Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις μίας νέας έρευνας, το ιστορικό κατάθλιψης σχετίζεται με διπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης συστηματικού ερυθηματώδους λύκου (ΣΕΛ) στις γυναίκες. Η έρευνα εξέτασε δεδομένα από σχεδόν 200.000 γυναίκες και υποστηρίζει ότι η κατάθλιψη αποτελεί σοβαρό παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση ΣΕΛ.
«Ίσως πρέπει να εξετάζουμε αν οι ασθενείς με κατάθλιψη έχουν οικογενειακό ιστορικό αυτοάνοσων νόσων. Δεν πρέπει να αποκλείουμε την πιθανότητα ότι οι ασθενείς αυτοί μπορεί να έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αυτοάνοσων νόσων», είπε η Άντρεα Ρόμπερτς, επικεφαλής της έρευνας.
Τα αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν στο JAMA Psychiatry.
Περιεχόμενα:
Σοβαρή Αυτοάνοση Νόσος
Ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος προσβάλλει αρκετά οργανικά συστήματα και επηρεάζει συχνότερα τις γυναίκες από τους άνδρες.
Οι ερευνητές εξέτασαν σχεδόν 194.483 γυναίκες ηλικίας 28-93 ετών από τα Nurses’ Health Study I και II. Η κατάθλιψη και ο ΣΕΛ επιβεβαιώθηκαν με τη χρήση των κριτηρίων της κάθε νόσου.
Θεωρήθηκε επίσης ότι η διατροφή, η άσκηση και η κατανάλωση αλκοόλ δεν σχετίζονται με τον ΣΕΛ, επομένως δεν έγινε προσαρμογή της ανάλυσης γι’αυτά. Για τα αποτελέσματα της έρευνας έγινε, ωστόσο, προσαρμογή για την ηλικία και τη φυλή καθώς οι παράγοντες αυτοί επηρεάζουν την πιθανότητα εμφάνισης λύκου.
Διπλάσιος Κίνδυνος
Η ανάλυση έδειξε ότι η κατάθλιψη σχετίζεται με υπερδιπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης ΣΕΛ (167%). Ο μέσος χρόνος από την διάγνωση της κατάθλιψης μέχρι την εμφάνιση του ΣΕΛ ήταν τα 4.5 χρόνια.
Οι ερευνητές έκαναν προσαρμογή για το δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ), το κάπνισμα, τη χρήση από του στόματος αντισυλληπτικών και εμμηνοπαυσιακών ορμονών. Η προσέγγιση αυτή είχε σκοπό να μειώσει την πιθανότητα να επηρεάστηκε από άλλους παράγοντες ο κίνδυνος εμφάνισης ΣΕΛ.
Για να εξετάσουν αν η κατάθλιψη οδηγεί στην εμφάνιση ΣΕΛ ή το αντίθετο οι ερευνητές έκαναν 3 ακόμα αναλύσεις:
- Μία ανάλυση στην οποία εξέτασαν μόνο γυναίκες που είχαν κατάθλιψη τουλάχιστον 4 χρόνια πριν την εμφάνιση του ΣΕΛ.
- Μία ανάλυση στην οποία χρησιμοποίησαν μόνο δεδομένα από τον πρώτο χρόνο όπου οι ασθενείς ρωτήθηκαν για τα μέτρα της κατάθλιψης: τα συμπτώματα, τη διάγνωση και τη χρήση αντικαταθλιπτικών.
- Μία ανάλυση με τα δεδομένα 120 γυναικών όπου χρησιμοποιήθηκε η ημερομηνία εμφάνισης των πρώτων συμπτωμάτων και όχι η ημερομηνία της διάγνωσης για την εμφάνιση του ΣΕΛ.
Οι παραπάνω αναλύσεις ουσιαστικά επιβεβαίωσαν τα αρχικά αποτελέσματα της έρευνας, είπε η Ρόμπερτς. Χρησιμοποιώντας τα πιο αυστηρά μέτρα του MHI-5, ο αυξημένος κίνδυνος ήταν ακόμα σημαντικός (129%). Από τις αναλύσεις φάνηκε επίσης ότι «όσο πιο σοβαρή είναι η κατάθλιψη τόσο αυξημένος είναι ο κίνδυνος εμφάνισης ΣΕΛ», πρόσθεσε η ίδια.
Ισχυρότεροι Παράγοντες
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι ο παράγοντας που σχετίστηκε περισσότερο με την πιθανότητα εμφάνισης ΣΕΛ ήταν η χρήση αντικαταθλιπτικών (180%), πιθανώς διότι τα φάρμακα αυτά χορηγούνται συνήθως για το άγχος και το χρόνιο πόνο, τα οποία σχετίζονται συχνά με το ΣΕΛ. Ακολούθησαν η διάγνωση της κατάθλιψης από γιατρό (119%) και τα συμπτώματα κατάθλιψης (70%).
Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης τη χρήση εκλεκτικών αναστολέων επαναπρόσληψης σεροτονίνης, τρικυκλικών και άλλων αντικαταθλιπτικών. Διαπίστωσαν ότι ο αυξημένος κίνδυνος ΣΕΛ δεν περιοριζόταν σε μία κατηγορία φαρμάκων. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει ότι η κατάθλιψη και όχι τα φάρμακά της, είναι αυτή που συνδέεται με τον αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ΣΕΛ, είπε η Ρόμπερτς.
Η σχέση μεταξύ της κατάθλιψης και του ΣΕΛ μπορεί να είναι αποτέλεσμα διαταραχών στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Προηγούμενες έρευνες είχαν συνδέσει την κατάθλιψη με αυξημένες συγκεντρώσεις ιντερλευκίνης-6 και CRP, δηλαδή δείκτες συστηματικής λοίμωξης.
«Ο εγκέφαλος παίζει σημαντικό ρόλο στην ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος, επομένως η θεωρία ότι μία διαταραχή της διάθεσης μπορεί να επηρεάζει το ανοσοποιητικό σύστημα δεν προκαλεί έκπληξη», είπε η Ρόμπερτς. Σημείωσε επίσης ότι η παραπάνω συσχέτιση έχει παρατηρηθεί από διάφορες έρευνες.
Καθώς διάφορες παθήσεις, μεταξύ των οποίων και η καρδιαγγειακή νόσος, σχετίζονται με φλεγμονώδεις διαδικασίες, οι γιατροί πρέπει να εξετάσουν πιο προσεκτικά αν ένας ασθενής έχει φλεγμονή και «να κάνουν κάτι για να προλάβουν τις επιδράσεις για την υγεία του», συμπλήρωσε η Ρόμπερτς.
Μία θεωρία που έχει βάση
Ο Τζον Χάνλι, καθηγητής ρευματολογίας στο Πανεπιστήμιο Νταλχάουζι του Καναδά σχολίασε τα αποτελέσματα της έρευνας. Ο ίδιος ήταν επικεφαλής μίας έρευνας που δημοσιεύτηκε το 2015 στο Arthritis and Rheumatology και είχε εξετάσει τη συχνότητα και τα χαρακτηριστικά των διαταραχών της διάθεσης στους ασθενείς με ΣΕΛ, καθώς και τη χρήση των αντικαταθλιπτικών.
Ο Χάνλι είπε ότι η νέα έρευνα έχει μεγάλη σημασία καθώς περιλαμβάνει ένα μεγάλο αριθμό ασθενών και προσφέρει μία θεωρία που σίγουρα έχει ενδιαφέρον.
Τόνισε, ωστόσο, ότι είναι σκεπτικός αναφορικά με τα αποτελέσματα και θα ήταν ιδανικό οι ερευνητές να είχαν εξετάσει επίσης μία ομάδα ελέγχου με μία μη αυτοάνοση ρευματική νόσο, όπως η οστεοαρθρίτιδα. Η τελευταία έχει εντελώς διαφορετικό μηχανισμό από το ΣΕΛ, ωστόσο μοιράζεται αρκετά συμπτώματα με αυτόν, όπως η αρθραλγία.
Επίσης, αν και οι ερευνητές παρατήρησαν συσχέτιση μεταξύ της κατάθλιψης και του ΣΕΛ κατά την σιτγμή της εμφάνισης του πρώτου συμπτώματος, δεν είναι ξεκάθαρο πότε ξεκίνησε ο ΣΕΛ, πρόσθεσε.
«Η νόσος πάντοτε έχει ξεκινήσει πριν γίνει η διάγνωσή της. Γνωρίζουμε ότι μπορεί να υπάρχουν αυτοαντισώματα ακόμα και για 7 χρόνια πριν εμφανιστούν συμπτώματα», κατέληξε.
Βιβλιογραφία: Medscape
Φωτογραφία: Gerald Gabernig (CC BY 2.0)