Τα επίπεδα του NfL (neurofilament light) στο αίμα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για το διαχωρισμό των ασθενών με νευροεκφυλιστικές νόσους από υγιή άτομα, σύμφωνα με τις παρατηρήσεις μίας νέας έρευνας.
Το NfL δεν έχει ειδικότητα για κάποια συγκεκριμένη πάθηση, ωστόσο μπορεί να χρησιμοποιθεί ως μία «ακριβής και σχετικά οικονομική εξέταση για την εκτίμηση του νευροεκφυλισμού στον εγκέφαλο», τόσο στην κλινική πράξη όσο και στις κλινικές δοκιμές, είπε ο επικεφαλής της έρευνας Αμπντούλ Χι από το Ινστιτούτο Ψυχιατρική, Ψυχολογίας και Νευροεπιστημών στο King’s College του Λονδίνου.
Τα αποτελέσματα της έρευνας παρουσιάστηκαν στο Alzheimer’s Association International Conference (AAIC) 2019.
Αρκετές Παθήσεις
Η NfL είναι μία δομική πρωτεΐνη που βρίσκεται στο εσωτερικό των νευρώνων. Όταν οι νευρώνες καταστρέφονται, απελευθερώνεται NfL στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) και το αίμα. Αυτός είναι και ο λόγος που η ουσία αυτή εξετάζεται σήμερα ως πιθανός δείκτης για μία σειρά νευρολογικών παθήσεων.
Η NfL αποτελεί ένα «εξαιρετικό δείκτη τραυματισμού των νεύρων», είπε ο Χι κατά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων. Οι διαφορές στα επίπεδα της NfL μεταξύ υγιών ατόμων και ασθενών με νευρολοεκφυλιστικές νόσους έχει επιβεβαιωθεί, ωστόσο δεν γνωρίζουμε πως διαφοροποιείται η συγκέντρωση της NfL σε κάθε νευροεκφυλιστικό νόσημα, εξήγησε.
Με σκοπό να διερευνήσουν αν η NfL μπορεί να αποτελέσει βιοδείκτη του αίματος για όλες της νευροεκφυλιστικές νόσους, οι επιστήμονες συνέκριναν τα επίπεδα της πρωτεΐνης στο πλάσμα σε 2.300 ασθενείς με διάφορες νευροεκφυλιστικές και νευρολογικές παθήσεις.
Οι παθήσεις που εξετάστηκαν περιλαμβάνουν την ήπια έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών, τη νόσο Alzheimer, τη μετωποκροταφική άνοια, την άνοια με σωμάτια Lewy, τη νόσο του Parkinson, και τις πρωτοπαθείς ταυπάθειες. Άλλες παθήσεις που εξετάστηκαν από την έρευνα περιλαμβάνουν την αγγειακή άνοια, το σύνδρομο Down, την αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση (ALS), την πολλαπλή σκλήρυνση και την κλινική κατάθλιψη.
Οι χαμηλότερες συγκεντρώσεις της NfL διαπιστώθηκαν στους εθελοντές της ομάδας ελέγχου και στους ασθενείς με κλινική κατάθλιψη (30 και 11 pg/mL αντίστοιχα). Οι υψηλότερες συγκεντρώσεις της NfL στο πλάσμα παρατηρήθηκαν στους ασθενείς με ALS (143.9 pg/mL), στους ασθενείς με σύνδρομο Down (80 pg/mL) και σε αυτούς με άνοια με σωμάτια Lewy (79.6 pg/mL). Συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου, στατιστικώς σημαντικές διαφορές στην NfL πλάσματος παρατηρήθηκαν στους ασθενείς με μετωποκροταφική άνοια, φλοιοβασικό σύνδρομο, σύνδρομο Down, άνοια με σωμάτια Lewy και ALS.
Χρησιμοποιώντας ως όριο για τη συγκέντρωση της NfL τα 44.7 pg/mL, τα παθολογικά επίπεδα μπορούσαν να ταυτοποιήσουν το 80% των περιστατικών ALS, το 100% των περιστατικών συνδρόμου Down, το 60% των περιστατικών φλοιοβασικού συνδρόμου και πάνω από το 50% των περιστατικών μετωποκροταφικής άνοιας. Τα επίπεδα της NfL ήταν παθολογικά μόλις στο 2% των εθελοντών της ομάδας ελέγχου γεγονός που επιβεβαιώνει ότι η επιλογή του συγκεκριμένου ορίου ήταν σωστή.
Ωστόσο, οι συγκεκτνρώσεις της NfL ήταν παθολογικές μόνο στο 20-30% των ασθενών με νόσο Alzheimer κάτι που σίγουρα «δεν ήταν ιδανικό», είπε ο Χι. Οι ερευνητές επιβεβαίωσαν το παραπάνω εύρημα χρησιμοποιώντας δεδομένα από το Alzheimer’s Disease Neuroimaging Initiative (ADNI).
Ένας Παγκόσμιος Αγώνας
Όταν ρωτήθηκε σχετικά με την έρευνα, ο Χάουαρντ Φίλιτ, επικεφαλής του Alzheimer’s Drug Discovery Foundation δήλωσε ότι «αυτό που βλέπουμε είναι ότι τα επίπεδα της NfL στο αίμα δείχνουν ποιος έχει ενεργό νευροεκφυλισμό, ωστόσο μπορεί να μην νοσεί ακόμα».
«Τα επίπεδα της NfL στο αίμα αποτελούν μεν ένδειξη νευρικής βλάβης στον εγκέφαλο, ωστόσο δεν έχουν ειδικότητα για κάποια συγκεκριμένη νευροεκφυλιστική νόσο, όπως η νόσος Alzheimer. Μπορεί, ωστόσο να έχει χρησιμότητα σε ένα διαγνωστικό αλγόριθμο», είπε ο Φίλιτ.
Σημείωσε επίσης ότι υπάρχουν «ακριβείς και ευαίσθητες εξετάσεις για τον υπολογισμό των επιπέδων της NfL στο αίμα, αλλά προς το παρόν χρησιμοποιούνται μόνο σε ερευνητικό επίπεδο».
Ο Μπρους Λαμπ, αντιπρόεδρος στο Alzheimer’s Association Medical and Scientific Advisory Group, συντονιστής στο συνέδριο που παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα της έρευνας, δήλωσε ότι αυτή τη στιγμή γίνεται ένας «παγκόσμιος αγώνας για να ανακαλυφθούν δείκτες του αίματος για τη νόσο Alzheimer και τις υπόλοιπες μορφές άνοιας».
Οι βιοδείκτες του αίματος θα είναι «ιδιαίτερα ευπρόσδεκτοι από τους γιατρούς και τους ερευνητές, καθώς είναι φτηνότεροι, ευκολότεροι στην εφαρμογή, λιγότερο επεμβατικοί και πιο προσβάσιμοι σε σχέση με τις τεχνικές διάγνωσης που χρησιμοποιούμε σήμερα. Ελπίζουμε ότι κάποια μέρα θα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τους δείκτες αυτούς ως εργαλεία για την έγκαιρη διάγνωση της νόσου και την παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας των θεραπευτικών παρεμβάσεων», κατέληξε ο Λαμπ.
Βιβλιογραφία: Medscape