Νέα Ανακάλυψη Ανοίγει το Δρόμο για τη Χορήγηση της Ινσουλίνης σε Μορφή Κάψουλας

Το 1922 χορηγήθηκε η πρώτη ένεση ινσουλίνης σε ένα 14χρονο αγόρι από το Τορόντο του Καναδά για τη θεραπεία του διαβήτη. Το ίδιο έτος, ξεκίνησαν έρευνες για να ανακαλυφθεί μία από του στόματος μορφή της ινσουλίνης, έτσι ώστε οι ασθενείς να μην χρειάζεται να κάνουν ενέσεις καθημερινά. Η προσπάθεια αυτή δυστυχώς δεν ήταν επιτυχής. Ωστόσο, μία πρόσφατη ανακάλυψη μπορεί πιθανώς να ανοίξει το δρόμο για την επίτευξη του παραπάνω στόχου. Όπως αναφέρει μία ομάδα επιστημόνων στο επιστημονικό περιοδικό Science, κατάφεραν να παρασκευάσουν μία καψούλα η οποία, μετά την κατάποση, προκαλεί ένα μικρό νυγμό στο τοίχωμα του στομάχου μέσω του οποίου χορηγείται η ινσουλίνη, καθώς και άλλα βιολογικά φάρμακα που δεν είναι δυνατό να χορηγηθούν τυπικά από του στόματος.

Άλλες ερευνητικές ομάδες έχουν επίσης σημειώσει πρόοδο στην από του στόματος χορήγηση φαρμάκων που τυπικά χορηγούνται με ένεση, γεγονός που δημιουργεί ελπίδα ότι κάποια μέρα οι ενέσεις ινσουλίνης θα αποτελέσου παρελθόν. «Το πεδίο αυτό είναι ακόμα στην αρχή του», είπε ο Σαμίρ Μιτραγκόρι, ένας βιοτεχνολόγος στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. «Πιστεύω ότι θα αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο χορηγούνται τα φάρμακα».

Βέβαια και στο παρελθόν υπήρχαν λόγοι αισιοδοξίας. Ωστόσο, το σλκηρό περιβάλλον του στομάχου και του εντέρου έχει αποτρέψει αρκετές προσπάθειες για τη χορήγηση φαρμάκων από του στόματος, να στεφθούν με επιτυχία. Υπάρχουν ήδη αρκετές αποτυχημένες έρευνες σε αυτό το πεδίο αλλά γίνονται συνεχώς νέες προσπάθειες λόγω της μεγάλης σημαντικότητας που έχει αυτός ο στόχος.

Σε αντίθεση με τα τυπικά φάρμακα, τα οποία είναι κυρίως μικρά μόρια που απορροφώνται εύκολα από το γαστρεντερικό σωλήνα, τα βιολογικά φάρμακα είναι συνήθως πρωτεΐνες, δηλαδή μεγάλα μόρια που παράγονται από μικρόβια ή άλλα ζωντανά κύτταρα. Τα βιολογικά φάρμακα, στα οποία ανήκουν τα 7 από τα 10 πλέον χρησιμοποιούμενα φάρμακα στις ΗΠΑ, έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να πετύχουν το μόριο-στόχος στον οργανισμό χωρίς να προκληθούν ανεπιθύμητες ενέργειες, χάρη στο μεγάλο τους μέγεθος. Έχουν όμως επίσης αυξημένη πιθανότητα να αποδομηθούν στο στόμαχο ή να μην καταφέρουν να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος διαμέσου των βλεννογόνων ή των μεμβρανών με επιθηλιακά κυττάρα στο στόμαχο και το έντερο. Η διαπέραση των παραπάνω μεμβρανών αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στη ανάπτυξη φαρμάκων.

Τα τελευταία χρόνια, οι φαρμακευτικές εταιρίες έχουν δημιουργήσει κάψουλες με μικρές πρωτεΐνες που λέγονται πεπτίδια, οι οποίες αποτελούνται από ενισχυτές διαπερατότητας, οι οποίοι διευκολύνουν την απορρόφηση από το λεπτό έντερο. Ωστόσο, οι παραπάνω ουσίες επιτρέπουν σε μικρές ποσότητες των πεπτιδίων (1%) να εισέλθουν στην κυκλοφορία.

Η ομάδα του Μιτραγκόρι στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ προσπαθεί να βελτιώσει αυτή την προσέγγιση. Όπως ανέφερε το 2018 στο Proceedings of the National Academy of Sciences, κατάφερε να δημιουργήσει μία κάψουλα που περιέχει ινσουλίνη και έχει ρευστότητα αντίστοιχη με το μέλι. Όταν η κάψουλα διαλύεται στο λεπτό έντερο, το υγρό της κάψουλας εισέρχεται στο εντερικό τοίχωμα και διαρρηγνύει στιγμιαία τη λιπιδική μεμβράνη των κυττάρων της επιφανείας, επιτρέποντας στην ινσουλίνη και τα άλλα φάρμακα να απορροφηθούν. Την προηγούμενη εβδομάδα, ο Μιτραγκόρι και η ομάδα του δημιούργησαν μία εταιρία βιοτεχνολογίας με σκοπό να προωθήσουν αυτή την τεχνολογία. Αντίστοιχα, η Oramed Pharmaceuticals, μία εταιρία βιοτεχνολογίας από την Ιερουσαλήμ, δοκιμάζει επίσης κάψουλες ινσουλίνης που προστατεύουν την πρωτεΐνη από τα οξέα και τα ένζυμα του στομάχου , ενισχύοντας παράλληλα την απορρόφησή της από το λεπτό έντερο.

Ο Ρόμπερτ Λάνγκερ, ένας ειδικός φαρμακοκινητικής από το MIT, και οι συνεργάτες του δοκίμασαν μία άλλη προσέγγιση. Ανέπτυξαν ένα «κούφιο» χάπι με ένα πεπλατυσμένο άκρο. Το σχήμα, καθώς και το κέντρο βάρος της κάψουλας το οποίο βρίσκεται κοντά στο άκρο αυτό, διασφαλίζει ότι το χάπι τοποθετείται στο στόμαχο έτσι ώστε η πεπλατυσμένη επιφάνεια να βρίσκεται προς το τοίχωμα του στομάχου. Μέσα από αυτό το άκρο του χαπιού, το οποίο αποτελείται από σάκχαρα, βρίσκεται μία μικρή βελόνα πο αποτελείται από στερεή ινσουλίνη. Τα σάκχαρα διαλύνονται από το περιβάλλον του στομάχου, επιτρέποντας έτσι στη βελόνα να εισέλθει στην εξωτερική στιβάδα του στομάχου, όπου διαλύεται και εισέρχεται στην κυκλοφορία.

Σε δοκιμές που έγιναν σε ποντίκια και χοίρους, φάνηκε ότι το χάπι ήταν ικανό να μεταφέρει την ίδια ποσότητα ινσουλίνης στην κυκλοφορία με μία υποδόρια ένεση. Οι ιστολογικές έρευνες δεν παρατήρησαν επίσης βλάβες από τους καθημερινούς νυγμούς στο στόμαχο.

«Η τεχνική αυτή είναι ιδιαίτερα έξυπνη», είπε η Ίντιθ Μάθιοβιτς, μία βιοτεχνολόγος από το Πανεπιστήμιο Μπράουν. Ωστόσο, πρέπει να διερευνηθεί περισσότερο αν οι καθημερινοί νυγμοί στο στόμαχο δεν προκαλούν μακροπρόθεσμα προβλήματα για τους ασθενείς. Πρέπει να εξεταστεί επίσης αν διάφορα βακτήρια ή μη επιθυμητές πρωτεΐνες μπορούν επίσης να διέλθουν μέσω των νυγμών αυτών μαζί με την ινσουλίνη.

Η εταιρία Rani Therapeutics ποντάρει σε μία αντίστοιχη ιδέα. Τα χάπια της εταιρίας αυτής χρησιμοποιούν μία χημική αντίδραση που εκκινείται από το ph του εντέρου και δημιουργεί διοξείδιο του άνθρακα. Το αέριο αυτό σχηματίζει μία φυσαλίδα η οποία πιέζει μία βελόνα που περιέχει το φάρμακο διαμέσου του εντερικού τοιχώματος. Αν και ακόμα τα αποτελέσματα από τις δοκιμές της μεθόδου αυτής δεν έχουν δημοσιευτεί, έχουν γίνει ήδη πάνω από 100 έρευνες σε πειραματόζωα. Σε μία αρχική εκτίμηση της ασφάλειας των χαπιών, χωρίς βελόνες ή φάρμακα, οι εθελοντές ανέφεραν ότι δεν μπορούσαν να αντιληφθούν τη δημιουργία της φυσαλίδας. Μέσα στο 2019, οι επιστήμονες θα εξετάσουν τη χρήση της μεθόδου αυτής με το φάρμακο οκτρεοτίδη, το οποίο χρησιμοποιείται για την ακρομεγαλία.

Μπορεί να χρειαστούν αρκετά χρόνια μέχρι να εγκριθούν οι μέθοδοι αυτοί ως προς την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά τους. Ωστόσο, εφόσον εγκριθούν θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν άμεσα για τα γνωστά φάρμακα, επιτυγχάνοντας τον αρχικό τους στόχο και ανακουφίζοντας παράλληλα εκατομμύρια ασθενείς.

Βιβλιογραφία: Science

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα