Ξηρός Βήχας: Συχνότερα Αίτια και Θεραπεία

Ο βήχας αποτελεί ένα φυσικό αντανακλαστικό για τον καθαρισμό του λαιμού και των πνευμόνων από σωματίδια που προκαλούν ερεθισμό. Αν και ο περιστασιακός βήχας δεν αποτελεί αιτία ανησυχίας, ο βήχας που επιμένει μπορεί να αποτελεί ένδειξη μίας υποκειμένης νόσου.

Ο ξηρός βήχας είναι αυτός που δεν συνοδεύεται από παραγωγή φλέγματος ή βλέννης. Αυτός είναι και ο λόγος που οι περισσότεροι γιατροί αποκαλούν το είδος αυτό του βήχα ως μη παραγωγικό.

Αντιθέτως, ο υγρός ή παραγωγικός βήχας προκαλεί παραγωγή φλέγματος το οποίο βοηθά στην απομάκρυνση των ουσιών που προκαλούν ερεθισμό από τους αεραγωγούς.

Ο βήχας διαχωρίζεται επίσης σε οξύ και χρόνιο. Ο χρόνιος βήχας είναι αυτός που έχει διάρκεια πάνω από 8 εβδομάδες.

Άσθμα

Το άσθμα είναι μία χρόνια πάθηση των πνευμόνων που οδηγεί σε φλεγμονή και στένωση των αεροφόρων οδών στους πνεύμονες. Ένα από τα συχνότερα συμπτώματα του άσθματος είναι ο βήχας, ο οποίος συχνά επιδεινώνεται τη νύχτα ή νωρίς το πρωί όταν ο ασθενής ξυπνά.

Ο βήχας είναι συχνά παραγωγικός, δηλαδή υπάρχει παραγωγή φλέγματος. Ωστόσο, σε μία μορφή άσθματος που λέγεται βήχας ισοδύναμος άσθματος, το κύριο σύμπτωμα στους ασθενείς είναι ο ξηρός βήχας.

Άλλα συμπτώματα του άσθματος περιλαμβάνουν:

  • Συριγμό
  • Δύσπνοια
  • Σφίξιμο ή άλγος στο στήθος
Θεραπεία

Σήμερα δεν υπάρχει οριστική θεραπεία για το άσθμα, επομένως η αντιμετώπιση εστιάζει στην ανακούφιση από τα συμπτώματα και την πρόληψη των μελλοντικών επεισοδίων.

Τυπικά, οι γιατροί χορηγούν τις παρακάτω θεραπείες στους ασθενείς με άσθμα:

  • Μία συσκευή εισπνοής με β-2-αγωνιστές για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων σε μία έξαρση.
  • Μακροπρόθεσμη θεραπεία, όπως οι χαμηλές δόσεις κορτικοστεορειδών για τον περιορισμό της φλεγμονής και την πρόληψη των μελλοντικών επεισοδίων.

Ιδιοπαθής Πνευμονική Ίνωση

Η ιδιοπαθής πνευμονική ίνωση είναι μία πάθηση κατά την οποία εμφανίζεται ουλώδης ιστός στους πνεύμονες του ασθενούς. Καθώς ο ουλώδης ιστός γίνεται πυκνότερος, η εισπνοή αέρα γίνεται δυσκολότερη. Ο όρος ιδιοπαθής σημαίνει ότι τα αίτια της νόσου δεν είναι ακόμα γνωστά.

Ένα από τα συχνότερα συμπτώματα της ιδιοπαθούς πνευμονικής ίνωσης είναι ο επίμονος, ξηρός βήχας. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

  • Δύσπνοια
  • Απώλεια της όρεξης και σταδιακή απώλεια βάρους
  • Κόπωση
  • Πληκτροδακτυλία
Θεραπεία

Καθώς σήμερα δεν υπάρχει θεραπεία για την ιδιοπαθή πνευμονική ίνωση, ο στόχος της αγωγής είναι να ανακουφιστεί ο ασθενής από τα συμπτώματα και να επιβραδυνθεί η πορεία της νόσου.

Οι θεραπευτικές επιλογές για τη νόσο περιλαμβάνουν:

  • Φάρμακα όπως η πιρφενιδόνη και η νιντεντανίμπη
  • Οξυγονοθεραπεία
  • Πνευμονική αποκατάσταση, ένα πρόγραμμα ασκήσεων, εκπαίδευσης και υποστήριξης για τους ασθενείς με χρόνιες πνευμονικές παθήσεις
  • Μεταμόσχευση πνεύμονα

Γαστοοισοφαγική Παλινδρομική Νόσος

Η γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσος είναι μία πάθηση κατά την οποία το γαστρικό οξύ διαφεύγει του στομάχου και εισέρχεται στον οισοφάγο.

