Η έκθεση σε συγκεκριμένα βακτήρια ενοχοποιήθηκε προσφάτως ως παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση της κοιλιοκάκης, μίας κληρονομικής νόσου που σχετίζεται με τη γλουτένη.
Οι ασθενείς που υποφέρουν από τη νόσο πρέπει να ακολουθούν εφ’ όρου ζωής μία διατροφή χωρίς την παραπάνω ουσία, καθώς ακόμα και μικρές ποσότητες της γλουτένης μπορεί να προκαλέσουν σημαντικές βλάβες στο έντερο.
Αν και γνωρίζουμε ήδη ότι υπάρχουν διάφοροι περιβαλλοντικοί παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν κοιλιοκάκη σε άτομα με γενετική προδιάθεση, ο μηχανισμός μέσω του οποίου ασκείται η παραπάνω δράση είναι προς το παρόν άγνωστος.
Μία ομάδα επιστημόνων από το Monash Biomedicine Discovery Institute και το ARC Centre of Excellence in Advances Molecular Imaging, κατάφερε να δείξει σε μοριακό επίπεδο γιατί η έκθεση σε συγκεκριμένα μικρόβια αποτελεί περιβαλλοντικό παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση κοιλιοκάκης.
Τα αποτελέσματα της έρευνάς τους δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Nature Structural and Molecular Biology.
Ο Dr Hugh Reid, ένας εκ των επικεφαλής της έρευνας από το Monash University, δήλωσε ότι η ομάδα έδειξε, σε μοριακό επίπεδο, ότι οι υποδοχείς που έχουν απομονωθεί από τα Τ κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος ασθενών με κοιλιοκάκη αναγνωρίζουν συγκεκριμένα τμήματα βακτηρίων τα οποία μοιάζουν αρκετά με τμήματα της γλουτένης.
Η έκθεση στα παραπάνω βακτήρια πιθανώς ενοχοποιείται για την παθολογική ενεργοποίηση των Τ κυττάρων κατά την κατανάλωση γλουτένης από ασθενείς με γενετική επιβάρυνση.
«Στην κοιλιοκάκη, γνωρίζουμε ότι υπάρχει παθολογική απόκριση στη γλουτένη και η έρευνά μας κατάφερε να δείξει ότι υπάρχει σύνδεση ανάμεσα σε ορισμένες πρωτεΐνες της γλουτένης με τις πρωτεΐνες που βρίσκονται σε συγκεκριμένα βακτήρια», πρόσθεσε ο Reid.
«Ουσιαστικά αυτό που συμβαίνει είναι ότι το ανοσοποιητικό σύστημα παρουσιάζει φυσιολογική ανοσιακή απόκριση κατά την έκθεση στις βακτηριακές πρωτεΐνες, ωστόσο με τον ίδιο μηχανισμό αναπτύσει παθολογική απόκριση στις πρωτεΐνες της γλουτένης, καθώς, για το ανοσοποιητικό σύστημα, οι πρωτεΐνες αυτές θεωρούνται ταυτόσημες», κατέληξε ο Reid.
Όπως υποστηρίζει, η ανακάλυψη αυτή ανοίγει το δρόμο για νέες διαγνωστικές και θεραπευτικές προσεγγίσεις στην αντιμετώπιση της κοιλιοκάκης.
Η Κοιλιοκάκη
Η κοιλιοκάκη είναι το αποτέλεσμα της παθολογικής ενεργοποίησης του ανοσοποιητικού συστήματος από τη γλουτένη, μία πρωτεΐνη που βρίσκεται φυσιολογικά στα σιτηρά, όπως το σιτάρι, η σίκαλη, η βρώμη και το κριθάρι, καθώς και τα τρόφιμα που παράγονται από τα παραπάνω. Τα Τ κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος θεωρούν τη γλουτένη ξένη ουσία, με αποτέλεσμα να εκκινούν τη διαδικασία αντιμετώπισής της.
Στους ασθενείς με κοιλιοκάκη, η ενεργοποίηση των Τ κυττάρων προκαλεί μία φλεγμονώδη απόκριση στο λεπτό έντερο η οποία μπορεί αν προκαλέσει ένα μεγάλο εύρος συμπτωμάτων όπως διάρροια, μετεωρισμό και δυσαπορρόφηση θρεπτικών ουσιών.
Οι ασθενείς αυτοί πρέπει να ακολουθούν μία αυστηρή δίαιτα χωρίς γλουτένη εφ’όρου ζωής, καθώς ακόμα και μικρές ποσότητες της ουσίας αυτής μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα υγείας. Αν δεν αντιμετωπιστεί, η νόσος μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα, όπως υποσιτισμό, οστεοπόρωση, κατάθλιψη και υπογονιμότητα, ενώ συνδέεται και με αυξημένο κίνδυνο ορισμένων μορφών καρκίνου, όπως το λέμφωμα του λεπτού εντέρου.