Στους δύο επιστήμονες που ανακάλυψαν το ρόλο των σημαντικότερων κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος απονεμήθηκε φέτος το ένα από τα 3 Βραβεία Lasker, γνωστά και ως Αμερικανικά Βραβεία Νόμπελ.
Οι ανοσολόγοι Ζακ Μίλλερ, από το Ινστιτούτο Ιατρικής Έρευνας στη Μελβούρνη και ο Μαξ Κούπερ από το Πανεπιστήμιο του Έμορι στην Ατλάντα, μοιράστηκαν σχεδόν 250.000$ από το βραβείο για τη βασική ιατρική έρευνα.
Οι δύο επιστήμονες ήταν αυτοί που ταυτοποίησαν για πρώτη φορά τα Β και Τ λεμφοκύτταρα, τα οποία παίζουν σημαντικό ρόλο στην ικανότητα του οργανισμού να αναγνωρίζει ειδικά παθογόνα και νεοπλασματικά κύτταρα. Τα Β κύτταρα παράγουν αντισώματα, δηλαδή πρωτεΐνες που αναγνωρίζουν τις μοριακές δομές των παθογόνων, ενώ τα Τ κύτταρα σχηματίζουν ένα μηχανισμό άμυνας ενάντια στα κύτταρα που έχουν μολυνθεί με ιούς, αλλά και τα νεοπλασματικά κύτταρα.
Ο Μίλλερ, ο οποίος εργάστηκε στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου στις δεκαετίες του 1950 και 1960, κατάφερε να ταυτοποιήσει ένα πληθυσμό ανοσιακών κυττάρων που αναπτύσσονται στον θύμο αδένα των πειραματοζώων, τα Τ λεμφοκύτταρα ή Τ κύτταρα. Όπως έδειξε, τα ποντίκια που δεν είχαν θύμο αδένα, ένα όργανο του οποίου η λειτουργία ήταν άγνωστη εκείνη την εποχή, είχαν αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν λοιμώξεις και δεν απέρριπταν τα δερματικά μοσχεύματα από άλλα ζώα.
Ο Κούπερ εργάστηκε στο Πανεπιστήμιο της Μιννεσότα τη δεκατία του 1960 και βασίστηκε στην ανακάλυψη του Μίλλερ για την έρευνά του. Όπως διαπίστωσε, τα κύτταρα που παράγονται σε ένα όργανο των πτηνών, τον θύλακα του Fabricius, ευθύνονται για την παραγωγή αντισωμάτων. Η ανάπτυξη τους διαφέρει επίσης από αυτή των Τ λεμφοκυττάρων. Ο Κούπερ και οι συνεργάτες του έδειξαν αργότερα ότι ο άνθρωπος και τα υπόλοιπα θηλαστικά παράγουν επίσης Β λεμφοκύτταρα ή Β κύτταρα στο μυελό των οστών.
Ανακάλυψη για τα Αντισώματα
Καθώς τα αντισώματα έχουν την ικανότητα να αναγνωρίζουν (και να αποκλείουν) σχεδόν κάθε μόριο, ορισμένες πρωτεΐνες αντισωμάτων έχουν χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν για την ανάπτυξη φαρμάκων. Οι τρεις επιστήμονες που ανέπτυξαν ένα φάρμακο με αντισώματα για την θεραπεία ορισμένων καρκίνων του μαστού κέρδισαν φέτος το Βραβείο Laskey-DeBakey για την Κλινική Ιατρική Έρευνα.
Ο Μάικλ Σέπαρντ και ο Άξελ Ούλριχ από την εταιρεία βιοτεχνολογίας Genetech στην Καλιφόρνια, συνεργάστηκαν με τον Ντένις Σλάμον, έναν ογκολόγο στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια για να αναπτύξουν το φάρμακο Herceptin. Το φάρμακο αυτό ήταν η πρώτη θεραπεία «μονοκλωνικών» αντισωμάτων που μπορούσε να αποκλείσει μία πρωτεΐνη που προκαλεί καρκίνο, την HER2. Ο Ούλριχ ήταν ένας από τους επιστήμονες που ταυτοποίησαν για πρώτη φορά το γονίδιο της HER2. Μετά την ανακάλυψή του αυτή συνεργάστηκε με τον Σέπαρντ για να εξετάσει τις καρκινογόνες ιδιότητες του γονιδίου αυτού. Ο Σλάμον με τη σειρά του έδειξε ότι ορισμένοι καρκίνοι του μαστού είχαν επιπλέον αντίγραφα του γονιδίου HER2 με αποτέλεσμα να παράγουν υπερβολικές ποσότητες της πρωτεΐνης.
Το τρίτο βραβείο, το 2019 Lasker-Bloomberg Public Service Award, κέρδισε η Gavi, μία μη κυβερνητική οργάνωση από τη Γενεύη. Η οργάνωση αυτή συγκεντρώνει χρήματα τα οποία χρησιμοποιεί για τον εμβολιασμό κατοίκων που ζουν σε αναπτυσσόμενες χώρες. Μέχρι σήμερα, έχει βοηθήσει να εμβολιαστούν σχεδόν 760 εκατομμύρια παιδιά σε 73 χώρες. Τον περασμένο μήνα, ξεκίνησε ένα νέο έρανο 7.4 δις δολλαρίων με σκοπό να εμβολιαστούν 300 εκατομμύρια άτομα μέχρι το 2025.
Βιβλιογραφία: Nature