Αντανακλαστική Συμπαθητική Δυστροφία

Η αντανακλαστική συμπαθητική δυστροφία (RSD) είναι μία νευρική διαταραχή που επηρεάζει τη ρύθμιση του άλγους. Αναφέρεται επίσης και ως σύνδρομο σύνθετου περιοχικού πόνου τύπου 1 ή CRPS 1.

Η αντανακλαστική συμπαθητική δυστροφία εμφανίζεται κυρίως με έντονο άλγος το οποίο εντοπίζεται στα άκρα. Μπορεί να παρουσιαστούν επίσης αλλαγές στη θερμοκρασία του σώματος, εφίδρωση, μειωμένο εύρος κινήσεων, καθώς και άλλα συμπτώματα.

Ορισμός

Η αντανακλαστική συμπαθητική δυστροφία, RSD ή CRPS 1, είναι μία διαταραχή που επηρεάζει τη ρύθμιση του άλγους στα νεύρα του κεντρικού και του συμπαθητικού νευρικού συστήματος.

Το κεντρικό νευρικό σύστημα ελέγχει τις περισσότερες λειτουργίες του εγκεφάλου και του οργανισμού. Το συμπαθητικό σύστημα ελέγχει την ταχεία και ακούσια απόκριση στο άλγος και το στρες.

Οι ασθενείς με CRPS 1 παρουσιάζουν τυπικά άλγος στα άκρα και συγκεκριμένα στα δάκτυλα των ποδιών και των χεριών.

Το CRPS 1 εμφανίζεται συνήθως απουσία τραυματισμού στα νεύρα που επηρεάζονται, κάτι που ωστόσο δεν ισχύει για το σύνδρομο CRPS 2, το οποίο είναι συνήθως αποτέλεσμα ενός τραύματος.

Αν και τα αίτια των δύο παθήσεων είναι διαφορετικά, οι δύο νόσοι έχουν αρκετά κοινά χαρακτηριστικά, επομένως οι γιατροί συχνά δυσκολεύονται να τα ξεχωρίσουν.

Συμπτώματα

Τα δύο σημαντικότερα συμπτώματα της αντανακλαστικής συμπαθητικής δυστροφίας είναι η αλλωδυνία και η υπερλαγησία.

Ο όρος «αλλωδυνία» χρησιμοποιείται για να περιγράψει την αντίληψη άλγους από ερεθίσματα που φυσιολογικά δεν είναι επώδυνα. Για παράδειγμα, ένας ασθενής που υποφέρει από αλλωδυνία μπορεί να νιώσει άλγος από ένα απαλό άγγιγμα. Ο γιατρός εξετάζει την παρουσία του συμπτώματος αυτού αγγίζοντας απαλά το δέρμα του ασθενούς με μία μπατονέτα.

Η υπεραλγησία αναφέρεται στην αυξημένη ευαισθησία στα επώδυνα ερεθίσματα. Η υπεβολική αντίδραση στο άλγος αποτελεί ένδειξη υπεραλγησίας.

Οι ασθενείς με αντανακλαστική συμπαθητική δυστροφία μπορεί να παρουσιάζουν επίσης δυσλειτουργεία των ιδρωτοποιών αδένων και των αγγείων. Αυτό μπορεί να προκαλέσει:

  • Αλλαγές στη θερμοκρασία του σώματος
  • Διαταραχές της εφίδρωσης
  • Αλλαγές στη χροιά του δέρματος
  • Μεταβολές στον πολλαπλασιασμό και την επιβίωση των κυττάρων που αναπληρώνουν τις τρίχες, το δέρμα και τα νύχια

Σε ορισμένους ασθενείς μπορεί να εμφανιστούν διάχυτες ή συστηματικές επιδράσεις από την αντανακλαστική συμπαθητική δυστροφία.

Ο ακόλουθος πίνακας περιλαμβάνει τις περισσότερες συστηματικές επιδράσεις της νόσου και τα συμπτώματα που σχετίζονται με αυτές:

Οργανικό Σύστημα
Συμπτώματα
Γαστρεντερικό ·         Στομαχικές ενοχλήσεις

·         Ναυτία

·         Έμετος

·         Διάρροια

·         Δυσκοιλιότητα

Καρδιαγγειακό και Αναπνευστικό ·         Ανεξέλεγκτες συσπάσεις των μυών του θωρακικού τοιχώματος

·         Θωρακικό άλγος

·         Δύσπνοια

·         Λιποθυμία

Ουροποιητικό ·         Συχνοουρία

·         Ακράτεια ούρων

Ενδοκρινικό ·         Μειωμένα επίπεδα κορτιζόλης

·         Μειωμένα επίπεδα θυρεοειδών ορμονών

Νευρικό ·         Διαταραχές της μνήμης

·         Διαταραχές στην ανάκληση λέξεων

Άλλα ·         Διαταραχές του ύπνου

·         Μειωμένα επίπεδα ενέργειας

·         Αδυναμία

·         Μειωμένο εύρος κίνησης στα άκρα που επηρεάζονται

 

Διάγνωση

Η διάγνωση της αντανακλαστικής συμπαθητικής δυστροφίας αποτελεί συχνά πρόκληση για τον γιατρό καθώς η νόσος έχει αρκετά κοινά συμπτώματα με άλλες παθήσεις όπως:

Για τη διάγνωση της νόσου χρησιμοποιούνται τα κριτήρια της Βουδαπέστης. Προκειμένου να τεθεί η διάγνωση ο ασθενής πρέπει να έχει αλλωδυνία ή υπεραλγησία, καθώς και τουλάχιστον 1 σύμπτωμα σε δύο ή περισσότερες από τις παρακάτω κατηγορίες:

  • Αισθητικά συμπτώματα: Αυτά σχετίζονται με τις αισθήσεις. Παράδειγμα συμπτώματος αυτής της κατηγορίας είναι η αυξημένη ευαισθησία του δέρματος.
  • Αγγειοκινητικά συμπτώματα: Σχετίζονται με τη σύσπαση ή χαλάρωση των αγγείων. Παραδείγματα συμπτωμάτων της κατηγορίας αυτής είναι οι μεταβολές στη θερμοκρασία του σώματος ή οι αλλαγές στη χροιά του δέρματος.
  • Διαταραχές στην έκκριση ιδρώτα ή οιδήματα: Τα πρώτα είναι αποτέλεσμα ερεθισμού των ιδρωτοποιών αδένων. Τα δεύτερα, όπως λέει και το όνομά τους, αναφέρονται σε παθολογική διόγκωση ή οίδημα.
  • Κινητικά ή τροφικά συμπτώματα: Τα κινητικά συμπτώματα αναφέρονται σε διαταραχές της κίνησης, ενώ τα τροφικά σχετίζονται με τις ορμόνες.

Η διάγνωση της αντανακλαστικής συμπαθητικής δυστροφίας τίθεται όταν ο ασθενής πληροί τα παραπάνω κριτήρια και τα συμπτώματά του δεν μπορούν να αποδοθούν σε κάποια άλλη διάγνωση.

Θεραπεία

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η νόσος υποχωρεί χωρίς να χορηγηθεί θεραπεία, ωστόσο σε άλλες εξελίσσεται σε μία διαταραχή χρονίου πόνου.

Σήμερα, δεν υπάρχουν σαφείς οδηγίες για την αντιμετώπιση και διαχείρηση της αντανακλαστικής συμπαθητική ς δυστροφίας. Ωστόσο, ο γιατρός συνεργαζόμενος με φυσιοθεραπευτές και εργοθεραπευτές μπορεί να εκπονήσει ένα θεραπευτικό πλάνο για κάθε άτομο.

Συχνά, στην αντιμετώπιση της νόσου χορηγούνται φάρμακα. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν:

  • Από του στόματος κορτικοστεροειδή
  • Αντιεπιληπτικά φάρμακα, όπως η γκαμπαπεντίνη (Neurontin)
  • Αντακαταθλιπτικά φάρμακα με αναλγητικές ιδιότητες, όπως η ντουλοξετίνη
  • Τοπικά αναισθητικά όπως η λιδοκαΐνη
  • Οπιοειδή

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο συνδυασμός φαρμάκων από διαφορετικές κατηγορίες μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα του ασθενούς.

Άλλες θεραπείες για τη νόσο περιλαμβάνουν:

  • Συμπληρώματα βιταμίνης C, τα οποία βοηθούν στην αντιμετώπιση των ελευθέρων ριζών που προκαλούν φλεγμονή
  • Τοπική αγωγή με καψαϊκίνη, μία κρέμα που περιέχει καψαϊκίνη και βοηθά στην τοπική αντιμετώπιη του άλγους
  • Αποκλειστές νεύρων, τοπικά αναισθητικά που μπορούν να χορηγηθούν στα νεύρα που επηρεάζονται
  • Νευρορύθμιση, μία διαδικασία που περιλαμβάνει χρήση στοχευμένων φαρμάκων ή ηλεκτρικής δραστηριότητας για την τροποποίηση της λειτουργίας των νεύρων
  • Ερεθισμός του νωτιαίου μυελού, περιλαμβάνει χορήγηση ηλεκτρικών ώσεων στο νωτιαίο μυελό με σκοπό να επηρεαστούν τα σήματα του άλγους πριν φτάσουν στον εγκέφαλο
  • Χειρουργική συμπαθεκτομή, μία επέμβαση κατά την οποία αφαιρούνται τα νεύρα των ιδρωτοποιών αδένων
  • Γνωστική συμπεριφορική θεραπεία, μία μορφή ψυχοθεραπείας που μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του άγχους και της κατάθλιψης, τα οποία συχνά συνοδεύουν τη νόσο

Μία μελέτη σχετικά με τις θεραπείες της αντανακλαστικής συμπαθητικής δυστροφίας που δημοσιεύτηκε το 2013 κατέληξε ότι δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα που να δείχνουν ότι κάποια από τις παραπάνω θεραπείες είναι πιο αποτελεσματικά από κάποια άλλη. Οι επιστήμονες της μελέτης υποστήριξαν ότι πρέπει να γίνουν περισσότερες έρευνες υψηλότερης ποιότητας για να διαπιστωθεί ποιες θεραπείες είναι πιο αποτελεσματικές στην αντιμετώπιση του άλγους και της αναπηρίας στους ασθενείς που υποφέρουν από τη νόσο.

Αίτια

Σύμφωνα με τα δεδομένα που είναι διαθέσιμα σήμερα, η αιτιολογία της νόσου είναι κατά πάσα πιθανότητα πολυπαραγοντική. Διάφοροι παράγοντες που έχουν ενοχοποιηθεί περιλαμβάνουν:

  • Την παθολογική μετάδοση των νευρικών σημάτων
  • Την αυξημένη ευαισθησία του κεντρικού νευρικού συστήματος
  • Τη δυσλειτουργία του αυτονόμου νευρικού συστήματος, το οποίο ελέγχει τις ακούσιες λειτουργίες του οργανισμού

Τα παραπάνω μπορεί να αποδίδονται σε γενετικές ανωμαλίες, φλεγμονή, ψυχολογικούς παράγοντες ή ένα συνδυασμό των παραπάνω.

Πρόγνωση

Η αντανακλαστική συμπαθητική δυστροφία συνήθως υποχωρεί σταδιακά, ωστόσο σε ορισμένους ασθενείς μπορεί αν εξελιχθεί σε διαταραχή χρονίου πόνου.

Όπως έδειξε η παραπάνω έρευνα του 2013, χρειάζεται σίγουρα να γίνουν περισσότερες υψηλής ποιότητας έρευνας με σκοπό να αναπτυχθούν οδηγίες για τη θεραπεία της νόσου. Ωστόσο, καθώς η συχνότητα της αντανακλαστικής συμπαθητική δυστροφίας είναι σχετικά χαμηλή, είναι δύσκολο να βρεθούν εθελοντές για τις έρευνες.

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα