Μία ομάδα επιστημόνων από το NIAID των ΗΠΑ ανακάλυψε ότι ορισμένα αντισώματα που παράγονται μετά την έκθεση στον ιό Epstein-Barr, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την πρόληψη της μόλυνσης κυττάρων που έχουν πολλαπλασιαστεί στο εργαστήριο. Ο ιός Epstein-Barr είναι ένας ερπητοϊός που προκαλεί τη λοιμώδη μονοπυρήνωση και έχει σχετιστεί με διάφορες μορφές καρκίνου. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν τα παραπάνω αντισώματα για να αναπτύξουν νέα εμβόλια τα οποία, όταν χορηγήθηκαν σε πειραματόζωα, κατάφεραν να παράξουν μία ισχυρή ανοσιακή απόκριση για τον ιό Epstein-Barr. Με τον τρόπο αυτό ήταν δυνατό να προληφθεί η μόλυνση των κυττάρων που εμπλέκονται στις μορφές καρκίνου που σχετίζονται με τον ιό Epstein-Barr.
Σήμερα, δεν υπάρχει εγκεκριμένο εμβόλιο για τον ιό Epstein-Barr. Ο ιός σχετίζεται με ορισμένες μορφές καρκίνου (ρινοφαρυγγικό και γαστρικό) των επιθηλιακών κυττάρων, τα οποία καλύπτουν τις διάφορες επιφάνειες του οργανισμού, καθώς και τα λεμφώματα Burkitt και Hodgkin, δηλαδή μορφές καρκίνου που σχετίζονται με τα Β κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος. Παγκοσμίως, σχεδόν 200.000 περιστατικά καρκίνου αποδίδονται στον ιό Epstein-Barr, εκ των οποίων τα 140.000 καταλήγουν.
Επικεφαλής της έρευνας ήταν ο Τζέφρι Κοέν και ο Γουέι Μπου από το NIAID των ΗΠΑ. Οι προηγούμενες προσπάθειες για την ανάπτυξη ενός εμβολίου είχαν επικεντρωθεί σε μία πρωτεΐνη της επιφανείας του ιού, την gp350, η οποία χρησιμοποιείται από τον ιό για να εισέλθει στα Β κύτταρα. Ωστόσο, ο ιός Epstein-Barr δεν μολύνει μόνο τα Β κύτταρα, αλλά και τα επιθηλιακά κύτταρα που καλύπτουν τη στοματική κοιλότητα και το άνω μέρος του οισοφάγου. Τα κύτταρα αυτά μολύνονται συνήθως μετά την επαφή με το σίελο ενός φορέα του Epstein-Barr. Η νέα έρευνα εξετάζει περισσότερο τη συμβολή των αντισωμάτων που στοχεύουν τον ιό και όχι αυτά που στοχεύουν την gp350 στα Β κύτταρα. Μεταξύ άλλων, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι τα αντισώματα για τις πρωτεΐνες του ιού που λέγονται σύμπλεγμα gH/gL, έχουν μείζονα ρόλο στην πρόληψη της λοίμωξης των επιθηλιακών κυττάρων από τον ιό Epstein-Barr.
Οι επιστήμονες ανέπτυξαν δύο εμβόλια, ένα που προκαλεί παραγωγή αντισωμάτων για το gH/gL στα επιθηλιακά κύτταρα και ένα δεύτερο που οδηγεί σε παραγωγή αντισωμάτων τόσο για το gH/gL όσο και για μία ιική πρωτεΐνη, την gp42. Η ομάδα εξέτασε την αποτελεσματικότητα των εμβολίων σε πιθήκους και ποντίκια. Και στα δύο μοντέλα πειραματοζώων, τα εμβόλια ήταν ικανά να προκαλέσουν παραγωγή αντισωμάτων τα οποία μπορούσαν να προλάβουν τη λοίμωξη από τον ιό Epstein-Barr. Ιδιαίτερα το δεύτερο εμβόλιο προκάλεσε ισχυρότερα αντισώματα σε σχέση με αυτό που περιείχε μόνο gH/gL.
Σε αντίθεση με τα προηγούμενα εμβόλια για τον Epstein-Barr που είχαν επικεντρωθεί περισσότερο στο gp350, τα εμβόλια της παρούσας μελέτης οδήγησαν σε παραγωγή αντισωμάτων που προστατεύουν τόσο τα επιθηλιακά όσο και τα Β κύτταρα, δήλωσαν οι ερευνητές. Το επόμενο βήμα είναι να επιβεβαιωθούν τα ευρήματα της μελέτης σε κλινικές δοκιμές με ανθρώπους.
Βιβλιογραφία: NIH