Σύμφωνα με μία έρευνα του 2015, η νόσος προκαλεί χρόνιο, ξηρό βήχα στο 40% των ασθενών που πάσχουν από αυτή.

Προκαλεί επίσης διάφορα συμπτώματα από το γαστρεντερικό τα οποία περιλαμβάνουν:

  • Καύσο
  • Ναυτία
  • Έμετο
  • Άλγος ή δυσκολία στην κατάποση
  • Κακοσμία

Ωστόσο, έρευνες έχουν δείξει ότι το 75% των ασθενών με βήχα σχετιζόμενο με γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσο δεν παρουσιάζουν τα παραπάνω συμπτώματα από το γαστρεντερικό. Αυτό μπορεί να καταστήσει δύσκολη τη διάγνωση της νόσου στους ασθενείς που παρουσιάζουν μόνο χρόνιο, ξηρό βήχα.

Θεραπεία

Οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να αντιμετώπισουν τα συμπτώματα της νόσου με αλλαγές στον τρόπο ζωής, όπως:

  • Αρκετά μικρά γεύματα κατά τη διάρκεια της ημέρας αντί για 3 μεγάλα γεύματα
  • Περιορισμός των τροφίμων που προκαλούν ή επιδεινώνουν τα συμπτώματα, όπως τα λιπαρά ή τα πικάντικα
  • Διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους
  • Διακοπή του καπνίσματος
  • Μείωση ή αποφυγή του αλκοόλ

Διάφορα φάρμακα μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων, μεταξύ των οποίων τα αντιόξινα, οι αποκλειστές του Η2 υποδοχέα και οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων.

Οπισθορρινική Καταρροή

Η οπισθορρινική καταρροή είναι μία κατάσταση κατά την οποία η βλέννη που προέρχεται από τη ρίνα και τα ιγμόρεια διαφεύγει προς τα πίσω στο λαιμό. Η είσοδος της βλέννης στον φάρυγγα μπορεί να προκαλέσει βήχα. Αν και ο βήχας αυτός συνήθως είναι παραγωγικός, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι και ξηρός.

Η οπιθορρινική καταρροή εμφανίζεται συνήθως μετά από μία λοίμωξη των ιγμορείων ή εξ’αιτίας μίας αλλεργίας, όπως η αλλεργική ρινίτιδα.

Άλλα συμπτώματα της οπισθορρινικής καταρροής μπορεί να παεριλαμβάνουν:

  • Καταρροή
  • Δυσάρεστο αίσθημα στο πίσω μέρος του λαιμού
  • Πονόλαιμο
  • Αυξημένη συχνότητα κατάποσης σιέλου
Θεραπεία

Η αντιμετώπιση της οπισθορρινικής καταρροής περιλαμβάνει αποσυμφορητικά και ρινικά σπρέι.

Λοιμώξεις του Ανωτέρου Αναπνευστικού

Οι λοιμώξεις του ανωτέρου αναπνευστικού όπως το κοινό κρυολόγημα και η γρίπη μπορεί να προκαλέσουν οξύ βήχα. Ο βήχας ξεκινά συνήθως ως παραγωγικός αλλά γίνεται ξηρός καθώς οι λοιμώξεις υποχωρούν.

Άλλα συμπτώματα των λοιμώξεων του ανωτέρου αναπνευστικού περιλαμβάνουν:

  • Πυρετό
  • Μυαλγίες
  • Καταρροή
  • Πονόλαιμο
Θεραπεία

Οι περισσότερες ιογενείς λοιμώξεις του ανωτέρου αναπνευστικού αντιμετωπίζονται στο σπίτι με ξεκούραση, κατανάλωση υγρών και λήψη φαρμάκων για την αντιμετώπιση του πόνου και του πυρετού. Στους ασθενείς με γρίπη μπορεί να χορηγηθούν επίσης αντιιικά φάρμακα.

Καρκίνος του Πνεύμονα

Ο καρκίνος του πνεύμονα μπορεί να προκαλέσει συχνά χρόνιο ξηρό βήχα. Ωστόσο, αυτό είναι ένα από τα σπανιότερα αίτια του ξηρού βήχα.

Άλλα συμπτώματα καρκίνου του πνεύμονα περιλαμβάνουν:

  • Αιμόπτυση
  • Θωρακικό άλγος που επιδεινώνεται με το βήχα ή την αναπνοή
  • Απώλεια βάρους
  • Δύσπνοια
  • Αίσθημα κόπωσης
  • Αίσθημα αδυναμίας
Θεραπεία

Η θεραπεία εξαρτάται από το είδος και το στάδιο του καρκίνου του πνεύμονα. Η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την πρόγνωση του ασθενούς. Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν χειρουργική αντιμετώπιση, χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία.

Άλλα Αίτια

Άλλα αίτια του ξηρού βήχα περιλαμβάνουν:

  • Κάπνισμα
  • Παρατεταμένη έκθεση σε σκόνη και χημικά που προκαλούν ερεθισμό
  • Αλλεργίες
  • Ορισμένα φάρμακα, όπως οι αναστολείς ACE για την υπέρταση

Διάγνωση

Για τη διερεύνηση των αιτιών του ξηρού βήχα, ο γιατρός θα ρωτήσει αρχικά τον ασθενή για τα συμπτώματά του και θα πάρει το ιατρικό του ιστορικό. Στη συνέχεια θα κάνει κλινική εξέταση.

Μπορεί να γίνουν επίσης ορισμένες εξετάσεις οι οποίες βοηθούν στη διάγνωση. Αυτές περιλαμβάνουν:

  • Απεικονιστικές εξετάσεις. Η ακτινογραφία και η αξονική τομογραφία βοηθούν τον γιατρό να εξετάσει το εσωτερικό των πνευμόνων.
  • Σπιρομέτρηση. Στην εξέταση αυτή, ο ασθενής αναπνέει μέσα σε μία πλαστική συσκευή. Μπορεί να εξεταστεί έτσι η λειτουργία των πνευμόνων. Η σπιρομέτρηση χρησιμοποιείται στη διάγνωση παθήσεων όπως το άσθμα και η ιδιοπαθής πνευμονική ίνωση.
  • Ενδοσκόπηση. Το ενδοσκόπιο είναι ένας μακρύς, λεπτός σωλήνας που έχει μία κάμερα και φως στο ένα άκρο του. Κατά την ενδοσκόπηση του ανωτέρου γαστρεντερικού, ο γιατρός εισάγει το ενδοσκόπιο από το στόμα και εξετάζει τον οισοφάγο, το στόμαχο και την αρχή του λεπτού εντέρου. Στη βρογχοσκόπηση αντίστοιχα, εξετάζονται οι αεροφόροι οδοί.

Γενική Θεραπεία

Η αντιμετώπιση της υποκείμενης νόσου είναι συνήθως η καλύτερη προσέγγιση για τον περιορισμό της σοβαρότητας και της συχνότητας του ξηρού βήχα. Ωστόσο, διάφορες γενικές θεραπείες που μπορούν να περιορίσουν τα συμπτώματα του ασθενούς περιλαμβάνουν:

  • Καραμέλες για το λαιμό. Αυτές περιέχουν συστατικά όπως το μέλι, η μέντα και ο ευκάλυπτος που μειώνουν τον ερεθισμό και περιορίζουν το βήχα.
  • Αντιβηχικά φάρμακα. Τα φάρμακα αυτά περιέχουν συχνά δεξτρομεθορφάνη και μειώνουν το αντανακλαστικό του βήχα.
  • Ανασήκωση του κρεβατιού. Η ανασήκωση του άνω μέρους του σώματος κατά 10-15 εκατοστά μπορεί να περιορίσει τα συμπτώματα της οπισθορρινικής καταρροής και της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.
  • Ζεστό μπάνιο. Το ζεστό νερό και ο ατμός από το μπάνιο μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της ξηρότητας και τον ερεθισμό.

Συμβουλές Πρόληψης

Η πρόληψη του ξηρού βήχα δεν είναι πάντοτε δυνατή. Ωστόσο, ορισμένες συμβουλές που βοηθούν περιλαμβάνουν:

  • Αποφυγή του καπνίσματος
  • Επαρκής πρόσληψη νερού
  • Χρήση αφυγραντήρα για τον αέρα
  • Περιορισμός των αλλεργιογόνων στο υπνοδωμάτιο

Πότε Πρέπει να Επισκεφθούμε τον Γιατρό

Οι ασθενείς με ξηρό βήχα που επιδεινώνεται, δεν υποχωρεί ή προκαλεί παραγωγή αίματος ή πράσινης βλέννης πρέπει να επισκεφθούν τον γιατρό τους. Το ίδιο ισχύει και για τους ασθενείς στους οποίους ο ξηρός βήχας συνοδεύεται από τα παρακάτω συμπτώματα:

  • Συριγμό
  • Αίσθημα ότι κάτι έχει σφηνωθεί στο πίσω μέρος του λαιμού
  • Δύσπνοια
  • Δυσκολία στην κατάποση

 

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα