Καθώς η εποχή της γρίπης και του κρυολογήματος συνεχίζεται, αρκετοί από εμάς καταφεύγουμε σε φάρμακα που χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή για την αντιμετώπιση συμπτωμάτων όπως το άλγος, η ρινική συμφόρηση και ο χαμηλός πυρετός. Ωστόσο, αρκετά από τα φάρμακα αυτά, με κυριότερα τα ΜΣΑΦ (μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα) και τα αποσυμφορητικά, μπορεί να έχουν αρνητικές επιδράσεις στο καρδιαγγειακό μας σύστημα.
ΜΣΑΦ και Καρδιακή Υγεία
Ορισμένα ΜΣΑΦ έχουν συνδεθεί με μικρή αύξηση στο σχετικό κίνδυνο εμφάνισης εμφράγματος του μυοκαρδίου, εγκεφαλικού επεισοδίου, καρδιακής ανεπάρκειας, κολπικής μαρμαρυγής, υπέρτασης και θρομβώσεων. Τα ΜΣΑΦ ανακουφίζουν από το άλγος και τη φλεγμονή αναστέλλοντας ένα ένζυμο που λέγεται COX, το οποίο παράγει προσταγλανδίνες. Ωστόσο, το ένζυμο αυτό έχει και άλλους ρόλους στον οργανισμό, επομένως οι διαταραχές στα επίπεδά του μπορεί να επηρεάσουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο. Για παράδειγμα, η αναστολή μίας μορφής του COX που λέγεται COX-2 στην επιφάνεια των αγγείων μπορεί να επηρεάσει τους μηχανισμούς επιδιόρθωσης και χαλάρωσης των αγγείων, καθώς και τον κίνδυνο σχηματισμού θρόμβων. Η αναστολή του COX-2 στους νεφρούς μπορεί να επηρεάσει την κατακράτηση υγρών, η οποία με τη σειρά της επηρεάζει την αρτηριακή πίεση και οδηγεί σε συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας.
Μεγάλες πληθυσμιακές μελέτες έχουν δείξει ότι η χρήση των ΜΣΑΦ για την αντιμετώπιση του κρυολογήματος ή της γρίπης συνδέεται με σχεδόν 2 περισσότερα καρδιαγγειακά συμβάματα ανά 1000 χρόνια ασθενών σε εθελοντές χωρίς ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου. Στους ασθενείς με ιστορικό, η σύνδεση αυτή είναι ακόμα ισχυρότερη και φτάνει τα 7-8 επιπλέον καρδιαγγειακά συμβάματα ανά 1000 ασθενείς ετησίως.
Οι παραπάνω έρευνες είχαν εξετάσει κυρίως εθελοντές που έπαιρναν ΜΣΑΦ για μεγάλο διάστημα (πάνω από 1 μήνα) για την αντιμετώπιση χρονίου πόνου ή φλεγμονωδών παθήσεων. Ο αυξημένος καρδιαγγειακός κίνδυνος από τα ΜΣΑΦ είναι σχεδόν αμελητέος όταν τα φάρμακα αυτά λαμβάνονται στη μικρότερη απαιτούμενη διάρκεια και δόση, όπως και συμβαίνει συνήθως στα περισσότερα περιστατικά γρίπης και κοινού κρυολογήματος.
Επιπλέον, για τους ασθενείς που δεν πάσχουν από καρδιαγγειακή νόσο, η χρήση των ΜΣΑΦ όπως η ιβουπροφαίνη και η ναπροξένη δεν είναι επικίνδυνη εφόσον γίνεται για την ανακούφιση από τα συμπτώματα βραχυπρόθεσμα. Οι ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο πρέπει να συμβουλεύονται τον γιατρό τους πριν πάρουν ΜΣΑΦ.
Σε περίπτωση που οι ασθενείς αυτοί έχουν αντενδείξεις για εναλλακτικά φάρμακα, όπως η ακεταμινοφαίνη, και πρέπει οπωσδήποτε να πάρουν ΜΣΑΦ, η επιλογή του καταλλήλου φαρμάκου αυτής της κατηγορίας έχει ιδιαίτερη σημασία. Ορισμένα δεδομένα έχουν δείξει ότι η ναπροξένη και η κελεκοξίμπη δεν συνδέονται με αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο στους παραπάνω ασθενείς.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, η χορήγηση των ΜΣΑΦ μπορεί να είναι αρκετά επικίνδυνη, ακόμα και όταν γίνεται για μικρή διάρκεια. Οι ασθενείς που πάσχουν από καρδιακή ανεπάρκεια, έχουν πρόσφατο ιστορικό εμφράγματος, εγκεφαλικού επεισοδίου, στηθάγχης ή παίρνουν αντιπηκτικά φάρμακα, πρέπει να παίρνουν ΜΣΑΦ μόνο με την έγκριση του γιατρού τους.
Αποσυμφορητικά και Καρδιακή Υγεία
Τα ρινικά αποσυμφορητικά όπως η φαινυλεφρίνη και η ψευδοεπινεφρίνη επηρεάζουν επίσης το καρδιαγγειακό σύστημα. Τα φάρμακα αυτά επηρεάζουν την απόκριση “fight-or-flight” του οργανισμού προκαλώντας σύσπαση ή στένωση των αγγείων. Το γεγονός αυτό βοηθά στην αντιμετώπιση της καταρροής και της ρινικής συμφόρησης, ωστόσο αυξάνει επίσης αρτηριακή πίεση και τον καρδιακό ρυθμό. Οι μακροπρόθεσμες επιδράσεις των παραπάνω φαρμάκων δεν έχουν εξεταστεί εξίσου με αυτές των ΜΣΑΦ. Διάφορες κλινικές μελέτες έχουν δείξει, ωστόσο, ότι σε ορισμένα άτομα που είναι αρκετά ευαίσθητα στις απότομες αλλαγές της αρτηριακής πίεσης και του καρδιακού ρυθμού, τα παραπάνω φάρμακα μπορεί να έχουν αρνητικές επιδράσεις.
Οι ασθενείς που δεν πάσχουν από καρδιαγγειακή νόσο μπορούν να πάρουν τα παραπάνω αποσυμφορητικά φάρμακα για μικρή διάρκεια χωρίς κινδύνους. Όπως ισχύει και για τα ΜΣΑΦ, πρέπει πάντοτε να χρησιμοποιείται η χαμηλότερη δόση για τη μικρότερη απαιτούμενη διάρκεια.
Για τους ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο, ωστόσο, τα φάρμακα αυτά είναι προτιμότερο να αποφεύγονται. Ιδιαίτερα στους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια, υπέρταση ή στεφανιαία νόσο, η σύσπαση των αγγείων και οι απότομες αλλαγές στην αρτηριακή πίεση και τον καρδιακό ρυθμό μπορεί να είναι αρκετά επικίνδυνες.
Βιβλιογραφία: Harvard Health