Η φλεγμονή αποτελεί τόσο συνέπεια όσο και παράγοντα κινδύνου για αρκετές διαφορετικές νόσους, όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης και οι καρδιαγγειακές παθήσεις.
Ένα από τα συχνότερα αίτια φλεγμονής είναι οι λοιμώξεις. Όταν ο οργανισμός διαπιστώσει την παρουσία επικίνδυνων ξένων μικροοργανισμών, όπως τα βακτήρια, εκκινεί μία ανοσιακή απόκριση. Η φλεγμονή αποτελεί σημαντικό κομμάτι της απόκρισης αυτής.
Στην παραπάνω περίπτωση, η φλεγμονή είναι φυσιολογική και βοηθά στη διατήρηση της υγείας του οργανισμού. Σε άλλες περιπτώσεις, ωστόσο, η φλεγμονή εμφανίζεται για διαφορετικούς λόγους και μπορεί να παραμείνει προκαλώντας διάφορες βλάβες.
Στη νέα τους έρευνα, η οποία δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Immunology, ο Dr Timo Speer και οι συνεργάτες του από το Saarland University στη Γερμανία, επικεντρώθηκαν σε ένα συγκεκριμένο παράγοντα που ενοχοποιείται για την επιβλαβή φλεγμονή, τα υψηλά τριγλυκερίδια. Τα τελευταία αποτελούν ουσιαστικά μέτρο των λιπιδίων που βρίσκονται στο αίμα.
Οι επιστήμονες κατάφεραν να ανακαλύψουν αρκετούς μηχανισμούς μέσω των οποίων τα υψηλά επίπεδα των λιπιδίων στο αίμα οδηγούν σε εμφάνιση φλεγμονής, η οποία με τη σειρά της επηρεάζει μία σειρά βιολογικών μηχανισμών προκαλώντας οργανικές και αγγειακές βλάβες.
Τα Υψηλά Επίπεδα των Λιπιδίων Συνδέονται με Αυξημένο Κίνδυνο Θανάτου
Οι επιστήμονες έκαναν αρχικά την έρευνά τους in vitro και στη συνέχεια σε μοντέλα ποντικών πριν εξετάσουν τις παρατηρήσεις τους σε ανθρώπους εθελοντές. Η έρευνά τους επικεντρώθηκε περισσότερο στο φλεγμονόσωμα NLRP3 (nod-like receptor family pyrin domain-containing 3).
Το πρωτεϊνικό αυτό σύμπλεγμα παίζει σημαντικό ρόλο στην ενεργοποίηση της ανοσιακής απόκρισης. Ο Dr Speer και η ομάδα του θέλησαν να διαπιστώσουν τι μπορεί να ενεργοποιήσει λανθασμένα το NLRP3.
Τα πρώτα πειράματά τους έδειξαν ότι τα υψηλά επίπεδα των λιπιδίων και ειδικότερα των τριγλυκεριδίων συνδέονται με την επιβλαβή φλεγμονή.
Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις των επιστημόνων η απολιποπρωτεΐνη C3, μία πρωτεΐνη που εκκρίνεται από το ήπαρ και βρίσκεται επίσης στις λιποπρωτεΐνες που είναι πλούσιες σε τριγλυκερίδια, ενεργοποιεί το NLRP3, προκαλώντας έτσι φλεγμονή.
Στα μοντέλα ποντικών, οι υψηλές συγκεντρώσεις απολιποπρωτεΐνης C3 προκάλεσαν οργανικές βλάβες, όπως παρατήρησαν οι επιστήμονες.
Εξετάζοντας ανθρώπους εθελοντές (αρκετοί από τους οποίους είχαν χρόνια νεφρική νόσο ή ιστορικό εμφράγματος του μυοκαρδίου) οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι υψηλότερες συγκεντρώσεις απολιποπρωτεΐνης C3 μπορεί να προκαλέσουν νεφρικές βλάβες αλλά και προβλήματα στα αγγεία.
Τα υψηλά επίπεδα της απολιποπρωτεΐνης C3 συνδέθηκαν επίσης με αυξημένο κίνδυνο θανάτου από όλα τα αίτια.
«Ασχοληθήκαμε με ένα συγκεκριμένο είδος λιπιδίων, τα τριγλυκερίδια. Καταφέραμε να δείξουμε ότι όταν τα λιπαρά αυτά βρίσκονται σε υψηλές συγκεντρώσεις στο αίμα μπορεί να επηρεάσουν τα ανοσιακά κύτταρα με αποτέλεσμα ο οργανισμός να αντιδρά αντίστοιχα με μία βακτηριακή λοίμωξη», εξήγησε ο Dr Speer.
«Το γεγονός αυτό οδηγεί σε εμφάνιση φλεγμονής η οποία, αν γίνει χρόνια, μπορεί να προκαλέσει βλάβες στους νεφρούς και αθηροσκλήρωση. Η τελευταία αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα αίτια εμφράγματος του μυοκαρδίου και εγκεφαλικού επεισοδίου», πρόσθεσε.
Οι παραπάνω παρατηρήσεις, σύμφωνα με τους επιστήμονες, δείχνουν ότι στοχεύοντας την περίσσεια της απολιποπρωτεΐνης C3, θα μπορούμε πιθανώς να αντιμετωπίσουμε την επιβλαβή φλεγμονή.
Όπως τόνισαν, είναι επίσης σημαντικό να εστιάσουμε στον τρόπο που επηρεάζονται τα επίπεδα των λιπιδίων στο αίμα από τη διατροφή. «Με άλλα λόγια, μπορούμε πλέον να πούμε ότι μία διατροφή με χαμηλά λιπαρά μπορεί να παρατείνει σημαντικά τη διάρκεια ζωής των ασθενών που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως οι διαβητικοί και οι υπερτασικοί», σημείωσε ο Dr Speer.
«Τα τριγλυκερίδια αναπτύσσουν τοξικές ιδιότητες που ενεργοποιούν τους μηχανισμούς της έμφυτης ανοσίας. Αυτό εκκινεί μία σειρά αυτοκαταστροφικών μηχανισμών, μεταξύ των οποίων και αυτοί που στοχεύουν τα τοιχώματα των αγγείων, περιορίζοντας τη ροή του αίματος μέσω αυτών», κατέληξε ο Dr Speer.
Φωτογραφία: www.MedicalGraphics.de (CC BY-ND 4.0)