Γενετικά Τροποποιημένα Ανοσιακά Κύτταρα Μπορούν να Θεραπεύσουν το ΣΕΛ σε Ποντίκια

Ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος είναι μία νόσος με δύσκολη θεραπεία. Αν και αρκετοί ασθενείς που πάσχουν από ΣΕΛ έχουν σχετικά φυσιολογική ζωή, ορισμένοι υποφέρουν από νεφρική ανεπάρκεια, θρομβώσεις και άλλες επιπλοκές που μπορεί να είναι ακόμα και απειλητικές για τη ζωή. Μία ομάδα επιστημόνων κατάφερε να ανακαλύψει μία νέα αγωγή που θεραπεύει τα Β κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος από τη νόσο. Αν και η προσέγγιση είναι ακόμα σε αρχικά στάδια, έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας, κυρίως γιατί η θεραπεία έχει ήδη εγκριθεί για ασθενείς με λευχαιμία.

«Αυτό είναι ένα μεγάλο βήμα», είπε η Τζένιφερ Ανόλικ, μία ρευματολόγος που είναι επικεφαλής της κλινικής για τον ΣΕΛ στο Πανεπιστήμιο του Ρότσεστερ στη Νέα Υόρκη, η οποία δεν είχε λάβει μέρος στην έρευνα.

Η αγωγή που χορηγήθηκε στην έρευνα είναι γνωστή ως θεραπεία CAR-T. Περιλαμβάνει γενετικά τροποποιημένα Τ κύτταρα, τα οποία μπορούν να αναγνωρίσουν συγκεκριμένα κύτταρα στον οργανισμό. Αν και η θεραπεία μπορεί να έχει σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες, για ορισμένους ασθενείς μπορεί να είναι σωτήρια. Η προσέγγιση αυτή έγινε για πρώτη φορά το 2011, όταν επιστήμονες ανέφεραν ότι είχαν καταφέρει να αντιμετωπίσουν προχωρημένη λευχαιμία. Έκτοτε, η θεραπεία έχει χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία της λευχαιμίας στα παιδιά και του λεμφώματος στους ενήλικες. Αν και η θεραπεία CAR-T μπορεί να στοχεύσει διάφορα κύτταρα, , οι εγκεκριμένες θεραπείες στοχεύουν και καταστρέφουν τα Β κύτταρα εντοπίζοντας ένα πρωτεϊνικό δείκτη, τον CD19, που σχεδόν όλα τα Β κύτταρα φέρουν στην επιφάνειά τους.

Από την πρώτη χρησιμοποίηση της θεραπείας CAR-T, αρκετοί επιστήμονες έχουν επικεντρωθεί σε αυτή, καθώς τα Β κύτταρα παίζουν ρόλο σε αρκετές αυτοάνοσες νόσους. Τα Β κύτταρα απελευθερώνουν αυτοαντισώματα που προκαλούν βλάβες στους ιστούς και ωθούν τα Τ κύτταρα να κάνουν το ίδιο. Το 2016, μία ομάδα στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια ανέφερε ότι ποντίκια που έπασχαν από μία σπάνια αυτοάνοση νόσο που λέγεται pemphigus vulgaris, παρουσίασαν βελτίωση μετά από θεραπεία CAR-T.

Ωστόσο, ο ΣΕΛ αποτελούσε ακόμα πρόκληση. Ένα αντίσωμα που λέγεται ριτουξιμάμπη, το οποίο εξαντλεί τα Β κύτταρα και χορηγείται συχνά σε ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα και πολλαπλή σκλήρυνση, δεν προσέφερε οφέλη σε ασθενής με ΣΕΛ, όπως παρατήρησαν δύο κλινικές δοκιμές. Αυτό δημιούργησε αμφιβολίες, είπε ο Μάρκο Ράντικ, ένας ανοσολόγος στο Πανεπιστήμιο του Τένεσι στο Μέμφις.

Αυτό σημαίνει ότι τα Β κύτταρα δεν είναι σημαντικά στο ΣΕΛ; Η απάντηση είναι όχι, είπε ο Μαρκ Σλόμτσικ, ένας ανοσολόγος από το Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ που δεν είχε λάβει μέρος στη νέα έρευνα. Υποστήριξε ότι η ριτουξιμάμπη δεν ήταν αποτελεσματική λόγω του μηχανισμού δράσης του αντισώματος και της διαταραχής του ανοσοποιητικού συστήματος που συμβαίνει στο ΣΕΛ. Η ριτουξιμάμπη για να δράσει χρειάζεται μακροφάγα τα οποία βοηθούν στην καταστροφή των Β κυττάρων. Αυτός είναι ο λόγος που είναι αποτελεσματική σε ορισμένες νόσους. Ωστόσο στο ΣΕΛ, τα μακροφάγα μπορεί να «παραλύσουν», είπε ο Σλόμτσικ.

Στη θεραπεία CAR-T, τα Τ κύτταρα μπορούν να καταστρέψουν τα Β κύτταρα χωρίς να χρειάζονται βοήθεια. Ο Ράντικ και οι συνεργάτες του εξέτασαν την προσέγγισή τους σε δύο μοντέλα ποντικών με ΣΕΛ. Μόλις τα ποντίκια ξεκίνησαν να παρουσιάζουν συμπτώματα της νόσου, οι επιστήμονες τούς χορήγησαν ακτινοβολία έτσι ώστε να καταστραφούν όλα τα ανοσιακά κύτταρα. Στη συνέχεια, εισήγαγαν τα γενετικά τροποποιημένα Τ κύτταρα σε 41 πειραματόζωα.

Σε 26 από τα ποντίκια, τα CAR-T κύτταρα κατέστρεψαν επιτυχώς τα Β κύτταρα με το CD19 και τα κύτταρα αυτά δεν επανεμφανίστηκαν. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και στους καρκινοπαθείς που κάνουν CAR-T θεραπεία. Οι επιδράσεις στην υγεία των ποντικών προκάλεσαν έκπληξη ακόμα και στον Ράντικ. Ο σπλήνας, το δέρμα, οι νεφροί και τα υπόλοιπα όργανα των ποντικών δεν είχαν πλέον κανένα σημείο του ΣΕΛ, όπως ανέφερε η επιστημονική ομάδα στο Science Translational Medicine.

Τα περισσότερα από τα ζώα στα οποία η θεραπεία ήταν επιτυχής έζησαν για περισσότερο από 1 χρόνο μετά τη θεραπεία, που θεωρείται μεγάλη διάρκεια ζωής για τα ποντίκια. Τα πειραματόζωα που είχαν πάρει placebo κατέληξαν μέσα σε 8-10 μήνες ή νωρίτερα.

Η Άνολικ είπε ότι θα ήθελε να κατανοήσει γιατί η θεραπεία δεν είχε αποτέλεσμα σε 15 ποντίκια. Είναι, ωστόσο, αισιόδοξη ότι η θεραπεία θα βοηθήσει τους ασθενείς με ΣΕΛ στο μέλλον.

«Τα ευρήματα είναι πολύ ενδιαφέροντα», είπε ο Σλόμτσικ. Σε ορισμένους ασθενείς, ο ΣΕΛ είναι «σχεδόν όσο επιθετικός όσο και ο καρκίνος», πρόσθεσε, επομένως μία αποτελεσματική θεραπεία είναι κάτι που χρειάζονται άμεσα.

Βιβλιογραφία: Science

Φωτογραφία: Karolina Grabowska

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα