Ο ιός της γρίπης δεν είναι εξίσου επικίνδυνος για όλους τους ασθενείς. Η ομάδα που κινδυνεύει περισσότερο είναι αυτή των ενηλίκων άνω των 65 ετών, στους οποίους παρατηρείται το 90% των θανάτων και το 50-70% των νοσηλειών από τη γρίπη. Οι ηλικιωμένοι διατρέχουν επίσης τον υψηλότερο κίνδυνο μακροπρόθεσμων επιπλοκών, οι οποίες περιλαμβάνουν μειωμένη λειτουργικότητα και αναπηρία.
Περιεχόμενα:
1. Η Προχωρημένη Ηλικία και οι Χρόνιες Παθήσεις Αυξάνουν τους Κινδύνους από τη Γρίπη
Οι ηλικιωμένοι πάσχουν συνήθως από διάφορες χρόνιες παθήσεις, όπως η καρδιαγγειακή νόσος, ο διαβήτης, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια ή το άσθμα, οι οποίες αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο επιπλοκών. Επιπλέον, η μειωμένη δράση του ανοσοποιητικού συστήματος λόγω της ηλικίας αυξάνει τη συμπτωματολογία της νόσου και περιορίζει την αποτελεσματικότητα του σχετικού εμβολίου. Η αδυναμία (frailty) είναι ένας ακόμα παράγοντας που αυξάνει την ευαισθησία στη γρίπη και πρέπει πάντοτε να λαμβάνεται υπόψη στη διαχείριση της νόσου.
Η γρίπη έχει άμεσες αλλά και έμμεσες επιδράσεις στην υγεία των ηλικιωμένων. Οι άμεσες επιδράσεις περιλαμβάνουν επιδείνωση των χρονίων νόσων, καθώς και εμφάνιση άλλων παθήσεων, όπως η βρογχίτιδα και η πνευμονία. Η γρίπη μπορεί, ωστόσο, να έχει και έμμεσες επιδράσεις καθώς μπορεί να προκαλέσει έμφραγμα του μυοκαρδίου ή εγκεφαλικό επεισόδιο. Μπορεί επίσης να επιδεινώσει τις νεφρικές νόσους, την καρδιακή ανεπάρκεια ή το διαβήτη και να προκαλέσει μείωση της λειτουργικότητας, πτώσεις και κατάγματα.
Ο κίνδυνος θανάτου από τη γρίπη είναι 5 φορές υψηλότερος στους ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο και 12 φορές υψηλότερος σε αυτούς με χρόνιες πνευμονικές παθήσεις, ενώ σε αυτούς που πάσχουν τόσο από πνευμονικές όσο και από καρδιακές παθήσεις ο κίνδυνος είναι 20 φορές υψηλότερος.
Η ηλικία επηρεάζει επίσης τον παραπάνω κίνδυνο. Έρευνες έχουν δείξει ότι για κάθε 10 χρόνια μετά τα 65, ο κίνδυνος νοσηλείας αυξάνεται σημαντικά. Ενδεικτικά, τα ποσοστά νοσηλείας στους ηλικιωμένους άνω των 85 είναι 2-6 φορές υψηλότερα σε σχέση με αυτά στους ηλικιωμένους 65-74 ετών.
2. Η Λειτουργία του Ανοσοποιητικού Συστήματος Μειώνεται με την Ηλικία
Το ανοσοποιητικό σύστημα συχνά αποδυναμώνεται και απορρυθμίζεται με την ηλικία. Σύμφωνα με δεδομένα ερευνών, η χυμική ανοσία εκπίπτει και τα αντισώματα που παράγονται είναι λιγότερο αποτελεσματικά.
Αρκετές χρόνιες παθήσεις, όπως ο διαβήτης, οι αρθρίτιδες και η καρδιαγγειακή νόσος προκαλούν μία χαμηλή, χρόνια συστηματική προφλεγμονώδη κατάσταση με αυξημένα επίπεδα προφλεγμονωδών κυτταροκινών. Η χρόνια αυτή φλεγμονή προκαλεί μία συνεχή αποδόμηση των ιστών.
Το ανοσοποιητικό σύστημα έχει έναν αντιφλεγμονώδη μηχανισμό μέσω του οποίου περιορίζει τις βλάβες από την παραπάνω φλεγμονώδη απόκριση. Στους ηλικιωμένους, ωστόσο, η ομοιόσταση αυτή έχει απορρυθμιστεί με αποτέλεσμα να περιορίζεται η δράση των Τ κυττάρων. Ως αποτέλεσμα, η ανοσιακή απόκριση στον ιό της γρίπης δεν είναι εξίσου αποτελεσματική με αυτή που παρατηρείται σε άτομα νεαρής ηλικίας.
3. Η Γρίπη έχει Διαφορετικά Συμπτώματα στους Ηλικιωμένους
Οι ηλικιωμένοι προσέρχονται συχνά στον γιατρό με αίσθημα γενικότερης αδιαθεσίας και μη ειδικά συμπτώματα τα οποία μπορεί να οδηγήσουν τον γιατρό σε διάγνωση διαφορετική από τη γρίπη. Καθώς η τελευταία συχνά επιδεινώνει τις χρόνιες παθήσεις, τα συμπτώματα μπορεί να αποδοθούν σε αυτές τις νόσους και η διάγνωση της γρίπης μπορεί να διαφύγει του γιατρού.
Οι ηλικιωμένοι παρουσιάζουν συνήθως πυρετό και βήχα, ωστόσο αυτό δεν συμβαίνει πάντοτε. Μία έρευνα σε ηλικιωμένους άνω των 60 ετών που προσήλθαν στα επείγοντα νοσοκομείων με συμπτώματα που ομοιάζουν γρίπη διαπίστωσε ότι μόλις το 31% των ασθενών με επιβεβαιωμένη γρίπη παρουσίασε πυρετό πάνω από 37.8 °C και βήχα ή πονόλαιμο. Σε αρκετούς ηλικιωμένους παρατηρήθηκε μάλιστα σύγχυση και συριγμός ως συμπτώματα της γρίπης.
Μία άλλη έρευνα διαπίστωσε ότι ακόμα και όταν οι ηλικιωμένοι παρουσίαζαν πυρετό και τα τυπικά συμπτώματα της γρίπης, οι γιατροί έκαναν σπανιότερα εξετάσεις για τη νόσο σε σχέση με νεαρότεους ασθενείς.
4. Η Γρίπη Μπορεί να Προκαλέσει Σημαντική Αναπηρία
Η γρίπη σχετίζεται συνήθως με βραχυπρόθεση νοσηρότητα, ωστόσο αρκετοί ηλικιωμένοι παρουσιάζουν έκπτωση της λειτουργικότητας που παραμένει και μετά την αποδρομή της γρίπης. Σχεδόν 1 στους 5 ηλικιωμένους που νοσηλεύονται για γρίπη παρουσιάζει χρόνια μείωση της λειτουργικότητας και η λειτουργικότητά του δεν επανέρχεται ποτέ στα επίπεδα πριν τη λοίμωξη.
Η σημαντική έκπτωση της λειτουργικότητας είναι η απώλεια της ικανότητας του ατόμου να επιτελεί καθημερινές δραστηριότητες, όπως το ντύσιμο, το περπάτημα ή το μπάνιο. Άλλες δραστηριότητες, όπως η ικανότητα μαγειρικής είναι πιο πιθανό να επηρεαστούν από τη γρίπη.
Η αδυναμία (frailty) είναι ο σημαντικότερος παράγοντας που επηρεάζει τον κίνδυνο θνησιμότητας από τη γρίπη στην τρίτη ηλικία. Σύμφωνα με στατιστικά δεδομένα του SOS από το 2017-2018, στους ασθενείς με μέτρια ή σοβαρή αδυναμία η θνησιμότητα από τη γρίπη είναι 12%, ενώ σε αυτούς που παρουσιάζουν χαμηλότερα ποσοστά αδυναμίας η θνησιμότητα είναι 2%.
5. Ορισμένα Εμβόλια είναι Ειδικά Σχεδιασμένα για τους Ηλικιωμένους
Η καλύτερη πρόληψη από τις επιπλοκές της γρίπης για τους ηλικιωμένους είναι η χορήγηση του καταλλήλου εμβολίου. Οι ηλικιωμένοι μπορούν να λάβουν τόσο το τυπικό εμβόλιο, όσο και άλλα ειδικά εμβόλια που προκαλούν ισχυρότερη ανοσιακή απόκριση και επομένως έχουν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα.
Βιβλιογραφία: Medscape