτό.

Ωστόσο, όταν ανέλυσαν τα αποτελέσματα, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι η σύνδεση ανάμεσα στο διαβήτη τύπου 2 στη μέση ηλικία και τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου αργότερα ήταν ανεξάρτητη από την κληρονομικότητα και την ανατροφή.

Στα αποτελέσματα της έρευνάς του, τα οποία δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Diabetologia, οι επιστήμονες τονίζουν ότι «είναι σημαντικό να ρυθμιστεί ο διαβήτης στη μέση ηλικία έτσι ώστε να προληφθεί η στένωση ή φραγή των εγκεφαλικών αρτηριών στη μετέπειτα ζωή».

Εγκεφαλοαγγειακή Νόσος και Διαβήτης Τύπου 2

Η εγκεφαλοαγγειακή νόσος περιγράφει μία ομάδα παθήσεων που επηρεάζουν την αιμάτωση του εγκεφάλου. Τα δύο κύρια είδη της εγκεφαλοαγγειακής νόσου είναι η ισχαμική και η αιμορραγική.

Η ισχαιμική εγκεφαλοαγγειακή νόσος επηρεάζει τη ροή του αίματος. Εμφανίζεται όταν υπάρχει στένωση ή φραγή ενός αγγείου.

Η αιμορραγική εγκεφαλοαγγειακή νόσος χαρακτηρίζεται από απώλεια αίματος όταν ένα αγγείο διαρρηγνύεται.

Και οι δύο παραπάνω καταστάσεις μπορεί να οδηγήσουν σε εγκεφαλικό επεισόδιο, ωστόσο το μεγαλύτερο ποσοστό των τελευταίων αποδίδεται σε ισχαιμικά αίτια.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το εγκεφαλικό επεισόδιο και ο διαβήτης αποτελούν δύο από τα 10 σημαντικότερα αίτια θανάτου παγκοσμίως.

Το εγκεφαλικό επεισόδιο προκάλεσε σχεδόν 6 εκατομμύρια θανάτους το 2016, ενώ ο διαβήτης 1.6 εκατομμύρια με τη συντριπτική πλειοψηφία αυτών να αποδίδονται στον διαβήτη τύπου 2.

Όπως εξήγησαν οι ερευνητές, τόσο ο διαβήτης τύπου 2 όσο και η εγκεφαλοαγγειακή νόσος «είναι σύνθετες παθήσεις που επηρεάζονται τόσο από την κληρονομικότητα όσο και από παράγοντες του τρόπου ζωής». Τα γονίδια και η ανατροφή είχαν ενοχοποιηθεί στο παρελθόν για την εμφάνιση και των δύο

Δεν είναι σαφές ωστόσο αν η κληρονομικότητα και το οικογενειακό περιβάλλον συμβάλλουν επίσης σε μία πιθανή σύνδεση ανάμεσα στον διαβήτη τύπου 2 και την εγκεφαλοαγγειακή νόσο.

Δεδομένα από Διδύμους

Οι ομοζυγωτικοί δίδυμοι έχουν τα ίδια γονίδια και μεγαλώνουν συνήθως στο ίδιο περιβάλλον μέχρι το τέλος της εφηβίας. Αυτό τους καθιστά ιδανικούς για τις έρευνες που θέλουν να εξετάσουν το ρόλο των γονιδίων και του οικογενειακού περιβάλλοντος.

Η έρευνα εξέτασε δεδομένα από το Swedish Twin Registry. Η μεγάλη αυτή βάση δεδομένων ξεκίνησε το 1960 από το Karolinska Institutet. Οι επιστήμονες δίνουν ομάδες ερωτηματολογίων τακτικά σε όλους τους εθελοντές που έχουν λάβει μέρος σε αυτή. Μία από τις ομάδες αυτές ήταν η μελέτη SALT (Screening Across the Lifespan Twin study), η οποία συνέλεξε δεδομένα ανάμεσα στα έτη 1998 και 2002 για διδύμους ηλικίας άνω των 40 ετών.

Η παρούσα έρευνα χρησιμοποίησε δεδομένα διδύμων ηλικίας κάτω των 60 ετών πριν το 2014.

Από την έρευνα εξαιρέθηκαν όσοι είχαν διαβήτη τύπου 1, όσοι παρουσίασαν διαβήτη τύπου 2 πριν την ηλικία των 40 ή μετά τα 60, όσοι παρουσίασαν εγκεφαλοαγγειακή νόσο πριν τα 60, καθώς και αυτοί που είχαν ιστορικό μικρού εγκεφαλικού επεισοδίου ή παροδικού ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου.

Οι ερευνητές εξέτασαν τελικά 33.086 εθελοντές (14.969 άνδρες και 18.117 γυναίκες) από τη μελέτη SALT. Εκτός από τις τυπικές δημογραφικές πληροφορίες, όπως η ηλικία, το φύλο και το επίπεδο εκπαίδευσης, η βάση δεδομένων είχε ακόμη στοιχεία για τη χρήση φαρμάκων, το ιστορικό καπνίσματος, την κατανάλωση αλκοόλ, το βάρος, το ύψος και τη γενετική ταύτιση.

Λαμβάνοντας πληροφορίες από το Sweden’s National Patient Registry, οι ερευνητές κατάφεραν επίσης να διαπιστώσουν ποια άτομα στην έρευνα παρουσίασαν διαβήτη και εγκεφαλοαγγειακή νόσο.

Διαβήτης Τύπου 2 και Κίνδυνος Στένωσης των Αρτηριών

Εξετάζοντας τα παραπάνω δεδομένα συνολικά, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι 1.248 εθελοντές (3.8% του συνόλου) παρουσίασαν διαβήτη κατά τις ηλικίες 40-59, ενώ 3.121 εθελοντές (9.4% του συνόλου) παρουσίασαν εγκεφαλοαγγειακή νόσο μετά την ηλικία των 60 ετών.

Αναλύοντας τα αποτελέσματα, διαπιστώθηκε ότι όσοι είχαν διαβήτη τύπου 2 στη μέση ηλικία είχαν διπλάσιο κίνδυνο στένωσης των αρτηριών μετά την ηλικία των 60 ετών.

Η ανάλυση έδειξε επίσης ότι ο διαβήτης τύπου 2 στη μέση ηλικία συνδέεται με 30% αυξημένο κίνδυνο στένωσης των εγκεφαλικών αρτηριών, γεγονός που συχνά οδηγεί σε εγκεφαλικό επεισόδιο.

Δεν διαπιστώθηκε, ωστόσο, σύνδεση ανάμεσα στο διαβήτη τύπου 2 στη μέση ηλικία και την αιμοραγγική εγκεφαλικοαγγειακή νόσο στη μετέπειτα ζωή.

Κατά την ανάλυσή τους, οι επιστήμονες έκαναν προσαρμογή για την ηλικία, το φύλο, το επίπεδο εκπαίδευσης, την οικογενειακή κατάσταση, το δείκτη μάζας σώματος, το κάπνισμα, την κατανάλωση αλκοόλ, την παρουσία καρδιαγγειακής νόσου και την υπέρταση.

Ερμηνεύοντας την Σύνδεση

Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η σύνδεση ανάμεσα στο διαβήτη τύπου 2 και την εγκεφαλοαγγειακή νόσο είναι σύνθετη και ασαφής.

Οι ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 έχουν συνήθως παθολογικά επίπεδα λιπών στο αίμα. Παρουσιάζουν επίσης ταχύτερα αθηρογένεση, μία κατάσταση κατά την οποία σχηματίζονται εναποθέσεις λιπών στις αρτηρίες.

Η διαταραχή του μεταβολισμού εξ’αιτίας αρκετών παραγόντων μπορεί να αποτελεί μία ακόμα πιθανή εξήγηση γιατί ο διαβήτης τύπου 2 αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλοαγγειακής νόσου. Οι παράγοντες αυτοί μπορεί να περιλαμβάνουν τα αυξημένα επίπεδα γλυκόζης αίματος και εναποθέσεων λίπους, τη φλεγμονή, την αντίσταση στην ινσουλίνη και τις επιδράσεις της στην παραγωγή ινσουλίνης.

Οι ερευνητές υποθέτουν ότι η απουσία σύνδεσης ανάμεσα στο διαβήτη τύπου 2 και την αιμορραγική εγκεφαλοαγγειακή νόσο αποδίδεται στον τρόπο που ο διαβήτης επηρεάζει τα τοιχώματα των αγγείων.

Οι ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 έχουν συνήθως περισσότερα κύτταρα στα τοιχώματα των αγγείων τους, γεγονός που μειώνει την πιθανότητα ρήξης και αυξάνει τον κίνδυνο φραγμού.

Η ομάδα τονίζει ωστόσο ότι υπήρχαν δύο σημαντικοί περιορισμοί στην έρευνα. Πρώτον, υπήρχαν λίγα ζευγάρια διδύμων στα οποία μόνο ο ένας δίδυμος παρουσίασε εγκεφαλοαγγειακή νόσο. Δεύτερον, δεν μπορούσαν να αποκλείσουν πλήρως τους γενετικούς παράγοντες καθώς δεν έγινε διαχωρισμός ανάμεσα σε ομοζυγωτικούς και ετεροζυγωτικούς διδύμους.

Τέλος, καθώς τα ερωτηματολόγια της μελέτης SALT δεν είχαν δεδομένα σχετικά με τη διατροφή και την άσκηση, οι ερευνητές δεν μπόρεσαν να εξετάσουν αυτούς τους παράγοντες στην ανάλυσή τους.

Φωτογραφία: www.MedicalGraphics.de (CC BY-ND 4.0)

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα