Μικροσκοπικές ασκοειδείς δομές που μεταφέρουν φάρμακα σε συγκεκριμένα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος φαίνεται ότι βελτιώνουν αισθητά τα συμπτώματα της πολλαπλής σκλήρυνσης σε πειραματόζωα.
Η νέα αυτή θεραπεία, η οποία αναπτύχθηκε από το Πανεπιστήμιο του Harvard των ΗΠΑ, μπορεί δυνητικά να αντικαταστήσει τις θεραπείες που χορηγούνται σήμερα για την αντιμετώπιση της νόσου, καθώς περιορίζει τη φλεγμονή και επάγει την επιδιόρθωση των βλαβών στους ιστούς.
Η πολλαπλή σκλήρυνση είναι ένα εξουθενωτικό αυτοάνο νόσημα που χαρακτηρίζεται από καταστροφή της μυελίνης που περικλείει τα νευρικά κύτταρα, γεγονός που τελικά επηρεάζει την επικοινωνία του εγκεφάλου με τον υπόλοιπο οργανισμό. Ως αποτέλεσμα, οι ασθενείς που πάσχουν από τη νόσο παρουσιάζουν μία σειρά συμπτώματα και αναπηρίες.
Αν και σήμερα δεν υπάρχει οριστική θεραπεία για τη νόσο, διάφορα φάρμακα που περιορίζουν τη δράση των ανοσιακών κυττάρων ή μειώνουν τη φλεγμονή, μπορεί να επιβραδύνουν την επιδείνωση της νόσου. Δυστυχώς, πολλές από τις παραπάνω θεραπείες έχουν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες και μπορεί να προκαλέσουν άλλες νόσους.
«Παρά το σημαντικό ρόλο των μυελοειδών κυττάρων στην παθοφυσιολογία της πολλαπλής σκλήρυνσης, οι διαθέσιμες θεραπείες δεν στοχεύουν ειδικά τα κύτταρα αυτά ούτε τα χρησιμοποιούν για τον περιορισμό των συμπτωμάτων της νόσου», αναφέρουν οι επιστήμονες της νέας μελέτης που δημοσιεύτηκε στο PNAS.
Η ομάδα απομόνωσε συγκεκριμένα μυελοειδή κύτταρα από υγιή ποντίκια και πολλαπλασίασε τα κύτταρα αυτά στο εργαστήριο. Στη συνέχεια, προσκόλλησε μικροσκοπικά δισκοειδή αντικείμενα που μεταφέρουν μικροσωματίδια φαρμάκων στην επιφάνεια των παραπάνω κυττάρων, μετατρέποντας τελικά τα τελευταία σε ασκοειδείς δομές που μεταφέρουν φάρμακα.
Ακολούθως, η ομάδα χορήγησε τα παραπάνω κύτταρα σε ποντίκια με προχωρημένη πολλαπλή σκλήρυνση. Όπως διαπιστώθηκε, η θεραπεία κατάφερε να αντιμετωπίσει την αναπηρία και να επαναφέρει την κινητικότητα των ποντικών.
«Γενικά είναι πολύ δύσκολο να ελέγξουμε τη συμπεριφορά των παραπάνω κυττάρων. Η προσέγγιση που ακολουθήσαμε κατάφερε να σταθεροποιήσει τα κύτταρα σε μία αντιφλεγμονώδη κατάσταση», εξήγησαν οι συγγραφείς.
Η φλεγμονή που προκαλούν τα κύτταρα της φυσικής ανοσίας στο κεντρικό νευρικό σύστημα αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους μηχανισμούς στην πολλαπλή σκλήρυνση. Η φλεγμονή αυτή προσελκύει περισσότερα μυελοειδή κύτταρα, καθώς και Τ ή Β λεμφοκύτταρα από το σύστημα της επίκτητης ανοσίας, γεγονός που τελικά προκαλεί βλάβες στη μυελίνη που καλύπτει τα νεύρα.
Η επιστημονική ομάδα είχε δοκιμάσει στο παρελθόν την ίδια προσέγγιση με επιτυχία χρησιμοποιώντας μακροφάγα για την αντιμετώπιση νεοπλασμάτων.
Στη νέα έρευνα, η ομάδα χρησιμοποίησε μονοκύτταρα στα οποία προσκολλήθηκαν μόρια ιντερλευκίνης-4 και δεξαμεθαζόνης, τα οποία αθροιστικά μειώνουν τη φλεγμονή.
«Με αυτή την προσέγγιση καταφέραμε να περιορίσουμε τη φλεγμονή στις βλάβες της πολλαπλής σκλήρυνσης επάγοντας παράλληλα μία θεραπευτική δράση», εξήγησε η ομάδα της μελέτης.
Τα ποντίκια που έλαβαν την παραπάνω θεραπεία παρουσίασαν σημαντική μείωση της αναπηρίας συγκριτικά με τα ποντίκια της ομάδας ελέγχου, στα οποία εμφανίστηκε πλήρης παράλυση στα κάτω άκρα. Τα ποντίκια της πρώτης ομάδας είχαν επίσης μεγαλύτερη διάρκεια ζωής σε σχέση με την ομάδα ελέγχου.
Στην παρούσα μελέτη εξετάστηκε μόνο μία προοδευτική μορφή πολλαπλής σκλήρυνσης, η οποία δεν είναι αρκετά συχνή. Η επιστημονική ομάδα της έρευνας έχει ξεκινήσει ήδη μία νέα μελέτη στην οποία θα εξετάσει την αποτελεσματικότητα της θεραπείας ενάντια στη συχνότερη μορφή της νόσου η οποία χαρακτηρίζεται από εξάρσεις και υφέσεις.
Φωτογραφία: Ivan Samkov